Esther Groenewegen, moeder van een dochter met een reactieve hechtingsstoornis. Reactieve hechtingsstoornis is een psychische aandoening die zich ontwikkelt in de eerste zes levensjaren. Kinderen die aan deze stoornis lijden, slagen er niet in om zich op een gepaste wijze emotioneel te hechten aan hun ouders of anderen die voor hen zorgen. ‘Ik heb nog gesmeekt om een second opinion bij de dagbehandeling. Ik wilde zo graag dat het iets was van autisme of PDD-NOS, dan was het tenminste niet mijn schuld.’
De oorzaak van een reactieve hechtingsstoornis kan liggen in verwaarlozing (affectief, emotioneel of onthouden van fysieke basisbehoeften) of mishandeling (geestelijk of lichamelijk), maar kan ook ontstaan als het kind onvoldoende gelegenheid krijgt om emotionele banden te vormen, bijvoorbeeld als het regelmatig andere verzorgers krijgt.
Mijn fantastische dochter
‘Ik weet nog zo goed toen ik mijn dochter voor het eerst mocht vasthouden. Het was het meest bijzondere moment in mijn leven. Heb jij nou al die tijd in mijn buik gezeten? Uren en uren heb ik naar haar zitten kijken, zo bijzonder vond ik het. Een vorm van liefde die ik nog nooit eerder ervaren had. Ze was het eerste kind in onze familie en in mijn vriendenkring, dus er was geen ‘vergelijkingsmateriaal’. Dat mijn kind heel veel huilde en heel veel sliep, zag niemand als zorgwekkend. Dat mijn kind mijn nabijheid vaak niet kon verdragen, zag niemand. Ik schaamde mij daarvoor en vertelde het daarom ook niet. Gevoelens en gedachten zoals: houd mijn kind nou niet van mij, stopte ik ver weg. In haar jonge jaren en met het komen van andere neefjes en nichtjes kwamen de verschillen tussen mijn kind en de andere kinderen duidelijk naar voren. Maar als kinderen klein zijn, hebben ze allemaal nog hun eigenaardigheden. Geen reden tot zorgen, verzekerde iedereen mij. Toch zag ik, en vooral voelde ik verschil met andere kinderen.
Het hebben van een bijzonder kind betekent in de eerste kinderjaren dat je heel lang je zorgen wegstopt. Je denkt dat de problemen wel overgaan als je kind wat groter is. Je praat erover met andere mensen, met familie, met vrienden. Iedereen verzekert je dat het allemaal gaat goedkomen. Daar hoop je dan maar op. Je wilt zo graag een ‘normaal’ kind. Een kind dat zich gewoon verder ontwikkelt, zoals de andere kinderen in je omgeving. Dus je doet net alsof je zelf ook denkt dat het allemaal wel meevalt. Diep vanbinnen weet je dat er in de kern iets niet goed zit, maar dit zit nog ver weggestopt. Je probeert er het beste van de maken.
Het hebben van een bijzonder kind betekent gevoelens als jaloezie, hopeloosheid en verdriet. Een gevoel van bedrogen zijn. Waarom ik? Waarom mijn kind? Gevoelens van jaloezie hebben naar vrienden of familieleden met kinderen die wel goed kunnen knuffelen en wel hun liefde kunnen tonen. Ik was altijd zo jaloers op die vanzelfsprekendheid in relaties van andere ouders met hun kinderen. Hoe groter de kinderen worden, hoe duidelijker het wordt dat mijn kind anders is. Als ze naar school gaat, beginnen de problemen pas goed. Dan worden de gevoelens van verdriet, boosheid en schaamte ook groter. Naar anderen, mijzelf en naar mijn kind. Je probeert de moed erin te houden, maar je wilt eigenlijk van de daken schreeuwen hoe oneerlijk dit is.’
Mijn reddende engel
‘Maar je trekt je terug en huilt. Je wilt dat niemand weet dat de problemen zo groot zijn. Kop op, als andere moeders het kunnen, kan jij het ook. Dat er echt iets serieus is met mijn kind weet ik dan nog steeds niet. Met vallen en opstaan ga ik door. Ik ben ervan overtuigd dat ik faal in mijn moederschap. Ik ben de enige moeder op aarde die niet weet hoe zij haar kind moet opvoeden. Je probeert er met andere mensen over te praten. Zij proberen je gerust te stellen en zeggen dat ze niets zien aan jouw kind. Maar jij weet wel beter.
Dan krijg ik 4 jaar later een tweede kind. Een geweldige zoon. Eigenlijk is mijn zoon ‘mijn reddende engel’ geweest. Mijn zoon heeft mij laten zien dat ik wel een goede moeder ben. Dat ik goed genoeg ben om van te houden. Dat mama knuffelen fijn is. Dat je bij mama terecht kunt als je pijn of verdriet hebt. Dat er, als je knuffelt met je kind, een soort versmelting van liefde plaatsvindt.’
Het komt binnen als een bom
‘Als er dan na een jarenlange strijd een antwoord komt waarom je kind anders is, voelt dit als een opluchting, maar het komt ook binnen als een bom. Aan de ene kant ben je opgelucht. Gelukkig, nu zijn er experts die zien wat ik zie. Maar er ontstaan ook gevoelens van rouw, zorgen, verdriet en schuldgevoel, een hoop verwarrende gevoelens. Ondertussen is er nog geen verandering in de situatie. Er is dan wel een antwoord gekomen, maar geen oplossing. Dit resulteerde in een missie om alle therapieën te vinden die haar iets verder kunnen brengen.
Ik heb jaren nodig gehad om de diagnose van mijn kind te kunnen accepteren. En nog steeds worstel ik er soms mee. Zelfs nadat bekend was dat mijn kind hechtingsproblemen had, kon ik niet bij familie en vrienden terecht met mijn verhaal. Ze begrepen het simpelweg niet. ‘Wij zien er niets van’, was de feedback waar ik het mee moest doen. Aan de ene kant snapte ik dit ook wel. Hechtingsproblemen zijn dan ook zo verdomd ingewikkeld om uit te leggen.’
‘Kinderen met hechtingsproblemen zijn niet lastig, ze hebben het lastig’
Een bijzonder kind hebben
‘Het hebben van een bijzonder kind betekent gevoelens van eenzaamheid, je onbegrepen voelen, je niet op je plek voelen, je niet goed genoeg voelen. Daarnaast twijfelen aan jezelf; waarom zien mensen niet wat ik zie en voel. Ik heb nog gesmeekt om een second opinion bij de dagbehandeling. Ik wilde zo graag dat het iets was van autisme of PDD-NOS, dan was het tenminste niet mijn schuld. Toch sta je net zo goed weer goedlachs op het schoolplein met de andere moeders te kletsen. Het leven gaat door en zo hoort het ook, maar altijd met een onderbuikgevoel van zorgen en verdriet.
Een bijzonder kind hebben, is ook ongelooflijk veel van haar houden en trots zijn op alles wat ze heeft bereikt. Haar bewonderen om haar doorzettingsvermogen. Haar vermogen om nooit, maar dan ook nooit op te geven. Er de grap van inzien als ze aan opa vraagt: mag het konijntje mee komen logeren? Dit terwijl ze al 13 jaar is.
Een bijzonder kind hebben, is ook het kunnen accepteren dat mijn kind haar eigen pad gaat, op haar eigen tempo. Dat ze haar eigen verlangens en wensen heeft. En dat het niet aan mij is daarover te oordelen. Haar werkelijk te kunnen zien voor wie ze is. Een meisje met een ongelooflijk goed hart en doorzettingsvermogen, maar ook met enorme chaos in haar hoofd. En allerlei actiesystemen in haar lijf die niet goed werken, waardoor ze zoveel onzichtbare dagelijkse strijd levert.
Een bijzonder kind hebben, is het kunnen accepteren dat mijn kind haar eigen manieren aan het vinden is om te overleven. Dat ze oplossingen vindt voor de dingen die lastig voor haar zijn is. Eigenlijk laat mijn bijzondere kind mij zien en ervaren wat echt belangrijk is in het leven.
Het leven is misschien niet zoals je het je had voorgesteld met een bijzonder kind, maar daarmee is het nieuwe leven niet minder goed of minder geslaagd.’
Van machteloosheid tot missie
‘Inmiddels ben ik internationaal spreker, docent, auteur en expert hechtingsproblematiek. En probeer ik mijn missie over te brengen: ‘Hechtingsproblemen beter bekend maken zodat er meer begrip, bewustzijn en juiste begeleiding beschikbaar komt voor ouders en hun getraumatiseerde kinderen.’ Vlieg ik de wereld over, tot voor corona, om les te krijgen van bekende trauma expert en onderzoekers. Geef ik gastcolleges op onderwijsinstellingen voor leerkrachten. Word ik uitgenodigd om te komen spreken voor verschillende doelgroepen zoals adoptie-, pleeg-, gast- en biologische ouders, zorginstellingen, gemeenten, vluchtelingeorganisaties, politie, ziekenhuizen, leerkrachten en andere professionals.
Heb ik twee boeken over dit onderwerp gepubliceerd. Hechtingsmonster in de klas, een boek met 25 tips voor in de klas en Als hechten niet vanzelf gaat waarin 50 effectieve tips en tools staan om beter met deze kinderen om te gaan. Daarnaast heb ik nog verschillende onlinetrainingen ontwikkeld; Healing Hearts in Huis Online training met 12 modules en Monster in Huis een training met 6 modules. Ik kan wel zeggen dat ik mij nu met heel veel compassie 24/7 bezig hou met dit onderwerp en missie.’
Als hechten niet vanzelf gaat: Ben jij een ouder van een kind met opmerkelijk- of hechtingsgedrag gedrag? Neem dan gerust een kijkje op de website: www.alshechtennietvanzelfgaat.nl en download het GRATIS e-boek ‘Wat is er met mijn kind aan de hand?’ Daarin is beknopt omschreven wat hechtingsproblemen zijn en meer dan 150 symptomen voor je op een rij gezet om trauma gedrag van kinderen met hechtingsproblemen beter te herkennen.
Lees ook deze levensechte verhalen:
Rachel kon binnen één week niet meer lopen: ‘Ik dacht dat mijn leven voorbij was’
Neem een abonnement op de Wendy-specials
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]
