We kennen allemaal wel dat beetje vet dat zich in de loop der jaren in onze buik verzameld heeft. Het liefst willen we het wegwerken voor de zomer, maar ieder jaar wachten we weer tot de volgende zomer om aan onze ‘summer body’ te werken. Want een beetje buikvet kan toch geen kwaad? Door het coronavirus horen we steeds vaker dat overgewicht en ook te veel buikvet schadelijk is voor de gezondheid. Dat overgewicht schadelijk is voor de gezondheid weten waarschijnlijk de meeste mensen al. Maar in hoeverre geldt dat voor buikvet en nog belangrijker; hoe kom je ervan af?

Jaap Seidell is hoogleraar Voeding en Gezondheid aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Hij doet al meer dan 30 jaar onderzoek naar buikvet. ‘Vrouwen hebben evolutionair een grotere energievoorraad nodig dan mannen, omdat ze met een zwangerschap en borstvoedingsperiode te maken krijgen en ze daarvoor een energiereserve moeten aanleggen. Als vrouw zijnde kan je beter niet te veel vet in je buik hebben, want daar moet een baby kunnen groeien. Daarom zit het vet bij vrouwen veel meer buiten de buikstreek zoals de heupen en de dijen en bij mannen in de buikholte.’

De gevolgen van te veel buikvet

‘Mensen met te veel vet in de buikholte hebben vaker last van ziektes zoals: diabetes type 2, hart- en vaatziekten, kanker en ziektes die te maken hebben met de ademhaling. Vet dat in de buikholte zit is sterk gerelateerd aan een slecht beloop van Covid-19. Dat heeft deels te maken met het feit dat het vetweefsel allerlei onderliggende ziektes kan veroorzaken. Uit het vetweefsel komen stoffen naar boven die een ontstekingsachtige werking hebben en die daarmee het immuunsysteem aantasten. Als je te veel buikvet hebt, ben je ook vatbaarder voor Covid-19. Mannen ouder dan 60 jaar en met overgewicht hebben het meeste buikvet en zijn daarmee ook een grotere risicogroep. Vrouwen hebben na de overgang meer kans op buikvet, maar lang niet zoveel als mannen. De makkelijkste manier om erachter te komen of je niet te veel buikvet hebt, is om een meetlint rondom je buik te doen. Als je als man een buikomvang hebt van meer dan 1 meter, heb je waarschijnlijk te veel buikvet. Bij vrouwen ligt dit getal rond de 88 cm.’

Stress zorgt voor meer snackmomenten

‘Chronische stress gaat gepaard met meer trek in zoete voedingsmiddelen, ook wel comfort food genoemd. Chronische stress zorgt voor meer vetopslag in de buikholte. Goed leren omgaan met stress is dus heel belangrijk. Het is niet altijd mogelijk om de stress weg te halen, maar het is wel goed om ermee te leren omgaan en daarvan te herstellen. Zorg ervoor dat je genoeg buiten bent, doe ontspanningsoefeningen of ga sporten. Beweging zorgt ervoor dat je niet te veel stresshormonen in je lichaam hebt. Probeer ook te minderen in je suikerinname. Als je suiker in je koffie of thee hebt en je doet dat drie weken niet, dan is de behoefte aan zoetigheid een stuk minder. Het is een gewenningsproces en dat kan je vooral doen door suikerrijke producten te verruilen voor natuurlijke producten. Hetzelfde geldt voor zout, dat vinden wij als Nederlanders ook altijd wel lekker om toe te voegen. Maak dan vooral gebruik van kruiden om het toch lekker voor jezelf te maken.’

Het goede nieuws

‘Als je meer gaat bewegen en gezonder gaat eten, dan zie je dat buikvet het snelste afneemt. Je valt niet van de ene op de andere dag af, maar in een maand tijd kun je tot wel 5 procent van je gewicht verliezen. Eten volgens de schijf van 5 kan helpen om gevarieerder te eten. Eet vooral gezonde producten die jij lekker vindt, snel kan klaarmaken en die ook in gezinsverband makkelijk te eten zijn. Die omstandigheden kunnen bijdragen dat je het langer volhoudt en dat er ook verandering plaatsvindt in je leefstijl’, aldus Seidell.

Een gezond beweeg -en voedingspatroon

Ook Kelby Jongen, personal trainer en bewegingsexpert bij Wendyonline, is het hiermee eens. ‘Stop met het eeuwige diëten en ga opzoek naar een gezond beweeg -en voedingspatroon. Maak gebruik van het BRAVO-principe. De letters staan voor bewegen, roken, alcohol, voeding en ontspanning en gaan over een leefstijlfactor. Sta bij iedere factor stil en bedenk hoe jij erin staat en hoe je deze factor kan verbeteren. Op deze manier krijg je een beter inzicht in jouw leefstijl. Door bij ieder leefstijlfactor stil te staan en te bedenken wat dit voor jou betekent en hoe je deze factor zou kunnen verbeteren, krijg je een beter inzicht in jouw leefstijl. Stel dagelijks kleine doelen waardoor je de hele dag door bezig bent jezelf uit te dagen om bewuste en gezondere keuzes te maken. Een positieve mindset en trots zijn op de stappen die je bereikt, is al het halve werk. Ontdek waar jouw valkuilen liggen en onderneem daar actie op. Deel je valkuilen met iemand die jou kan helpen op moeilijke momenten. Probeer ook te achterhalen waarom je bijvoorbeeld gaat eten en werk aan deze emoties. Blijf je doelen in de gaten houden en stel ze bij zodat ze realistisch blijven. Zoek hulp als je denkt dat het je niet alleen lukt.’

Resultaat zien

Kelby legt uit hoe vetcellen groeien en hoe je ervoor kan zorgen dat deze niet te groot worden. ‘Vetcellen groeien doordat er vet in wordt opgeslagen. Als een vetcel te groot wordt dan zal deze splitsen. Dit proces stopt rond het 20^ste levensjaar. Daarna kunnen de vetcellen alleen nog groter worden, ook wel hypertrofie genoemd. Om ervoor te zorgen dat vetcellen niet te groot worden is een gezond voedingspatroon en voldoende beweging van belang. Een vetcel kan dus wel kleiner worden, maar zal niet verdwijnen. Veel water drinken is belangrijk als je van buikvet af wilt komen, maar ook het eten van groenten en fruit is van belang. Laat verzadigde vetten zoals koek, gebak, dierlijke producten of volle melkproducten eens wat vaker staan. Lokale vetverbranding bestaat helaas niet. Alleen je buik trainen om van buikvet af te komen is onvoldoende. Het versterken van je buikspieren is altijd goed. In combinatie met de juiste voeding komen die buikspieren vanzelf tevoorschijn. Een intervaltraining op het gebied van conditie en krachttraining, waarbij het lichaam flink aan het werk wordt gezet, zijn effectieve trainingen voor de afname van vet.’

Alle tips op een rijtje

Mocht je nu door de bomen het bos niet meer zien, dan zijn hier de tips nog even voor je op een rijtje:

• Leer om te gaan met stress door te bewegen en ontspanningsoefeningen te doen;
• Verminder je suiker -en zoutinname;
• Eet gevarieerd volgens de schijf van 5;
• Maak gezonde producten klaar die jij lekker vindt en makkelijk klaar te maken zijn;
• Ga opzoek naar een gezond beweeg -en voedingspatroon;
• Maak gebruik van het BRAVO-principe;
• Stel kleine dagelijkse doelen om bewuste en gezondere keuzes te maken;
• Zorg voor een positieve mindset en wees trots op jezelf;
• Ontdek je valkuilen en onderneem daar actie op;
• Deel je valkuilen met iemand die jou kan helpen op moeilijke momenten;
• Achterhaal waarom je gaat eten en werk aan deze emoties;
• Houd je doel in de gaten en stel ze bij zodat ze realistisch blijven;
• Zoek hulp als het niet lukt;
• Drink veel water;
• Laat verzadigde vetten eens wat vaker staan;
• Doe intervaltrainingen.

Bekijk hier de workout video van Kelby Jongen voor het bovenlichaam en je buikspieren: