In de serie Zonder jou vertellen mensen over het verlies van een dierbare. Wanneer de man van Marieke Zuidema terug naar huis rijdt van zijn werk, wordt hij slachtoffer van een frontale botsing. Christian overleeft dit ongeluk niet. Marieke is op dat moment vijf weken zwanger van hun tweede kindje. Een intense periode volgt waarin leven en dood heel dichtbij elkaar liggen.
‘Ik fietste naar huis van mijn werk. Het laatste stukje voelde mijn benen ineens erg zwaar, ik was net zwanger dus dacht dat het daaraan lag. Achteraf bleek dat het tijdstip te zijn waarop Christian het ongeluk kreeg, maar dat wist ik nog niet. Toen ik thuis kwam, was Christian er nog niet. Dat vond ik raar want hij zou gaan koken. Ik probeerde hem te bellen maar hij nam niet op. Ik besloot op ‘Zoek mijn iPhone’ te kijken en zag dat Christian ergens stilstond langs de weg. Ik kreeg er een heel naar gevoel van. Toen ben ik gaan googelen of er een ongeluk was gebeurd op die plek, ik zag een foto van onze auto die op de zijkant lag. Ik voelde meteen dat het heel erg was. Ik ben het ziekenhuis gaan bellen of er iemand onder Christians naam was binnengebracht, dat was niet zo. Meteen kreeg ik het gevoel dat Christian er niet meer was en de politie ieder moment voor de deur kon staan. Toen ik naar de keuken liep zag ik in mijn ooghoeken de politie de weg indraaien en stoppen voor ons huis. Ik ben naar buiten gerend en heb geschreeuwd: zeg me dat het niet zo is; maar dat was het wel.’
Afscheid nemen
‘Eenmaal binnen vertelde de agenten dat Christian een ongeluk had gehad en dat hij was overleden. Ik geloofde het niet, we stonden midden in het leven. Christian en ik kenden elkaar van het uitgaan en in 2009 sloeg de vonk over. Vanaf dat moment waren we onafscheidelijk. Hij was een levensgenieter en genoot van de mensen om hem heen. Hij was iemand die sfeer maakte, erg sociaal was en opstond als hij onrecht zag. Ik genoot van zijn positieve levenskracht. We deden veel leuke dingen en alles draaide om familie en vrienden. Ik was net zwanger was ons tweede kindje. Christian was zo’n trotse vader en ook zo blij dat we een tweede kindje kregen. Hij kon niet dood zijn. Vanaf dat moment zat ik in een roes, ik werd echt geleefd. De agenten zijn bij me gebleven en hebben mijn werk, dat was heel fijn. Daarna heb ik de familie gebeld. Mijn schoonmoeder kwam naar me toe met onze zoon Milow op haar arm. “Papa is dood, hij komt niet meer terug”, zei ik toen. Milow was bijna drie, ik weet niet hoeveel hij ervan begreep.
Ik wilde meteen naar Christian toe, maar dat mocht niet. Er moest eerst onderzoek worden gedaan naar wat er gebeurd was. Een tegenligger was op de weghelft van Christian terecht gekomen en frontaal op hem gebotst. Pas laat op de avond mocht ik naar hem toe. Het was heel confronterend om hem te zien, het maakte het heel echt. Voor dat moment had ik toch nog ergens de hoop dat de agenten het mis hadden en Christian nog gewoon leefde. Een ochtend na het ongeluk mocht Christian naar huis, daar hebben we hem opgebaard op een baar. De eerste dagen zat Milow nog echt bij hem, later merkte hij dat Christian koud werd en nam hij steeds meer afstand. Het afscheid nemen ging zo heel geleidelijk. Het was fijn dat Christian thuis was, zo kon ik altijd bij hem zitten en kon iedereen afscheid komen nemen. De uitvaart was prachtig. Ik was heel erg onder de indruk van hoeveel mensen er waren en van de liefde waarmee iedereen over hem sprak. Na de afscheidsbijeenkomst hebben we geproost op Christian. Hij hield van het leven dus een toast paste echt bij hem.’
Leven en dood
‘Na het overlijden van Christian was ik echt aan het overleven, ik moest van alles regelen. Werken ging niet meer, ik had genoeg aan mezelf en mijn emoties. De zorg voor Milow zorgde ervoor dat ik mijn bed nog uitkwam. Ik maakte me veel zorgen om mijn zwangerschap. Ik was bang dat al mijn stress en verdriet gevaarlijk zou zijn voor de baby. Ik had gelukkig heel veel steun van familie en vrienden. Als het me even te veel werd, paste iemand op Milow zodat ik de ruimte had om echt even mijn emoties te voelen. Die gehele periode stonden leven en dood zo dichtbij elkaar, vooral tijdens de bevalling. Er waren toen verschillende momenten dat ik het verdriet zo intens voelde. Gelukkig had ik een doula, zij ondersteunde me al tijdens de zwangerschap en ook bij de bevalling. Ik kon mijn emoties en gemis met haar delen. Pas na de geboorte van onze tweede zoon Mitch, vond ik echt de ruimte om te rouwen.’
Het leven weer oppakken
‘Ik kreeg begeleiding van een arbo-psycholoog, maar zijn blik op rouw vond ik heel theoretisch. Ik had niet het gevoel dat er echt naar me geluisterd werd, terwijl ik daar wel behoefte aan had. Er zijn meerdere mensen op mijn pad gekomen die me erg hebben geholpen. Ik heb verschillende soorten therapie gedaan, zoals EMDR en rebirthing, een ademhalingstechniek. Ook ging ik veel wandelen met een re-integratie coach. Door gesprekken met haar voelde ik de grond weer onder mijn voeten terugkomen.
In totaal heb ik twee jaar in de ziektewet gezeten, daarna werd ik ontslagen bij mijn baan als accountmanager. Ik vond dat niet erg. Door alles wat er was gebeurd, voelde ik dat het werk niet meer bij me paste. Ik wilde me gaan focussen op mezelf en mijn kinderen. Ik kwam dichtbij mezelf en wilde andere mensen ook hiermee gaan helpen. Ik volgde een opleiding tot holistisch coach en later ook tot energetisch therapeut. Drie jaar na het overlijden van Christian was voor mij echt een kantelpunt. Ik ging van overleven weer naar leven en zette mijn eigen bedrijf ‘Tussen hoofd en hart’ op. Nu ondersteun ik mensen die bijvoorbeeld te maken hebben met rouw of trauma’s. Ik haal hier heel veel voldoening uit, het voelt niet als werken.
Ik ben wel anders naar het leven gaan kijken, zo ben ik nu veel minder materialistisch. Goed zorgen voor mezelf en mijn kinderen, dat is belangrijk. Net als de tijd en ruimte nemen om van het leven te genieten.’
Gemis
‘Ik geloof sterk dat er meer is na de dood en dat je ziel verder leeft, Christian had dat niet. Een van de eerste nachten na zijn dood, voelde ik de zwaarte van zijn lichaam naast me in bed en hoorde ik zijn ademhaling. Dit was voor mij een teken dat er meer is en dat Christian nog bij ons was. Het gebeurde vaker, ook dat bijvoorbeeld mijn telefoon ineens muziek ging spelen van de uitvaart. Vrienden ervaarden dit soort momenten ook. Ik heb daar veel kracht uit kunnen halen.
De maand april is voor ons altijd een beladen maand. Christian is op 15 april geboren en op 23 april overleden. Op zijn verjaardag gaan we vaak samen eten met familie. Ik koop een taart en we versieren het huis, we vieren zijn geboortedag. Op de dag van zijn overlijden gaan we altijd naar de plek van het ongeluk. Daar is een monument met een foto en een beeldje van Ajax, waar Christian erg fan van was. In ons huis staat een foto waar de kinderen af en toe wat bij leggen. Dit jaar kon de voetbalclub waar Christian altijd speelde kampioen worden, precies tien jaar na zijn dood. Toen dit gebeurde, werd zijn naam nog genoemd en was er een spandoek voor hem.
Nu de kinderen ouder worden, gaan ze ook meer vragen stellen over hun vader. Mitch heeft hem nooit gekend en Milow was nog heel jong toen Christian overleed, ze hebben weinig of geen herinneringen aan hun vader. Vrienden van Christian hebben allerlei boekjes gemaakt met verhalen over hem. Het is heel waardevol dat de kinderen dit nu kunnen lezen en zo een beetje weten hoe hun vader was. Ik herken veel van Christian in mijn zoons, Milow heeft zijn uiterlijk en zijn streken en Mitch heeft precies het loopje van zijn vader. Christian leeft voort in zijn kinderen en dat geeft me steun.’
Toekomst
‘Het gaat nu goed. Het gemis is er nog steeds en dat zal ook altijd blijven. Zolang de liefde voor iemand er is, is het gemis er ook en dat mag. Rouw is nu verweven in ons leven, het speelt niet meer zo op de voorgrond. Soms overvalt de rouw me nog weleens, dat zijn vooral momenten met de kinderen. Milow is gek van brommers en daaraan sleutelen en Mitch is fanatiek met voetbal, het zou zo mooi zijn geweest als ze dat met hun vader hadden kunnen delen.
Ik ben lang bang geweest dat de jongens een vader figuur in hun leven zouden missen. Inmiddels heb ik wel de rust dat het goed is zo, met z’n drieën. Christian kijkt met ons mee. Mocht er ooit een nieuwe man op mijn pad komen, dan zou ik er wel voor open staan. Hij zou Christian nooit kunnen vervangen, maar het zou een mooie aanvulling kunnen zijn. Ik kijk positief naar de toekomst en hoop nog veel mensen te kunnen helpen met mijn bedrijf. Hoe diep de rouw ook was, er is weer licht aan de horizon.’
