De woningcrisis in Nederland is een groeiend probleem dat steeds meer mensen treft. Het is een van de hoofdthema´s tijdens de aankomende verkiezingen. Het gebrek aan (betaalbare) woningen heeft de afgelopen decennia geleid tot een enorme stijging van de huur- en koopprijzen, waardoor velen moeite hebben om een geschikte woning te vinden of het hoofd boven water te houden, zelfs als ze dertigers of veertigers zijn. Het valt Lale Gül op dat het vooral de vrouwen zijn die slachtoffer zijn van deze crisis.
Een woning kunnen krijgen en op jezelf kunnen gaan als dat noodzakelijk is, zijn niet alleen essentieel om fijn en kwalitatief te kunnen leven of een eigen gezin te stichten, maar ook van fundamenteel belang voor zaken als emancipatie, vrijheid, onafhankelijkheid, feminisme en zelfs je veiligheid en gezondheid in sommige gevallen.
Een eigen stekje kunnen hebben betekent namelijk ook dat je kunt vertrekken uit een ongezond, ziek of onveilig milieu waar je op allerlei manieren bedreigd wordt om jezelf te zijn en te kunnen ontwikkelen. Daar kan ik persoonlijk over meepraten als iemand die opgroeide in een onderdrukkende en strengreligieuze familie, waar ik mezelf zo snel mogelijk van wilde verlossen, maar ik ben helaas niet de enige. Zo getuigt mijn inbox, de afgelopen tijd.
Benarde situatie
Bijna dagelijks krijg ik berichten op Instagram met een inhoud waar ik even van moet slikken. Zo kreeg ik twee jaar geleden een bericht van Fatima uit Amsterdam-West, 18 jaar en net geslaagd voor de HAVO. De ene alinea van haar brief was nog schokkender en hallucinanter dan de ander. Ze had te maken met huiselijk geweld en zou worden uitgehuwelijkt aan een man waar ze niets van moest hebben. Ze ging gebukt onder ontelbaar veel regels en controle, zo veel dat ze niet eens in het geniep de regels kon verbreken en haar gang kon gaan en ook niet de ruimte kreeg om te studeren. Haar vader met meerdere mentale stoornissen volgde haar óveral met de gps-tracker die ze verplicht bij zich moest dragen, zodat hij er zeker van kon zijn dat ze niets deed dat van hem niet mocht.
Stalk gedrag, dreigementen, geweld; een regime waar onmogelijk ruimte is voor het verbreken van regels en geen licht aan het einde van de tunnel; dat was de werkelijkheid van Fatima. ‘Lale, kun je alsjeblieft in je netwerk vragen of iemand een onderkomen voor me heeft? Ik wil vluchten’, stuurde ze me.
Geen ruimte
Fatima is slechts één anekdote van iemand die, om wat voor reden dan ook, uit huis wil om veilig en vrij te kunnen zijn. Om haar studie tandheelkunde in alle rust te kunnen volgen, maar ook om zich als mens en jonge vrouw te kunnen ontwikkelen, zonder het juk van haar familie die haar het liefst zo snel mogelijk had uitgehuwelijkt.
Om de zoveel tijd krijg ik te maken met een vrouw die tijdens een lezing na afloop naar me toekomt, en vraagt: ‘Lale, ik wil ook graag vrijheid, net als jij. Ik geloof ook niet meer, en wil me kleden en gedragen zoals ik wil, maar dat kan niet bij mijn familie/partner. Daarvoor moet ik mijn biezen pakken en verdwijnen, maar ik heb eens gekeken naar de huizenprijzen; die kan ik nooit betalen met mijn loon als horecamedewerker of schoonmaker. Ik ben daarom gedoemd om gebukt te gaan onder dat regime, ik ben niet economisch onafhankelijk. Ik wil het wel zijn, ik wil desnoods meer dan fulltime werken, maar ik kom gewoon niet aan een betaalbare woning. In feite ben ik niet economisch, maar residentieel afhankelijk. Op de wachtlijst voor een sociale huurwoning moet ik 20 jaar staan’
Ultieme verliezers
Ik weet dan vaak ook niet wat ik als advies kan geven. Ik bedoel: wat is een mogelijke uitweg? Ik hoor van 50’ers dat men vroeger voor 300 gulden wel ergens onderdak kon vinden, maar dat is niet meer. Door deze crisis wordt helaas pijnlijk zichtbaar dat degenen zonder opgebouwd vermogen, zonder vermogende ouders en zonder een academisch diploma, het onderspit delven; de arbeidersklasse, en met name vrouwen, die feitelijk vaker hun carrière op een lager pitje zetten als ze een gezin starten. En de ultieme verliezers zijn helaas ook nog de (laagopgeleide) allochtone vrouwen, die het liefst zouden scheiden of uit huis zouden gaan; voor die groep zijn er vaak geen financiële buffers. Ze wonen en werken vaker in de randstad waar de huizenmarkt nog meer op slot zit dan elders en hebben vaker ook minder perspectief op een baan met significant meer inkomen of een netwerk dat ze daarin kan helpen. Kinderopvang betalen lukt niet, en jezelf omscholen om eventueel meer te kunnen verdienen kost ook tijd, energie en middelen die niet beschikbaar zijn.
22 november is onze kans om onze democratische stem te laten horen voor de komende jaren. Kies voor verandering, kies voor betaalbare woningen, kinderopvang en een overheid die omscholen en studeren voor vrouwen met gezinnen stimuleert. Kies voor vrijheid!
Over Lale
Lale Gül schrijft in elke WENDY en elke maand op wendyonline.nl een column over haar leven. Ze schreef de autobiografische bestseller Ik ga leven over haar strenggelovige islamitische opvoeding en het afstand nemen daarvan, waardoor ze brak met haar familie.
