Waarom worden vrouwen nog steeds slechter betaald dat mannen? En waarom zijn er nog steeds zo weinig vrouwen in topfuncties? Wendy-columniste Lale Gül zou dolgraag zien dat er meer vrouwen in belangrijke functies komen.’

We gaan spannende tijden tegemoet: ongeveer twee maanden later kunnen we de eerste vrouwelijke premier hebben in ons land. De állereerste. Dat is van wezenlijk belang voor ‘de vrouwenzaak’: het is een enorm positief signaal voor het bekrachtigen van het zelfbewustzijn, de eigenwaarde en het zelfbeeld van alle vrouwen en meisjes, die zowel expliciet als impliciet nog steeds zó vaak te horen en te zien krijgen dat ze maar niet ‘te gek’ moeten doen met hun toekomstdromen, dat het al snel ‘al goed’ is op carrièregebied, dat ze vooral tevreden moeten zijn met een faciliterende rol, in plaats van de hoofdrol. Het wordt tijd dat we dat doorbreken.

Achterstand

Het belang van vrouwen op topposities en machtsposities kan niet genoeg benadrukt worden. En de achterstand daarin kan niet snel genoeg ingehaald worden. In de Tweede Kamer is ongeveer één derde van de zetels bezet door vrouwen. Volgens de Female Board Index 2020, die de aanwezigheid van vrouwen in raden van bestuur en raden van commissarissen meet, was het percentage vrouwen in raden van bestuur van Nederlandse beursgenoteerde bedrijven 11,2%. Het percentage vrouwelijke hoogleraren bedraagt 24%. Verder zijn vrouwen extreem ondervertegenwoordigd als CEO’s, burgemeesters, in leidinggevende functies in de media- en entertainmentwereld, investment banking, private equity en vermogensbeheer.

Toegewijde echtgenoot

Hoewel er veel vooruitgang is geboekt in korte tijd, is er nog steeds een aanzienlijke kloof in de vertegenwoordiging van vrouwen in topfuncties. Toch is het ook goed om dingen in perspectief te plaatsen: nog maar 70 jaar geleden kon een vrouw niets, behalve moeder zijn en koken. Tot 1956 waren vrouwen handelingsonbekwaam in Nederland; ze konden geen eigen bankrekening openen, ze mochten niet werken zonder toestemming van hun man, ze mochten geen spullen kopen zonder machtiging van hun man, geen verzekering afsluiten en niet zelfstandig geld van de bank afhalen. Kerkelijke partijen hadden bepaald dat vrouwen op de dag van hun huwelijk werden ontslagen uit overheidsfuncties. Zodoende kon ze een toegewijde echtgenote, moeder en huisvrouw zijn.

Inhaalslag

We hebben dus eeuwenlang ingepeperde achterstand moeten inhalen, terwijl we ondertussen doorgingen met een groot deel van de huishoud- en ouderschapstaken die we al hadden. Dat moet gezegd.

Vrouwen zijn slechte onderhandelaars

Maar niet alleen is die zelfverzekerdheid over het eigen geslacht heel belangrijk om hoge ogen te gooien in je carrière, maar ook om in het algemeen respect af te dwingen en rechtmatig beloond te worden naar je talenten als je eenmaal die topfunctie hebt, wat bij vrouwen helaas nog vaak niet het geval is; uit onderzoek blijkt dat mannen beter zijn in het onderhandelen over hun salaris dan vrouwen, waardoor vrouwen in dezelfde functie minder verdienen dan hun mannelijke collega’s. Dat is omdat vrouwen geen klootzak durven te zijn bij een onderhandeling, en meer agreeable zijn, omdat het nog altijd in het vrouwenbrein geprogrammeerd zit dat je vooral sociaal wenselijk gedrag moet vertonen. Niet zo gek als je de geschiedenis bekijkt: als vrouwen níét sociaal wenselijk waren, waren ze al snel een heks.

Overwinning

Daarom is elke nieuwe overwinning, elke procent aan vrouwen méér in topfuncties, het benoemen en vieren waard. Wat de politieke ideologie van de eventueel vrouwelijke premier ook wordt; ik ben er blij mee, omdat elke keer als zij te zien is op tv, in de kranten en op scholen besproken wordt, in elk meisjeshoofd en vrouwenbrein oppopt dat dat een functie is die zij óók kunnen ambiëren. Dat is de boodschap die zij zullen zien. En dat werd hoog tijd.