Vera’s zus Jonja was een tijd lang depressief. Langzaam glipte ze door Vera’s vingers heen. Goede hulp was er niet. Op het moment dat Vera zonder internet op een festival in Afrika was, kreeg ze te horen dat haar zus er niet meer was. ‘Ze had het toch gedaan.’

‘Mijn zus Jonja is mij enorm dierbaar. Ze was altijd zo grappig, en ik genoot ervan om bij haar te zijn. Ze woonde dichtbij Zwolle met haar vriend omringd door natuur.Daar was ze op haar plek. Het zijn de simpele dingen die in mij opkomen, als ik aan Jonja denk. Samen een spelletje spelen onder het genot van een biertje bijvoorbeeld. Die momenten mis ik verschrikkelijk. Mijn zus was anders dan ik. Ze hield niet van reizen, en zat goed op haar plek daar in de natuur. Ze was heel uniek en veranderde niet door de mening van anderen. Uiteindelijk is Jonja 33 geworden.’

Kastje naar de muur

‘We wisten niet precies waar haar depressie nou echt vandaan kwam. Haar suïcidale gedachten begonnen in ieder geval toen ze was afgebouwd met antidepressiva. Achteraf is ze hier niet goed in begeleid en is dit veel te snel gegaan. Onze vader is overleden toen ik zeven was, en zij negen was. Ik ben voorzichtig met speculeren en durf het niet met zekerheid te zeggen, maar ik heb een vermoeden dat het overlijden van onze vader, haar parten heeft gespeeld. Ik was enorm hecht met mijn zus en we bespraken veel. Op het moment dat Jonja stopte met de antidepressiva, kwam er veel bij haar naar boven. Dat moet voor haar heel overweldigend zijn geweest. Zelf liet ze ook wel eens los dat ze dacht dat dit verdriet een oorzaak kon zijn. Het was gewoon enorm complex. Zeker gezien het feit dat Jonja naast mentale klachten ook fysieke klachten had, zoals buikpijn. Ze had constant ergens last van, maar wanneer we dit lieten onderzoeken, kwam er niks uit. Dat stelde haar keer op keer teleur. Weer geen handvatten. We zeiden tegen haar dat we er alles aan zouden doen, maar Jonja leefde niet, ze werd geleefd. Op een dag stond mijn moeder aan mijn deur, huilend. Ze was net bij mijn zus geweest. Jonja had haar verteld dat ze niet meer wilde leven. We waren in shock. Ik wist namelijk wel dat het erg was, maar zo erg, dat had ik niet zien aankomen. Op dat moment dachten we dat we er op tijd bij waren. Maar toen zei ze: “ik wil naar papa toe.”

Misstanden

‘Deze zomer ben ik aan het denken gezet. Er is namelijk ontzettend veel misgegaan bij mijn zus. Jonja zei al langer dat ze niet meer wilde leven, maar ze werd niet gezien. We probeerden haar zo goed mogelijk te helpen, maar werden niet gehoord door hulpinstanties. Nergens was goede hulp beschikbaar. Ze kreeg (wederom) antidepressiva voorgeschreven, zonder dat er werd gekeken naar een mogelijke achterliggende oorzaak. Ik ben sowieso geen grote voorstander van het zomaar voorschrijven van medicatie. Op het moment dat ze tegen haar psychiater zei dat ze niet meer wilde leven, werd haar verteld dat dit geen optie was. Het zijn allemaal misstanden die ik natuurlijk liever anders had gezien, maar die mij anderzijds in beweging brengen om iets voor deze wereld te betekenen. Daarom wil ik nu een centrum oprichten om ook alternatieve zorg te bieden, zodat mensen niet meer van het kastje naar de muur worden gestuurd. Waar mensen zoals mijn zus echt gezien en serieus genomen worden. Waar ook naar de onderliggende oorzaak gekeken wordt. En waar je als naaste vertrouwen hebt dat je dierbare in goede handen is. Een team van goede zorg en verschillende specialisten heb ik echt gemist. Mijn zus kon op een gegeven moment niet meer alleen zijn, waardoor wij bij haar bleven. We zaten met onze handen in het haar, want wat konden we nog doen om haar te helpen? Je weet als naaste zelf ook niet meer wat je kunt doen.’

Geen bereik

‘Jonja was al lange tijd erg depressief, toen ik vertrok naar Zuid-Afrika. Daar zou ik samen met vrienden een maand blijven. Ik liet haar goed achter, want de situatie leek enigszins stabiel te zijn. Daarom dacht ik dat ik wel weg kon gaan. De tweede week ging ik met een groep naar het festival ‘Afrika Burn’. Aan het einde van de eerste week, voelde ik al aan dat het niet goed ging. Deze gedachte werd door mijn moeder bevestigd. Omdat ik op het festival geen bereik zou hebben, appte ik mijn zus. Wil je het alsjeblieft niet in deze week doen, vroeg ik. We kwamen aan op het festival. Na een paar uur kwam er een vrouw naar me toe. Ze zat in de organisatie. Ze vroeg mij en mijn nichtje om met haar mee te lopen. “We’ve got news from the outside world”, zei de vrouw. Heel even dacht ik nog dat ik uitverkoren voor iets was, maar dat gevoel verdween snel. O fack, dit is niet goed, dacht ik. Gespannen liep ik met haar mee. Ik vertelde mezelf dat zo lang ik niks had gehoord, er nog hoop was. We namen plaats in een caravan, waar ik mijn moeder probeerde te bereiken. Ze had namelijk gebeld. Het duurde een kwartier tot ik mijn moeder te pakken kreeg. “Ze heeft het gedaan”, hoorde ik aan de andere kant van de lijn. Ik was in shock, en barstte in huilen uit. Dit moment zie ik nog zo voor me. Ergens denk ik dat het voor Jonja makkelijker was dat ik zo ver weg was. Ik ben direct teruggegaan en werd met de helikopter naar Kaapstad gevlogen. Woensdag kwam ik aan in Nederland. Ik had het haar zo gegund om op een mooie manier te overlijden. Zacht, en met ons allen erbij. Toch weet ik dat het niet zomaar kan. Dit was gewoon niet de uitweg. We hebben een prachtige uitvaart voor haar geregeld. We mochten allemaal wat zeggen en een nummer uitkiezen. Liefde voerde de boventoon. Ik koos het nummer ‘Lang is de nacht’ van Lion King de musical. Het nummer gaat over Simba die zijn vader Mufasa verliest. “Je zou me toch steunen wanneer ik je nodig had”, roept Simba naar zijn vader. Jonja riep ook uit naar mijn vader: “help me papa”. In het nummer gaat het ook over dat de zon weer opkomt en gaat schijnen. Dat is ook zo, want nu voel ik dat ze samen zijn.’

Vera’s podcast

In deze podcast ga ik in gesprek met mensen die, net als ik, een dierbare hebben verloren door suïcide. Zo hebben we het o.a. over verlies, rouw en de gedachten die opkomen na zelfmoord. Met als doel her- en erkenning en troost bieden.

Als jij zelf nu in een zwarte periode zit, weet dat er altijd hulp is. Ook al lijkt dat nu niet zo, er komt een dag dat het écht beter is. Mogelijkheden voor hulp zijn www.113.nl, je huisarts/praktijkondersteuner GGZ of deel je gevoelens en gedachten met mensen om je heen. Je bent niet alleen.

I am text block. Click edit button to change this text. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.