Zoveel jongeren zitten psychisch in de knel. Daarom delen we deze week elke avond een verhaal van een jong iemand die te maken heeft of heeft gehad met psychische problemen. In onze serie De overwinning vertellen vrouwen wat zij voor zichzelf overwonnen hebben. Deze week vertelt Nikki Pommer (23) hoe zij op 17-jarige leeftijd een burn-out kreeg en besloot te stoppen met school. In plaats van een hersteltraject te volgen binnen de geestelijke gezondheidszorg, kiest ze voor een alternatieve route, waardoor ze van haar burn-out herstelde. Tijdens het bewustwordingsproces begint ze te schrijven, wat uiteindelijk leidt tot het uitgeven van haar boek, De wijze lessen van een twintiger. Met haar boek hoopt ze anderen te helpen en wil ze de samenleving bereiken, zodat het normaal wordt om te praten over mentale gezondheid.

‘Voor mijn burn-out was ik een vrolijk, frivool en enthousiast persoon. Tegelijkertijd was ik ook erg gedreven. Van de buitenkant was ik een stabiel en sterk persoon, maar onder de oppervlakte speelde er van alles. Er werd zo vaak tegen mij gezegd dat ik er wel zou komen, dat ik het gevoel had dat ik door de pijn heen moest. Ik kwam in een vicieuze cirkel terecht, waarbij ik mijn emoties veelal onderdrukte. Toch kwamen die emoties dubbel zo hard terug. Ik zocht mijn redding buiten mijzelf, door hard te werken. Steeds als ik iets had bepaald kreeg ik een shotje dopamine en kon ik er weer tegenaan. Maar tegelijkertijd was ik doodop.’

Meerdere breekpunten

‘Mijn burn-out heeft zich over twee jaar opgebouwd. In dat laatste jaar, net voor mijn burn-out, was ik vaak ziek. Ik kreeg dat jaar 3 keer de griep. Ergens wist ik dat het niet gezond was om zo vaak ziek te zijn. Het waren momenten van realisatie, waarbij ik wist dat het niet goed met mij ging en dat er iets moest veranderen. Toch is het verbazingwekkend hoelang je iets kan volhouden, als je maar in de ontkenning blijft. Ik gaf mijzelf niet de rust die ik nodig had en ondernam dan ook vaak activiteiten met een enorm energiegebrek. Ik kon niet meer genieten van de dingen die ik deed en leefde op de automatische piloot. Het was enorm lastig om mijzelf iedere keer zo tegen te komen. Ik was altijd erg prestatiegericht en had mijzelf aangeleerd dat hulp vragen eigenlijk niet kon. Naar mijn mening moest ik alles zelf doen en mijzelf bewijzen. Maar ik kwam vast te zitten en kwam niet meer vooruit. Ik werd een soort verbittering van mezelf. Als er ook maar iets kleins gebeurde, barste ik uit. De ene keer was dat in woede, door het onbegrip in mijzelf, en de andere keer was het verdriet. Ik was niet suïcidaal, maar wist niet meer hoe ik er uit moest komen. ‘

Diagnose burn-out

‘In het laatste jaar voor mijn burn-out ben ik meerdere keren naar de dokter geweest. Zo kreeg ik een verwijzing voor de fysiotherapeut, omdat ik lichamelijk veel pijn had en ook kreeg ik een recept voorgeschreven voor mijn migraineaanvallen. Maar ik wilde geen medicijnen, want ik wist dat ik dan nog meer van mezelf zou gaan onderdrukken. Ik wist dat er een oorzaak moest zijn. Toen mijn lichaam niet meer kon ben ik naar de dokter gegaan. Destijds hing er al een taboe rondom een burn-out bij een volwassene. Mijn dokter wist er nog minder goed mee om te gaan dan ik. In het begin, na de diagnose, waren mijn dagen nog vrij actief. Ik kwam uit een heel druk leven en had ineens alle vrijheid. Ik ben gaan zoeken naar dingen die ik nog kon doen. Voor mijn gevoel zou ik anders in een zwart gat belanden. Zo probeerde ik nog wel met mensen af te spreken. Op dat contactmoment moest ik mij dan gerust een halve dag op voorbereiden. Ik was veel aan het piekeren en moest na de interactie de rest van de dag bijkomen. Het was erg deprimerend om zo mijn dagen te vullen.’

Stoppen met school

‘Rationeel gezien had ik genoeg redenen om op school te blijven, maar diep vanbinnen wist ik dat het gewoon het beste was om te stoppen. Ik voelde mij een mislukkeling dat ik niet doorzette. Ik haalde namelijk goede cijfers. Mijn plek op het hbo was bij wijze van spreken al voor mij gereserveerd. Gelukkig was mijn moeder onwijs begripvol en stelde ze mijn gezondheid voorop. Ook had ik een hele begripvolle schoolleiding. Van mijn vrienden kreeg ik echter een walm van onbegrip over mij heen. Ze begrepen niet dat ik doodmoe was en daardoor een burn-out had, want ook zij waren moe. Dat is ook de reden geweest dat ik zo lang heb gewacht met toegeven dat er iets mis was. Ik hoorde zo vaak om mij heen dat andere ook moe waren, terwijl het niet normaal is als je altijd moe bent. Van een grote vriendengroep van 12 mensen, zijn er twee mensen overgebleven. Met één iemand kon ik spreken over mijn mentale klachten, omdat ook zij daarmee te maken had. Toch ben ik van mening dat je geen mentale klachten hoeft te hebben, om enigszins compassie te hebben voor iemand die het wel heeft.’

Alternatieve route

‘In plaats van een hersteltraject te volgen binnen de geestelijke gezondheidszorg, koos ik voor een alternatieve route. Het startpunt van die beslissing lag al bij de dokter, die geen idee had wat er moest gebeuren toen ik een burn-out had. Ook had ik bij vrienden gezien dat als je aanklopte bij de GGZ, je op een enorme wachtlijst kwam te staan. Daarnaast vond ik dat bij de GGZ de focus te veel gelegd werd op het zo snel mogelijk weer mee kunnen doen in de ratrace. Maar ik zat daar al in en wilde eruit. Ik besloot te kijken naar hoe de kern van het probleem kon worden opgelost. Die route bestond uit teruggaan naar de basis. Ik nam mijn routines onder de loep, nam meer rust door te wandelen en door überhaupt de rustmomenten op te zoeken. Toch wilde ik wat extra ondersteuning in het proces. Samen met een coach ging ik aan de slag. Daarnaast ben ik veel gaan lezen om tot mezelf te komen en ben ik andere routines gaan opbouwen. Zo ben ik gaan mediteren, maar heb ik ook geleerd dat pauze ook echt pauze is. Het praten over wat ik doormaakte en hoe ik mij voelde, heeft heel helend gewerkt.’

Gedachtes op papier

‘Het schrijven begon voor mij als een manier om mijn gedachtes te ordenen. Ik merkte dat mijn hoofd erg vol zat en wilde meer ruimte creëren. Toen ik begon te schrijven, vloeiden de woorden letterlijk uit mijn pen. Het was altijd al een droom van mij geweest om een boek uit te geven. Ik besloot eerst alles voor mezelf op papier zetten. Ook had ik de gedachte; wie het boek koopt, zal het ook nodig hebben. Het schrijven ging heel natuurlijk. Achteraf was het ook een heel leerproces. Het voelde voor mij alsof ik een periode uit mijn leven afsloot. Ook kwam ik tot de ontdekking, tijdens dit proces, dat die verbitterde persoon van vroeger, van tijdens mijn burn-out, weg was. Pas nadat ik weer mezelf was, heb ik durven toegeven dat ik een burn-out had. Eerder durfde ik het beestje geen naam te geven. Ik bagatelliseerde het, omdat ik mij schaamde voor de reacties van anderen. Het is inmiddels heel wat jaren geleden dat ik mijn burn-out heb gehad. Ondanks dat ik nu heel stevig in mijn schoenen sta, merk ik dat ik gevoeliger ben dan voorheen. Wat ik ooit kon dragen, dat lukt mij nu niet meer. Dat is maar goed ook, want dat was ook het punt wat mij in een burn-out bracht. Mijn leven is zo veranderd. Ik werk voor mezelf, wat het makkelijker maakt om mijn eigen leven vorm te geven, maar bovenal ben ik tevreden met de veranderingen die ik van binnenuit heb doorgemaakt. De symptomen zijn niet bestreden, maar het probleem.’

Nikki aan het werk, Foto: Myrthe Hoekstra

De overwinning

‘Mijn grootste overwinning is dat ik niet meer afhankelijk ben, van wat iemand anders van mij verwacht, denkt of van mij wil. Vroeger wilde ik het iedereen naar zijn zin maken en wilde ik niet dat mensen vervelend over mij dachten. Ik heb geaccepteerd, dat het iets is wat bij het leven hoort. Je kan niet iedereen tevreden houden. Nu zie ik ook in dat mijn prestatiegerichtheid een vorm was om mijzelf te willen compenseren. Maar prestaties moet je niet verrichten, omdat je daar een gevoel van waarde uit haalt. Waarde hangt niet af van wat je doet, maar van wie je bent. Ik ben al waardevol op zich, daar hoef ik niks voor te doen. Toen ik dat besefte heb ik de prestatiegerichtheid los kunnen laten.Het is echt niet leuk een burn-out, maar je leert er wel heel veel van. Mijn race is klaar. Ik luister nu nog enkel naar mijzelf.’

Foto header: Femke Meijboom

Lees ook deze levensechte verhalen: