Intense emoties ervaren is een kenmerken van hoogsensitieve mensen. Dat is geen zwakte maar een kracht, betoogt HSP- en WENDY Expert Esther Bergsma. Maar het is wel belangrijk goed voor je emotionele gezondheid te zorgen als HSP.
Als je samen met vrienden naar een film kijkt, heb je het waarschijnlijk al eens gemerkt. Bij jou als HSP komen de beelden sterker binnen. Je voelt de emoties van de hoofdpersonen zo sterk dat je zelf ook meehuilt of -juicht.
Uit wetenschappelijk onderzoek is dat ook gebleken. Als hoogsensitieve en niet-hoogsensitieve mensen naar foto’s kijken die emoties oproepen, zoals afbeeldingen van puppy’s, slangen, milieuvervuiling of taarten, dan voelen HSP daar meer emotie bij. Zowel de positieve als de negatieve.
Omgaan met emoties
Als je zoveel voelt, is het belangrijk dat je goed om kunt gaan met je emoties. Anders overspoelen ze je en raak je gestrest. Brindle (2015) deed onderzoek naar emotieregulatie bij HSP. Emotieregulatie is een bewust en onbewust proces van omgaan met emotionele sensaties dat beïnvloedt welke emoties je ervaart, wanneer en hoe je ze tot uiting brengt. In het onderzoek werd gekeken naar in hoeverre mensen hun eigen emoties begrijpen, ze accepteren, ze kunnen reguleren en ermee om kunnen gaan.
HSP minder goed
Uit dat onderzoek blijkt dat hoogsensitieve mensen hun emoties bewuster voelen, maar ze ook minder accepteren, zich minder in staat voelen te reguleren en dat ze moeilijk kunnen tolereren als ze zich slecht voelen. Dat is ook niet zo raar als je het gevoel hebt dat je veel meer emoties ervaart dan anderen en in een cultuur opgroeit waarin het uiten van emoties vaak wordt afgekeurd.
Cultuur
In onze cultuur worden emoties met argwaan bekeken. Het is de laatste tientallen jaren verbeterd, maar nog steeds worden zeer emotionele mensen als minder competent of zelfs zwak gezien. Van jongs af aan wordt deze zienswijze ingeprent, waardoor het voor veel HSP moeilijk is hun emoties te accepteren.
Voordeel
Ondanks het publieke oordeel dat je maar beter ‘rationeel’ kunt denken, wordt er in wetenschappelijk onderzoek op gewezen dat emoties een beslissing verbeteren. Emoties geven een indicatie van wat belangrijk is en maken vooral een complexe beslissing beter.
Onderdrukken emoties
Veel HSP zijn gewend geraakt hun emoties te onderdrukken in een poging net te zijn als anderen. Dat onderdrukken blijkt echter effect te hebben op je fysieke en psychische gezondheid. Sterker nog: het maakt je gezonder als je je heel precies bewust bent van wat je voelt. Dat noem je emotionele geletterdheid.
Emotionele geletterdheid
Precies kunnen benoemen wat je voelt; daarvoor moet je veel emotiewoorden tot je beschikking hebben en die herkennen en inzetten op het passende moment. Dat is emotionele geletterdheid, ook wel emotionele granulariteit genoemd. Mensen met een hoge emotionele geletterdheid blijken veel minder vaak naar de dokter te gaan, minder medicatie te gebruiken en minder vaak te worden opgenomen in het ziekenhuis. Andersom hebben mensen met een lage emotionele geletterdheid vaker depressies en eetstoornissen (Feldman, 2017).
Rijk gevoelsleven
In plaats van dat rijke gevoelsleven te verstoppen, kan je het dus beter versterken door je meer bewust te zijn van alles wat je voelt. Wees je bewust van je lichaamssignalen en breid je emotionele woordenschat uit. Je kunt de afstemming op je lichaam bijvoorbeeld verbeteren met mindfulness of iets dergelijks. Meer emotiewoorden leer je door romans te lezen, films te kijken en te schrijven of te praten over emoties.
Negatief en positief
In dat proces is het belangrijk niet weg te lopen van je negatieve emoties. Die horen bij het leven. Op sociale media krijgen we soms het gevoel dat we altijd positief moeten zijn. Door negatieve emoties te onderdrukken, komen ze er echter op de meest ongelukkige momenten uit. Bovendien verhindert het onderdrukken ook het maximaal genieten van de positieve emoties.
Gezondheidseffecten
Uit verschillende onderzoeken blijkt het belang van emotionele geletterdheid. Hierboven gaf ik al aan dat het de fysieke en mentale gezondheid vergroot. Daarnaast bevordert het je empathie omdat je beter in staat bent met anderen te communiceren over emoties. Dat heeft vervolgens een positief effect op je gevoel van verbinding.
Zorgen voor je emotionele gezondheid
Nog even op een rijtje hoe je als HSP emotioneel gezond blijft. Plus wat extra tips.
- Leer je eigen hoogsensitiviteit kennen, zodat je weet dat intense emoties bij de eigenschap horen en je beter begrijpt wanneer die bij jou getriggerd worden;
- Blijf in contact met de signalen van je lichaam. Die geven je belangrijke informatie over wat je voelt en nodig hebt. Om ‘uit je hoofd’ te komen kan je verschillende lichaamsgerichte behandelingen of therapieën volgen, of aan yoga doen;
- Leer je emoties specifiek benoemen, oftewel vergroot je emotionele geletterdheid;
- Deel op papier of in gesprekken je bevindingen. Het expliciet maken levert vaak nieuwe inzichten op;
- Slaap voldoende. HSP hebben veel slaap nodig en te weinig rust heeft een effect op je vermogen je emoties te reguleren;
- Wees je bewust van je voeding. Veel HSP hebben voedselallergieën of -intoleranties. Laat eens een voedingsmiddel staan om het effect op jouw lichaam te onderzoeken. Vaak hebben suikers bijvoorbeeld effect op je humeur;
- Beweeg regelmatig. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat beweging helpt tegen depressieve klachten. Uit onderzoek in Japan blijkt dit nog sterker voor HSP te gelden.
Over Esther Bergsma
Esther Bergsma is expert Hoogsensitiviteit, sociaal-wetenschappelijk onderzoeker, spreker en auteur van Hoogsensitieve kinderen en Het hoogsensitieve brein. Zij richtte het online platform Hoogsensitief.NL op voor meer (h)erkenning voor HSP, vol met tips en blogs. Wil je nog meer over hoogsensitiviteit weten? Neem dan een kijkje op dit YouTube kanaal en Instagram-account.
Lees meer artikelen over hoogsensitiviteit:
6 misverstanden over hoogsensitiviteit
Hoogsensitief? Dit is waarom jij meer rust nodig hebt dan anderen
