Expert Hoogsensitiviteit Esther Bergsma signaleert dat veel hoogsensitieve mensen het moeilijk hebben in deze tijd. Eén van de redenen daarvoor is dat het hoogsensitieve brein snel in de pieker-modus schiet. Ze legt uit hoe het hoogsensitieve brein werkt en hoe je jezelf als HSP’er kunt beschermen in deze tijd.
Hoogsensitiviteit is een eigenschap waarbij je veel informatie uit je omgeving opmerkt en dat diepgaand verwerkt. Je combineert informatie die je waarneemt met wat je al weet en vrijwel automatisch komen ook de risico’s en kansen van een situatie naar boven.
Beren op de weg
Stel dat er op je werk een nieuw plan wordt gepresenteerd, dan zie je als hoogsensitief persoon direct alle problemen die dat op de werkvloer zou kunnen oproepen. Wat het plan betekent voor de klanten; zowel de negatieve als de positieve effecten. En welke gevolgen het heeft voor jullie team. Anderen zeggen misschien dat je ‘altijd beren op de weg ziet’. Maar dit is gewoon hoe je hoogsensitieve brein werkt (en vaak zal je achteraf gelijk blijken te hebben ook!).
Onzekerheid leidt tot piekeren
In deze onzekere situatie met het Corona-virus raken veel hoogsensitieve mensen overspoeld door hun eigen gedachten. Vaak gaan die over de gevolgen voor de maatschappij, omdat hoogsensitieve mensen erg gericht zijn op de groep. Maar natuurlijk ook over de gevolgen voor henzelf en hoe het nu verder moet. Een voorbeeld van de gedachtestroom die een nieuwsuitzending over Corona op kan leveren.
Piekergedachten over de feiten
Wat is dat Corona-virus nu precies? Lijkt het op de griep? Is het erger? In wat voor zin dan? Is het besmettelijker of dodelijker? Is iedereen vatbaar of alleen de meest kwetsbaren? Hoe beschermen we die kwetsbaren dan? Wat zou de beste methode zijn?
Piekergedachten over maatschappelijke gevolgen
Dit virus heeft wereldwijd al heel wat slachtoffers gekost. Wat verdrietig voor al die families. Hoe gaan die nu verder? Hoe gaat het met hun eigen werk en bedrijf? Zouden ze nu naast hun dierbare ook hun werk verloren zijn? Moeten ze misschien zelfs uit hun huis? Dit gaat heel veel gevolgen hebben voor heel veel mensen. De afgekondigde maatregelen op zich al. Wat betekent dit op lange termijn voor het milieu? Nu zie je veel positieve effecten op de luchtvervuiling. We kunnen dus wel de uitstoot verminderen. Maar hoe doen we dat straks? Komen er nieuwe regels over het gebruik van de auto? En hoe moet dat dan voor alle mensen die in regio’s wonen waar er geen goed openbaar vervoer is? Wat betekent het verbod op samenkomsten voor alle mensen die veel tijd en energie hebben gestoken in concerten en evenementen die nu niet doorgaan? Zij krijgen nu niet betaald voor al die uren. Redden ze dat wel? Gaan die evenementen later alsnog door? Of krijgen we als maatschappij andere normen over wat belangrijk is om te doen? Nu we met zijn allen ervaren dat het ook anders kan, kiezen we na de Corona-crisis dan nog voor dezelfde dingen? En zo niet, welke dingen laten we dan als eerste vallen? Laten we luxe-producten straks meer staan, nu we ervaren hebben wat echt belangrijk is? Of gunnen we onszelf straks alle luxe na de ontberingen? Welk effect heeft dat dan op bepaalde beroepsgroepen? Zullen die flexibel genoeg zijn om straks nieuwe bronnen van inkomsten te vinden? Of hebben we na de crisis veel meer mensen die onder bijstandsniveau moeten leven? Wat zouden we kunnen doen om ervoor te zorgen dat iedereen straks een goed leven kan hebben?
Piekergedachten over het gezin
Hoe zal dat voor onszelf zijn? Hebben wij nog wel ons inkomen aan het eind van de crisis. Blijf ik in dienst/ draait mijn bedrijf nog goed? Hoe zou ik om moeten gaan met een verminderd inkomen? Welk effect heeft dat op mijn relatie en mijn kinderen? Kunnen mijn kinderen straks niet meer sporten vanwege lagere inkomsten? Nu kunnen ze ook niet sporten, dus net als nu verzinnen we er vast wel iets op. Of zullen ze het dan heel erg vinden als zij anders zijn dan hun vriendjes? Eigenlijk ook wel lekker om niet steeds dat gehaast te hebben naar de trainingen. Om gewoon in alle rust te eten. Zouden we dat straks niet ook kunnen regelen? Dit heeft ook voor ons als gezin wel voordelen. Maar aan de andere kant voel ik ook de spanning bij mijn partner / kinderen. Hoe kan ik het makkelijker voor hen maken? Doe ik het wel goed?
Piekergedachten over wat anderen vinden
Bij anderen lijkt het makkelijker te gaan. Die hebben leuke foto’s over ‘gezellig samen thuis’ op sociale media. Bij mij voelt het als een worsteling elke dag. Wat doe ik verkeerd? Maak ik het mezelf te moeilijk? Anderen lijken het minder nauw te nemen met de regels. Die gaan wel gewoon erop uit. Ben ik weer het braafste meisje van de klas? Maar we moeten het toch met z’n allen doen? Als ik boodschappen ga halen heb ik al het gevoel dat ik anderen veroordelend zie kijken. Maar ik haal echt niets extra’s. Dat is niet sociaal. Toch heb ik het gevoel dat ik het niet goed doe. Ik voel me zo lamgeslagen en verdrietig. Maar waarom? In ons gezin is niemand ziek. Niemand is ontslagen. Er zijn zoveel mensen die het slechter hebben. Ik zou me dankbaar moeten voelen. Anderen vinden me vast weer ‘te negatief’. Hoe kan ik het goed doen?
Piekergedachten over jezelf
Hoe kan ik dit allemaal goed aanpakken? Ik zie dat mensen er het positieve uit halen. Dat ze anderen gaan helpen, nieuwe projecten opzetten, inspirerende acties beginnen. Dat zou ik ook graag doen. Maar het idee alleen al leidt tot stress. Ik heb alle energie nodig om me staande te houden. Hoe kan ik uit dit gevoel komen? Ik wil niet als een bang muisje deze crisis overleven, ik heb veel te geven, ik kan wat betekenen! Ik weet gewoon niet goed wat ik nu moet doen.
Zelfkritisch
Hoogsensitieve mensen zijn vatbaar voor piekeren doordat zij de informatie uit hun omgeving diepgaand verwerken. Deze onzekere periode versterkt dat. De positieve kant is dat hoogsensitieve mensen zich erg bewust zijn van de gevolgen van hun gedrag op de groep. Ze zullen eerder kiezen voor wat goed is voor de maatschappij, dan wat goed is voor henzelf. Wat een groot nadeel is in deze tijd is dat ze steeds heel kritisch zijn op zichzelf. Ze hebben nu helemaal het gevoel dat ze het goed moeten doen. Dat legt een enorme druk op hen. Tegelijkertijd voelen ze alle onrust en emoties van anderen alsof die van henzelf, wat ook zeer uitputtend is.
Wees lief voor jezelf
Als hoogsensitief persoon zal je altijd een complexe manier van denken houden, zo werkt je brein nu eenmaal, maar je kunt er wel anders mee om gaan. Beperk bijvoorbeeld het aantal momenten dat je nieuws kijkt of leest over Corona. Zorg dat je daarna echt uit je gedachtenloop komt door iets anders te doen waar je ook je aandacht bij nodig hebt. Zo focus je op iets anders en doorbreek je de piekergedachten. Wees extra lief voor jezelf. Leg nadruk op de dingen die je goed hebt gedaan. Van nature ben je als hoogsensitief persoon zelfkritisch, maar dat verhoogt op dit moment de stress te sterk. Vier daarom de succesjes. Je zult merken dat je gemoed beter wordt en je meer energie overhoudt.
Over Esther Bergsma
Esther Bergsma is expert Hoogsensitiviteit, sociaal-wetenschappelijk onderzoeker, spreker en auteur van Hoogsensitieve kinderen en Het hoogsensitieve brein. Zij richtte het online platform Hoogsensitief.NL op voor meer (h)erkenning voor HSP, vol met tips en blogs. Wil je nog meer over hoogsensitiviteit weten? Neem dan een kijkje op dit YouTube kanaal en Instagram-account.
Ben je benieuwd naar meer artikelen over hooggevoeligheid? Lees dan ook:
Waarom hoogsensitief zijn kan voelen als een gevangenis (en hoe je daar uitkomt)
