In de serie Zonder jou vertellen mensen over het verlies van een geliefde of familielid. Hoe voelt diepe rouw? Wat geeft hen troost? Deze week vertelt Sevda (43) haar verhaal. Zij verloor in 2019 haar geliefde zoon Koray aan kanker toen hij nog maar elf jaar was. Sevda: ‘Wanneer ik zijn graf bezoek heb ik het gevoel dat dat ik nog steeds voor hem zorg.’
‘De tatoeages op mijn rechterarm zijn allemaal gewijd aan mijn zoon Koray. Ik heb een portret van hem op mijn onderarm en daarbij zit een klok in de vorm van een maan. Koray betekent brandende maan en mijn koosnaampje voor hem was maanmannetje. In de klok staan de data van het jaar dat hij ziek werd en wanneer hij overleed. Op de andere kant van mijn onderarm heb ik een tekening van Superman met een K erin gegrafeerd, mijn Super Koray. Op mijn linkerarm staat het portret van zijn zus. Mijn kinderen zijn voor altijd bij me.’
Ode aan Koray
‘In 2015, toen Koray een jaar ziek was, haalde ik mijn thee sommelier diploma. Koray stond erop dat ik mijn eigen theehuis zou openen. Hij zei tegen mij: “‘Mama als ik beter word, dan ga jij een theehuisje openen en dan kopen wij een groter huis in Amsterdam en wil ik de zolderkamer.”‘ Zo begon ik aan zijn droom, vanuit zijn kamertje met 3 zakjes thee, dat is uitgeroeid naar 70 verschillende soorten thee. Nu heb ik een theewinkel in hartje Amsterdam Centrum aan de Prins Hendrikkade 8. Een theesmaak heb ik vernoemd naar Koray, die bevat zijn favoriete vruchten aardbei en mango.’
Tumor
‘Ik heb me nooit kunnen voorbereiden op Koray’s dood. Toen hij nog maar 6 jaar oud was, kreeg hij nek- en hoofdpijn. We dachten niet meteen aan kanker, maar eerder aan een hersenvliesontsteking. We gingen naar de arts, maar die ondernam geen actie. Ik drong erop aan dat er een foto van zijn hersenen werd gemaakt, want ik wilde weten wat er aan de hand was. Toch deden ze dat niet. In de kerstvakantie zaten we op een avond aan tafel en plotseling draaiden zijn ogen naar binnen. Ik heb meteen de eerste hulp gebeld en we gingen gelijk naar het ziekenhuis. Daar werden toen eindelijk foto’s gemaakt van zijn hoofd. De arts kwam even later naar me toe en zei dat ik tussen het VU of AMC kon kiezen. Koray had een tumor in zijn hoofd ter grootte van een tennisbal. Het nieuws kwam keihard binnen en ik was in shock. Ik koos voor het AMC en daar begon de medische reis. Koray had ATRT, dat is een kwaadaardige tumor en op dat moment hadden slechts 90 kinderen in de wereld van zijn leeftijd deze ziekte. Eerst zeiden ze dat hij slechts twee dagen te leven had, maar dat was niet zo. Ze hebben de tumor weggehaald en daarna was het afwachten. Er was geen medicijn dat hem kon genezen. Ik heb in de jaren daarna meerdere keren te horen gekregen dat hij zou overlijden, maar telkens hield hij vol. We wilden niet stoppen met vechten. Na sommige behandelingen ging het goed met Koray en daarna ging het weer slecht. Zo is het jaren doorgegaan.’
Stoere jongen
‘Na een behandeling in Duitsland leek de kanker weg te zijn en ging het twee jaar goed. In die periode hebben we veel activiteiten gedaan, maar hij moest om de twee maanden gecheckt worden in het ziekenhuis, dus het was nog steeds ziekenhuis in en uit. Ik wilde dat hij een zo normaal mogelijk leven als kind had. Hij ging gewoon naar school, maar als hij in het ziekenhuis lag kon hij virtueel mee doen. Door de eerste operatie had hij een groot litteken op zijn hoofd. Ik had een leuk kapsel voor hem bedacht zodat het litteken minder opviel. Koray keek in de spiegel en zei dat hij model wilde worden. Dat vond ik heel bijzonder. Koray was een stoere jongen; hij huilde niet bij prikken en was voor niks bang. Soms denk ik dat hij zich groothield voor mij. Mijn moeder had ook kanker en zij wilde naar Turkije om daar te overlijden. Samen met mijn jongste zusje gingen we met haar mee. Hoewel mijn moeder op jonge leeftijd stief, was ik ervan overtuigd dat Koray zou blijven leven. Het komt goed dacht ik, we gingen ervoor vechten. Nadat mijn moeder overleed gingen we in plaats van om de twee maanden, om de vier maanden op controle bij de arts. Toch begon Koray achteruit te gaan. Zijn gezichtje was ingevallen en hij had rugpijn. Dat was geen goed teken. Uit de controle bleek dat de kanker uitgezaaid was naar zijn ruggenmerg. Mijn wereld stortte opnieuw in en ik was over mijn toeren heen.’
Afscheid
‘Daarna volgden er maanden waarin het beter en slechter ging. In 2018 zijn we nog op vakantie naar Thailand en de zwarte zee geweest. We gingen naar die plekken omdat Koray ontzettend van zwemmen en van bergen hield. In oktober kreeg hij epileptische aanvallen en bleek de kanker nog erger uitgezaaid te zijn, z’n hele hoofd zat vol. Ik wilde nog geen afscheid nemen en stond erop dat ze door gingen met behandelen. Hoe kon ik als moeder nou afscheid nemen van mijn kind? Ik las op het internet dat er medicijnen in Japan waren die hem misschien nog konden helpen. Ik heb ervoor gezorgd dat het medicijn naar Nederland kwam, maar voor hem was het al te laat. In de laatste weken van zijn leven kon hij niks meer. Hij was vanaf zijn nek verlamd en zat in een rolstoel. Met kerst mocht hij plotseling naar huis. We hadden sinds hij ziek was geen kerst of nieuwjaar meer gevierd. We lieten met oud en nieuw een wensballon de lucht in en de hele straat kon het zien, iedereen juichte en klapte. De dag na oud en nieuw lag Koray weer in het ziekenhuis.
‘Ik heb voor hem gevochten als een leeuw. Meerdere artsen moesten mij overtuigen dat hij echt niet meer ging leven. Ik vond dat moeilijk om te begrijpen, telkens ging de kanker weer weg en kwam het weer terug. Koray gaf uiteindelijk zelf aan dat hij heel moe was en pijn had. Hij was het zat. Het was januari en er lag sneeuw buiten. Koray’s kamer zat vol met familie. Zijn zus lag aan de ene kant van hem in bed en ik aan de andere kant. Om 17:22 blies Koray zijn laatste adem uit, dat moment zal ik nooit meer vergeten.’
Elke dag naar zijn graf
‘Nadat Koray overleed, was ik heel boos. Ik had een kort lontje en irriteerde me snel aan anderen. Als ik buiten een oude man zag lopen dan vroeg ik me af waarom mijn kind van elf er niet meer is en die persoon zo oud kan worden. Daarna begon ik Koray in alles te zoeken. Dat was voor mij rouw. Als een vogel naast me neer streek, dan had ik het gevoel dat Koray die vogel was. Ik was constant in mijn hoofd met hem bezig. Wanneer ik iets at dan schoot er door mijn hoofd dat Koray dat ook lekker vond.’
Een rouwperiode voor een moeder is voor altijd, mijn hart blijft gebroken. Aankomende januari is het drie jaar geleden dat mijn zoontje er niet meer is en ik ga nog elke dag naar zijn graf. Op de weg ernaartoe liggen kiezelstenen en daartussen vind ik altijd wel een steen in de vorm van een hartje en die plaats ik dan bij zijn graf. Op zijn graf liggen kleine blauwe stenen van glas die de zee moeten voorstellen, want daar was hij gek op. Daarnaast ligt er een foto van hem en hebben we er een vogelhuisje geplaatst. Het vogelhuisje is in de vorm van een caravan, hij wilde namelijk reizen als hij 18 werd. Op zijn grafsteen staat de tekst: “Raad eens hoeveel ik van je hou”, gegrafeerd door zijn zus. Deze film over Hazeltje en Grote haas vol liefde, keken we graag samen. Ik zorg ervoor dat zijn graf er elke dag tiptop uit ziet. Wanneer ik zijn graf bezoek heb ik het gevoel dat ik nog steeds voor hem zorg. Dat is het minste wat ik kan doen.’
Nooit vergeten
‘Het idee dat mijn moeder en zoon nu samen zijn, geeft me troost. Verder stop ik mijn verdriet in mijn werk. Ik word gelukkig als blije klanten mijn theewinkeltje verlaten. Ik wil goede kwaliteit thee leveren zodat anderen ervan kunnen genieten. Daarnaast gaat 10% van de online verkoop van mijn thee naar het Prinses Maxima ziekenhuis. De gedachte dat Koray in de hemel is en over mij waakt, geeft me rust.’
‘Ik zal Koray nooit vergeten. Hij was een mooi kind met een prachtig en zacht hart die altijd alles goed vond en super zijn best deed om zo lang mogelijk bij ons te blijven. In huis heeft hij een speciaal hoekje waar allemaal foto’s liggen en kaarsjes staan. Hij speelde gitaar en die hangt nog aan de muur. Een van zijn favoriete nummers was ‘Ik neem je mee’ van Gers Pardoel waarin hij zingt over Parijs. Ik heb Koray toen mee genomen naar Parijs. Ik wilde dat Koray zich goed voelde, ook al was hij ziek. Tijdens die trip hebben we ons laten tekenen en die tekening hangt er ook. Op zijn sterfdag komen we met de hele familie bij elkaar. Dan gaan we eerst naar zijn graf en ’s avonds eten we met z’n allen en praten we over Koray.’
Sevda ontvangt je graag ik haar theehuis in Amsterdam, klik hier voor meer informatie.
Neem een abonnement op de Wendy-specials
4 x WENDY-special
+ Cadeaupakket van Salt of the Earth t.w.v. €29,45
Nu voor €17,50
Bij een jaarabonnement op de WENDY-specials (vier nummers per jaar) ontvang je nu een heerlijk cadeaupakket van Salt of the Earth gratis. Salt of the Earth maakt milieuvriendelijke en natuurlijke huidverzorgingsproducten en is dé nummer 1 op het gebied van natuurlijke deodorant. 100% natuurlijk en samengesteld op basis van minerale zouten, magnesium en Aloë Vera. Het pakket bestaat uit een roaming hand was, natural roll-on deodorant, natural spray deodorant en een natural deodorant stick.
