Actrice en musicalster Anouk Maas (36), nu te zien in het nieuwe seizoen van Special Forces VIPS, legde de lat altijd hoog. Ze vroeg veel van haar lijf, haar stem, haar brein. Een logische burn-out in 2014-2015 sloeg haar uit het lood. De zoektocht naar rust en ruimte, balans en gezondheid brengt haar inmiddels veel en ver. En als vinyasa yogatrainster, ademcoach én Orthomoleculair Adviseur Gevorderd, deelt ze met liefde haar geleerde lessen. 

Dat leven als actrice, daar moet je maar mee om kunnen gaan. Dan had Anouk Maas tot diep in de avond zichzelf volledig gegeven in een musical en zei het lijf: uitslapen graag, liefst tot twaalf uur. Voor je het weet zit je in een roes, in een routine, een soort permanente jetlag. Dat het anders kon, wist ze eigenlijk al wel.

Op een dag in Berlijn, ze moet een jaar of 18 zijn geweest. ‘We waren aan het toeren en ik wilde dan altijd even een yogastudio opzoeken. Ditmaal kwam ik bij een school waar ze bikram yoga gaven. Superheet, heel pittig, ik dacht: ik word niet lekker. Een uur later was ik als herboren. Ik voelde mijn spieren en van alles in mijn lichaam stromen, ik kwam uit dat hoofd, in mijn lijf. En doordat mijn geest zo verlicht werd, voelde ik bij het spelen veel meer focus. Dit werkte. En het was natuurlijk veel beter niet uit te slapen na een voorstelling, maar de dag te beginnen met bikram en dan maar ’s middags een dutje te doen.’

Hoe kwam het zover?

‘Ik zat in een stramien. Weer een film, weer een musical, weer een presentatieklus. Allemaal superleuk. Maar in mijn lijf zat stress, paniek, ik kreeg een burn-out. Veel te lang door gebeukt. Ik deed alles voornamelijk vanuit mijn hoofd. Ik wilde perfectie, de lat sky high. Het klopte niet. Van nature ben ik iemand die juist heel fysiek leeft, vanuit dat lijf. De burn-out triggerde veel bij mij. Kon het allemaal niet anders? Ik werd nieuwsgierig en ging op zoek.’

Een belangrijke knoop die ze doorhakte: ‘Ik stopte met anticonceptie. Die pil is door mannen bedacht en het klopt gewoon niet dat wij vrouwen die allemaal maar slikken. Ik vond het shocking en tegelijk een ontdekking dat ik langzamerhand weer veel meer mezelf werd. Die pil had een troebel laagje gelegd over wie ik was. Na het stoppen kon ik zuiverder op mijn vrouwenkompas varen, op dat baarmoederding, zoals ik het noem.’

Anouk leerde haar lijf steeds beter kennen en door alle studies begreep ze dat alles met elkaar in verband staat en in elkaar grijpt. ‘Energie-management is heel belangrijk. Daarom probeer ik mensen zo veel mogelijk tools aan te reiken om duurzaam voor energiebehoud te gaan. Dat werkt beter dan antidepressiva waarmee je louter iets onderdrukt. Als iemand bij mij komt, kijk ik naar het stresslevel, de stoelgang, ik doe een bloedtest, een neurotransmittertest, vanuit alle hoeken haal ik informatie en daar pas ik mijn training of behandeling op aan. Eerst gaat het om bewustwording, dan zetten we de eerste stappen die meestal flinke resultaten geven en dan komt het belangrijkste: volhouden. Iedere persoon is daarin uniek, iedere persoon heeft zo zijn eigen routines ontwikkeld. Dus eerst moet je je lijf ontdekken en begrijpen, hoe zit dat in elkaar? En hoe kun je de routines veranderen zodat je je beter voelt en meer energie krijgt?’

Wat is daarin de rol van het brein?

‘Dat staat centraal. Ademhaling staat in verbinding met het zenuwstelsel. De manier waarop je ademt, vertelt veel over hoe je je voelt. Als je dat gaat snappen, kun je aan de slag. Emoties zijn als eb en vloed. Als je ademhaling daarin meegaat, kan dat best een probleem zijn. De kunst is mee te deinen, mee te bewegen. In je brein en lijf zijn voortdurend veranderingen gaande. De kunst is daarmee te gaan spelen. Als je nog in bed ligt: leg even je hand op je borst en buik: waar zit die ademhaling? Adem je rustig en vlak? Of onrustig? Heb je soms die enorme to do list voor ogen? Dan is het beter eerst dat lijf in beweging te zetten. Met yoga, joggen, wandelen, fietsen, even flink springen. Maak er tijd voor vrij. Dan pas dat ontbijtje en daarna meteen het vervelendste van de dag doen. Heb je dat maar achter de rug, de rest van de dag wordt meteen lichter.’

En ’s avonds, hoe ga je dan rustig slapen?

‘Geen schermen in de laatste uren en wat bij mij werkt: mond afplakken.’

Pardon?

‘Met mondtape. Zo val ik in slaap. Ik heb dan een diepere slaap, een langere remslaap, dit gaat vermoeidheid en hersenmist tegen. De neus filtert fijnstof, bacteriën en virussen uit de ingeademde lucht. Van door de neus ademen word je rustig, bij door de mond ademen trigger je je fight-or-flight-systeem en dat is iets wat je niet wilt als je gaat slapen. Als je door je mond ademt krijg je uitdroging van slijmvliezen, slechte adem. Heb je meer moeheid en ben je prikkelbaarder.’

Voor Anouk is het na al haar studies gefundenes Fressen. Haar ontdekkingstocht heeft haar veel gebracht. ‘Ik ben blij dat ik er ruimte voor heb gemaakt. Die zoektocht heeft mij meer energie gegeven dan gekost. Ik gun het iedereen. Het is zo fijn om mensen gelukkiger te zien worden. In mijn Yoga and Health Training Center draait het niet om mij. Alle coaches met wie ik samenwerk hebben dezelfde instelling: we zijn onderdeel van iets groters. Dat maakt mij een heel gelukkig mens. Ik ervaar het als een enorm dienend beroep en dat past me. Of je nu als actrice mensen amuseert met je spel, of yoga geeft, of ze op weg helpt in hun gezondheid: het komt allemaal op hetzelfde neer.’

Het is ook ‘practice what you preach’?

‘Ja, de volgorde is eerst practice en dan preach. Ik werk met koudwaterbaden, maar heb eerst zelf een workshop gevolgd bij Wim Hof. Dat fenomeen van koud naar warm, van warm weer naar koud. De bevrijding en trots die vrijkwam, de sensatie dat alles als een malle in dat lijf wordt aangezwengeld! Ik was om. Hier moest ik iets mee. Zeker omdat ik toen pas merkte dat er in mij nog van alles zat aan resten van de burn-out. Met name oververmoeidheid, maar ook paniek en stress.’

Wat is jouw ultieme eyeopener geweest?

‘Dat ik moest werken aan die stresshormonen. Door meditatie komt dat meer in balans. De voornaamste stap die ik ooit heb gezet, was dat ik naar een orthomoleculair therapeut ben gegaan. Die heeft een op mijn lijf geschreven plan gemaakt. Ik ben een tijdje plantaardig gaan eten om mijn darmwand te ondersteunen en ben meer mineralen, meer vitaminen, meer organic food gaan nemen. Daarna voelde ik me zo veel beter. Dat was echt fantastisch. En toen kreeg mijn vader een hartaanval. Nooit gerookt of gedronken. Wat kreeg hij? Medicijnen. Ik zei: “Nou pap, ik heb een studie gedaan hoe je dit duurzaam kunt aanpakken.” Heel grappig, maar toen heb ik mijn pa zover gekregen dat ie het holistisch heeft aangevlogen. Koud douchen, betere voeding. Hij is zijn medicijnen gaan afbouwen. Eerst zei hij nog: nou, mwoh, moet dit echt? Maar toen ik hem de onderzoeken liet zien, zei hij: oké.’

Hoe gaat het nu met hem?

‘Heel goed. Ik geef pas advies als iets bewezen is, hè. Als ik ergens trots op ben, is het dat mijn hoeveelheid kennis heel erg is gegroeid. Ik test veel, ook bij mezelf, en wat blijkt: mijn conditie en longinhoud zijn nu beter dan in 2014, toen ik met Expeditie Robinson meedeed. Ik ben op mijn 36ste fitter en gezonder dan op mijn 28ste. Bizar, toch?’

Kun je de hele dag hiermee bezig zijn? Dat je bij alles denkt: mag ik dit eten? Of: nu voel ik me onrustig, dus ik moet even yoga doen?

‘Ik hanteer in mijn levensstijl de 80-20-regel. Voor 80 procent doe ik alles goed en bouw daarmee een enorme weerstand op en voor 20 procent is het: genieten. Een stukje kaas, een glas wijn, een festival bezoeken tot diep in de nacht, dat soort dingen. Laatst heb ik zelfs een heel goede, organic wijn opgedronken.’

De hele fles?

‘Bij wijze van uitzondering. Ik had er totaal geen last van. Doordat ik verder zo gezond leef, herstel ik sneller. Dus wat dat betreft is ook hier het toverwoord: balans. En dan niet De Balans, maar Mijn Balans.’

De acht bergen van Paolo Cognetti is Anouks favoriete boek, een schitterend relaas over vriendschap en oorsprong, waarbij er vooral veel niet gezegd wordt. ‘Ik kom er steeds meer achter dat we meer mogen voelen. Dat maakt het boek zo mooi. Het ongeschreven woord geeft ruimte. Ik ben me er veel bewuster van geworden dat de keuzes die ik maak gewoon zo zijn. Die hoef ik niet uit te leggen. Ik navigeer veel op mijn kompas, mijn gevoel. Mijn lichaam en brein sturen dat aan. Als je daar goed naar leert te luisteren, gaat alles veel gemakkelijker.’

En dan komen we terug op het begin, dat je eerst alles vanuit je hoofd deed?

‘Ja, en dat ervaring, leeftijd en kennis een grote rol spelen. Ik vertrouw nu veel meer op wat mijn lichaam me vertelt. En af en toe geef ik mezelf een APK, dan test ik welk level goed zit en waaraan ik nog wat aandacht moet besteden.’

Waar gaat dit alles naartoe?

‘Ik wil blijven acteren en tegelijk wil ik heel graag een holistisch centrum met meerdere therapeuten en specialisten. Dat zou ik waanzinnig vinden. Mijn diepste verlangen blijft connectie maken, een community bouwen, samenkomen om even stil te staan. De nieuwe vorm van leven. Dat je keihard werkt soms, enorm beukt, maar dan weer even een training of een sessie volgt, zodat je er weer tegen kunt. Ik zou graag dat centrum voor duurzaam onderhoud willen zijn, echt ondersteunend. Omdat ik zelf zo goed weet hoe belangrijk dat is.’

Hoe ver ben je voor je gevoel?

‘Ik ben goed onderweg, maar heb nog veel te ontdekken. Als ik kijk naar hoe content ik ben met mijn lichaam en geest, geef ik dat een dikke, vette acht. Maar mijn thema is op dit moment heel duidelijk: verzachten. Daarom geef ik van 20 tot 23 februari ook een retreat ‘restore and recharge’ waarin we met gelijkgestemden de stilte en het mooie van de natuur opzoeken. Met goede voeding, yoga, ademwerk, meditatie en wellnessworkshops. We hebben nog plekjes over!’

Waar komt zachtheid als thema vandaan?

‘Ik heb daar zelf veel behoefte aan. Het is onderdeel van mijn persoonlijke ontwikkeling. Dat kwam ook in mijn laatste relatie, die we onlangs in goede verstandhouding hebben beëindigd, naar voren. Ook in die relatie legde ik de lat voor mezelf weer zo hoog. Dat het mede daardoor dan niet werkt, moet ik in mezelf zoeken. Ik kan soms zo hard zijn voor mezelf; af en toe mag ik liever voor mezelf zijn en mag ‘iets’ er gewoon zijn. Zoals mijn kinderwens. Het moederschap. Dat verlangen is gaan groeien. Ik wilde het nooit zo delen, ik ben meer van de actie. Maar de laatste twee jaar merk ik dat ik gedij bij verstilling en verzachting. De wens mag er zijn, ik mag daar gewoon mee bezig zijn en ontdekken: o, daar zit nog wat woede, daar moet ik nog wat mee doen. Het is tijd om die verzachting toe te laten.’