Blijft jouw cyclus al langere tijd weg? Of heb je nooit een cyclus gehad? Dan kan het zo zijn dat je te maken hebt met hypothalamische amenorroe.Wendy- en hormoonexpert Ilva van der Dong legt uit hoe dit kan ontstaan.
Hypothalamische amenorroe (HA) is de medische term voor het uitblijven van de cyclus voor meer dan 6 maanden wanneer er geen andere medische diagnose kan worden gevonden. Andere medische diagnoses waar je aan kunt denken zijn; PCOS, problemen met de schildklier, hoge waardes van het hormoon prolactine ed.
Gelukkig is de oorzaak omkeerbaar, het kan worden veroorzaakt door psychologische stress, overmatige lichaamsbeweging, het onvoldoende binnenkrijgen van volwaardige voedingsstoffen of een combinatie van deze factoren. Lage oestrogeen waardes kunnen bij vrouwen met HA zorgen voor problemen met de botdichtheid, het hart en het voortplantingsstelsel (PMID: 28658709).
Overleven
De hypothalamus is een klein orgaan gelegen in je brein en speelt een belangrijke rol in de besturing van het hormoonstelsel, waaronder het voortplantingsstelsel. Wanneer je onvoldoende eet ten opzichte van je dagelijkse activiteiten dan ontvangt je hypothalamus hier een seintje van. Om energie te besparen kan het voortplantingsstelsel worden stopgezet, zodat er voor andere functies (zoals de bloedcirculatie en ademhaling) voldoende energie aanwezig is. Dit is namelijk nodig om te overleven! HA is dus een natuurlijke reactie van het lichaam op te weinig voeding, te veel stress en/of te veel bewegen.
Onvoldoende eten kan dus leiden tot het stoppen van de menstruatiecyclus, dit hoeft niet altijd te betekenen dat je ook ondergewicht hebt! De hypothalamus geeft minder om het gewicht en meer om of er voldoende voeding wordt genuttigd. Ook vrouwen met een normaal gewicht of met overgewicht kunnen onvoldoende voedingsstoffen binnenkrijgen. (PMID: 15342803)
Ingrijpen
Vaak wordt er ingegrepen wanneer vrouwen in hun meest vruchtbare jaren zitten, omdat ze dan bijvoorbeeld nadenken over een kinderwens. Soms wordt de diagnose over het hoofd gezien, omdat ze een gezonde leefstijl lijken te hebben.
Een normale menstruatiecyclus is regelmatig, gemiddeld is de lengte van een cyclus tussen de 24 en 34 dagen (dit verschilt per vrouw). Rond dag 14 treedt er een eisprong op (dit is afhankelijk van de lengte van de cyclus). Wanneer de eicel niet bevrucht raakt, wordt het baarmoederslijmvlies afgebroken (je menstruatie) en begint de cyclus weer opnieuw.
Wanneer een arts de diagnose stelt wordt er gekeken naar:
- Bloedwaarden (LH, FSH, oestrogeen)
- De dikte van het baarmoederslijmvlies
- Geen dominante follikels in de eierstokken aanwezig > veel kleine follikels kan wel voorkomen bij HA
- Je leefstijl (sporten, voeding, stress ed.)
Wat kun je doen om HA aan te pakken?
- Een vraag die belangrijk is om jezelf te stellen: heb je het gevoel dat je voldoende eet op een dag? Voelde jij je gisteren bijvoorbeeld verzadigt? Volg je een dieet? Tegenwoordig zie je regelmatig diëten waarbij koolhydraten zoveel mogelijk worden vermeden, dit kan een signaal voor de hypothalamus zijn om de cyclus tijdelijk stop te zetten totdat er weer voldoende binnenkomt. Te weinig voedingsstoffen binnenkrijgen is een vorm van stress voor het lijf.
- Het is van belang om voldoende ontspanningsmomenten in te plannen en stressfactoren te verminderen. Wat zorgt ervoor dat jij je gestrest voelt? Mocht je veel last hebben van stress gerelateerde klachten dan kan het goed zijn om een psycholoog of andere vorm van zorg in te schakelen.
- Doe je veel aan intensief sporten? Langdurig en intensief sporten is een vorm van stress voor het lichaam. Het wordt daarom afgeraden om intensief te sporten tijdens herstel van HA (denk aan lange afstanden hardlopen, HITT, crossfit ed.). Minder intensieve vormen van sport kun je wel blijven doen, denk bijvoorbeeld aan yoga of wandelen.
- Neem contact op met een specialist, deze kan gericht met jou aan de slag gaan na dat er een diagnose door de arts is gesteld. Een plan op maat, specifiek gericht op jouw lichaam geeft jou de zekerheid dat je de juiste stappen neemt om je cyclus te herstellen.
Wees je ervan bewust dat niet in alle gevallen het stoppen van de cyclus gewijd kan worden aan HA, het is dus belangrijk om je huisarts hierbij te betrekken.
Soms wordt de pil voorgeschreven. Dit lost het probleem niet op, je kunt het zelfs verergeren doordat de pil deze problemen maskeert en niet aanpakt.
Over Ilva van der Dong
Ilva is oprichtster van Jouw Hormonen. Ze is altijd al geïnteresseerd geweest in het menselijk lichaam, met name in hoe je door middel van bepaalde leefstijlkeuzes een positief effect teweeg kan brengen. Wegens persoonlijke ervaringen met een verstoorde hormoonbalans volgde ze verschillende opleidingen en cursussen en leerde ze hoe je je lichaam weer in balans krijgt. Omdat ze haar ervaringen wilde delen met andere vrouwen startte ze haar praktijk, waar ze vrouwen ondersteunt om te leren ‘samenwerken’ met hun lijf in plaats van ‘tegen’. Dit doet ze door middel van 1 op 1 consulten en een bloedonderzoek. Ze vindt het daarbij belangrijk om te kijken naar de lange termijn effecten in plaats van naar de korte termijn effecten. ‘Het is geweldig om te zien hoe vrouwen in contact komen met zichzelf en welke positieve veranderingen ze hierdoor ervaren.’ Daarnaast is ze mede-eigenaar van www.hormonalflow.nl, op deze website kun je producten vinden welke de hormoonbalans ondersteunen. Mocht je vragen hebben of ben je op zoek naar professionele ondersteuning dan kun je contact opnemen via info@jouwhormonen.nl.
Dit bericht bekijken op Instagram
Lees ook deze artikelen van onze hormoonexpert:
Lastig probleem! Overmatige haargroei kan betekenen dat je hormoonhuishouding is verstoord
Steeds meer vrouwen zoeken hulp bij PCOS, maar wat is het eigenlijk?