Vanwege Internationale Vrouwendag brengen we deze week een ode aan de vrouw en delen we elke avond een verhaal van een vrouw met moed. Diana Sardjoe (49) richtte in 2019 de stichting ‘De Moeder is de Sleutel’ op om hulpverlening aan jongeren te bieden die op het criminele pad terecht zijn gekomen. Ze spreekt vanuit haar eigen ervaring. Haar zoons werden als crimineel bestempeld, waardoor zij overspoeld werd door hulpverleners. Ze is ervan overtuigd dat de juiste hulp aan het kind geboden kan worden als de moeder in het proces wordt ingeschakeld.
‘De allereerste keer dat de politie voor mijn deur stond, dacht ik dat ze verkeerd waren. Ze kwamen binnen en begonnen mijn huis te doorzoeken. Ik kreeg een paniekaanval en dacht alleen maar: wat gebeurt er? De politie vertelde mij dat mijn zoon verdacht werd van straatroof. Ik was in shock en ik geloofde het niet. Mijn zoon werd al snel gevonden en gearresteerd. Hij gaf zijn fout direct toe.’
Op het verkeerde pad
‘Ik had niet door dat het niet goed ging met mijn zoon, want thuis was hij zoals ik hem kende. Ik had twijfels over het gedrag van mijn zoon, maar de instanties schoven dit af op de puberteit. Mijn zoon was heel boos op de wereld. Hij had een sterk rechtvaardigheidsgevoel. Hij wilde erbij horen, maar voelde zich niet erkent. Op een middag ging de deurbel en kreeg ik een brief waarin stond dat mijn jongste zoon op de Top600 lijst stond en mijn oudste zoon uit ‘voorzorg’ op de Top400. Ik was overstuur door de brief. De Top600 is een lijst waar jonge criminelen op staan en de Top400 is een lijst met risicojongeren. Mijn oudste zoon was verontwaardigd en vroeg zich af waarom hij op een lijst kwam te staan, terwijl hij niks fout had gedaan. Dat geeft wel aan hoe stigmatiserend het systeem werkt. Er gingen zich 40 instanties met ons bemoeien. In het begin was ik blij dat de hulpverlening kwam. Ik pakte alle hulp aan die ik pakken kon. Maar het feit dat er zoveel instanties zich met ons bemoeiden zegt al genoeg. Het werd een tsunami aan hulpverlening waar niks uit kwam.’
Geïsoleerd
‘De tijd die volgde was een eenzame en zware periode voor mij. Ik kreeg een label opgeplakt en werd in een hokje gestopt waarop stond ‘alleenstaande moeder’, alsof het daaraan zou liggen. Door de hulpverlening werd ook vaak het ontbreken van een vaderfiguur in ons gezin benoemd. Dat was heftig, want ze hadden geen idee waarom de vader van mijn zoons niet in ons leven was. Die man had geen toegevoegde waarde, het was een gewelddadige man. Als moeder ben ik altijd aanwezig geweest, maar ik had het gevoel dat ik over het hoofd werd gezien. Mijn zoons hadden er moeite mee dat de afwezigheid van hun vader zo vaak werd besproken. Aanvankelijk sprak ik nog met mensen uit mijn omgeving over de situatie, maar naarmate het langer duurde lieten steeds meer mensen mij in de steek. Ik raakte geïsoleerd en wist niet goed waar ik als moeder van de dader terecht kon. Vanuit de maatschappij is er een bepaald beeld van de moeder van de dader. Als moeder moet je maar incasseren dat jij het wel slecht moet hebben gedaan. Velen keken mij met de nek aan.’
Mijn omgeving
‘Ik kan mij nog goed herinneren dat mijn jongste dochter geen uitgenodigden kreeg voor verjaardagen, omdat haar broer een crimineel was. In plaats van een helpende hand toe te steken, werd er over mij en mijn gezin gepraat. Er was maar één ouder die naar mij toe kwam en aan mij vroeg hoe het met mij ging. Dat vond ik zo fijn. Het bleek dat ze het zelf ook niet zo gemakkelijk had en dat haar kind ook werd gepest. Doordat onze beide kinderen er niet bij hoorden, vormde dat op de één of andere manier een band. Vanaf dat moment zijn we altijd hecht gebleven. Nu helpt ze in mijn stichting, dat vind ik bijzonder.’
Geen sociaal leven meer
‘Ik probeerde alle ballen hoog te houden en mijn kinderen de aandacht te geven die zij nodig hadden, maar dat ging gewoon niet meer. Waar ik voorheen een actieve, sterke en ondernemende vrouw was met een sociaal leven, werd dit naarmate de tijd verstreek steeds minder. Mijn sociale leven stond op een laag pitje, omdat ik mijn gezin moest redden. Een sociaal leven komt daarna wel weer, dacht ik. Ik had niet verwacht dat het hele proces zo zwaar zou zijn. Het meest zware vond ik dat ik er een dagtaak aan had om alle instanties te woord te staan. Ik moest overal en nergens heen. Naast mijn twee zoons heb ik nog twee kinderen. De instanties hielden daar geen rekening mee. Toen ik naar de rechtszaak van mijn zoon moest, had ik mijn dochtertje meegenomen. Mijn dochtertje mocht niet mee naar binnen, maar ik had geen oppas kunnen vinden en dus had ik geen andere keus. Van alle kanten trokken mensen aan mij, maar de juiste hulp voor mij en mijn kinderen kwam er niet.
Vooroordelen
‘Er zijn enorme vooroordelen dat criminaliteit bij een bepaalde etniciteit, klasse en wijken voorkomt, maar dat is gewoon niet waar. Criminaliteit zit overal. Je kan er niet vanuit gaan dat een kind door zijn etniciteit het verkeerde pad opgaat. Invloeden vanuit school, de maatschappij en sociale media spelen ook een rol. Het is een samenhang van omstandigheden. Daarnaast heeft een kind ook altijd een stuk van zichzelf wat een rol speelt in zijn ontwikkeling. Vooroordelen zijn ook bij de politie nog steeds te merken. Er bleek een iPad te zijn gestolen en de politie kreeg via ‘Find My iPad’ een gebied binnen waar deze kon liggen. Ze kwamen bij mij aan de deur en toen pas drong het tot me door hoe ze te werk gaan. Mijn zoon moest het volgens hen wel gedaan hebben, want hij was immers al eerder gearresteerd. Dat was niet zo.’
Het juiste pad weer op
‘Het was een moeizame weg. Mijn zoon was alleen maar boos. Ik zag mijn kind afglijden, maar de hulpverlening was er alleen maar op werkdagen van 9 tot 5. Dat hielp helemaal niet. Totdat Wouter kwam. Hij zag de boosheid van mijn zoon en vond dat hij hier wat mee moest doen. Wouter is van de organisatie Spirit en is VIG-coach (Vroegtijdige Interventie Gezinnen). Hij was 24/7 beschikbaar, werkte in kleine groepen en kon snel schakelen. Hij haalde de boosheid uit mijn zoon. Mijn jongste zoon is inmiddels de Top600 uit en helpt mee in de stichting. Daarnaast gaat hij naar school en heeft hij een bijbaantje. Hij doet wat een jonge jongen hoort te doen. Ook mijn oudste zoon heeft de Top400 van risicojongeren verlaten.’
De Moeder is de Sleutel
‘Met mijn stichting wil ik het hulpverlenerssysteem verbeteren. Ik ben ervan overtuigd dat de moeder meer bij het proces betrokken moet zijn. De moeder ziet alles, kent haar kind het beste en heeft er alles voor over om haar kind weer op het rechte pad te krijgen. Ik ga in gesprek met zowel de moeder als het kind om de oorzaak van de pijn te vinden. Ook spreek ik over de weerstand die jongeren hebben naar de politie en de hulpverlening. Velen zijn op jonge leeftijd al in aanraking met de politie geweest. Ook weten jongeren vaak niet meer met de hoeveelste hulpverlener ze te maken hebben. Dat is zorgwekkend. Dan word je hulpverleningsmoe en als ouder ook. Naast gesprekken met de jongeren voer ik gesprekken met de reclassering, met hulpverlening en met de politie. Het doel is het herstel van vertrouwen tussen de moeder en de hulpverlenersinstanties en tussen de moeder en het kind. Hulp moet snel en effectief zijn. Daarvoor zet ik mij in. Tegen ouders waarvan hun kind op het criminele pad zit zou ik willen zeggen: je bent niet alleen. Geef niet op en geef ook je kind niet op, hoe moeilijk het ook is. Ik vind het mooi als ik een bedankje krijg via een bericht van een moeder die ik via de stichting heb kunnen helpen. Dat ze weer in contact is met haar kind, dat vind ik het belangrijkste.’
Lees hier meer inspirerende levensechte verhalen:
Jessica leeft al 10 jaar bewust zonder familie: ‘Ik zie mijn vader als een narcistische dictator’
