In de rubriek ‘Vrouwen met Impact’ spreekt WENDY met vrouwen die een verschil maken voor onze maatschappij. Als afscheidsfotograaf maakt Sabine van Maren foto’s tijdens uitvaarten, om zo nabestaanden een tastbare herinnering te geven.
Wat is afscheidsfotografie precies?
‘Als afscheidsfotograaf maak ik foto’s tijdens een uitvaart, ik fotografeer hoe mensen afscheid nemen van een dierbare. Het is, voor mij, niet hetzelfde als rouwfotografie. Ik wil niet focussen op het verdriet, maar juist op de liefde. Als nabestaande zit je vaak in een roes tijdens de dienst, je wordt geleefd en krijgt niet alles mee. Daarom ben ik er om de belangrijke momenten en bijzondere details vast te leggen. Dat kan zijn dat er een kist uit de auto wordt getild, of dat de familie liefdevol bij de kist staat. Na afloop krijgt de familie van mij een fotoboek, zo hebben ze een tastbare herinnering aan het afscheid van hun dierbare.’
Hoe ben je begonnen met afscheidsfotografie?
‘In het begin van mijn carrière als fotograaf wist ik niet zo goed in welke vorm van fotografie ik me wilde specialiseren. Tot ik een keer werd gevraagd om foto’s te maken tijdens de uitvaart van een kindje bij mij uit de buurt. Ik twijfelde of ik het wilde doen, ik had nog nooit foto’s gemaakt van een uitvaart en had zelf een zoon van dezelfde leeftijd als het kindje. Wat als ik alleen maar ging huilen? Toen bedacht ik me hoe waardevol het zou kunnen zijn voor die familie en besloot ik het te doen.
Tijdens de dienst stond ik wel met tranen in mijn ogen, maar toch lukte het me om door te gaan en te focussen op de foto’s. Ik ontdekte dat dit iets is wat ik kan en graag wil doen. Ik ben een extra opleiding tot afscheidsfotograaf gaan volgen en nu werk ik al een tijdje voor mezelf.’
Hoe ziet een dienst voor jou eruit?
‘Meestal heb ik voor een dienst eerst contact met de uitvaartverzorger, dan krijg ik het draaiboek van de uitvaart, zodat ik weet hoe deze eruit zal zien. De uitvaartverzorger brengt me in contact met de familie en met hen bespreek ik hun wensen. Ik leg hun uit hoe ik werk en zij kunnen aangeven of er dingen zijn waar ze wel of juist niet foto’s van willen hebben.’
Tijdens de uitvaart probeer ik vooral te reageren op wat er gebeurt. Het is aanvoelen wanneer ik wel of niet een foto kan maken, met daarbij de wensen van de familie in mijn achterhoofd. Mijn camera heeft geen flits, maar je hoort het klikken wel. Tijdens een moment van stilte of een emotionele toespraak zal ik dan ook niet zo snel een foto maken. Naarmate ik dit werk langer doe, voel ik steeds beter aan wat kan.’
Wat zijn de momenten die je bijblijven?
‘Dat zijn vooral uitvaarten van jonge mensen en vooral van kinderen, die zijn vaak extra emotioneel. Eigenlijk is er tijdens iedere uitvaart wel een moment dat me raakt, dan is het belangrijk de afstand te bewaren en me te realiseren waarvoor ik daar ben. Soms neem ik mijn werk wel mee naar huis, dan praat ik erover met mijn man en kan ik het daarna gelukkig wel loslaten.
Er zijn ook juist hele mooie momenten die me bijblijven. Zo fotografeerde ik ooit een Surinaamse uitvaart waarbij er een draaggroep aanwezig was. De kist werd op hun schouders getild en er werd gedanst op vrolijke muziek, dat was heel bijzonder.’
Wat is voor jou het mooiste aan je vak?
‘Ik vind het mooi dat ik mensen kan helpen en hen een tastbare herinnering kan geven. Het fotoboek breng ik altijd persoonlijk naar de familie. Dan bespreken we hoe de uitvaart was en vaak vertellen mensen dan hoe blij ze zijn dat ik er was en dat ze nu de foto’s hebben als herinnering. Dat is voor mij zo waardevol, dan glim ik echt van trots.
Op een mooie manier afscheid nemen van een dierbare, kan heel helend werken. Als ik mensen daarbij kan helpen, vind ik dat heel bijzonder. Daarom hoop ik dat er meer bekendheid komt voor afscheidsfotografie. Als mensen weten dat het bestaat, kunnen ze kiezen of ze het wel of niet zouden willen.’
Ben je door je werk anders naar het leven en de dood gaan kijken?
‘In ons gezin zijn we altijd wel open geweest over de dood, maar door mijn werk is dat nog meer geworden. Hoe verdrietig het ook is, het is belangrijk om erover te kunnen praten. Ik ben me ook nog meer gaan realiseren hoe kwetsbaar het leven is, het kan zo voorbij zijn. Je moet echt van elke dag genieten.’
