Haar kinderen waren vijf en zeven toen Nette in 2010 op haar 34-ste weduwe werd. Ze verloor haar man na een kort ziekbed. Het verdriet was groot, toch bracht het verlies haar ook iets moois. Nette organiseert nu als zangeres gedenkconcerten voor anderen die een geliefde moeten missen. ‘Het is mooi om anderen troost te bieden en met elkaar te verbinden.’
‘Op een ochtend zat Michiel met zijn jas aan en zijn rugzak op op zijn kont in de gang. Ik moest plotseling een enorm oude IBM-laptop die alleen nog geschikt was voor tekstverwerking van hem terugbrengen naar zijn werk. Ik was nogal overdonderd en vroeg hem te wachten totdat ik alle bestanden had verwijderd. Omdat hij zich vreemd bleef gedragen, belde ik de huisarts. We konden direct terecht, wat heel uitzonderlijk is in Rotterdam. De huisarts stelde hem vragen die je als partner nooit stelt. Simpele vragen als: welke dag is het vandaag, welke datum? Hij gaf de verkeerde antwoorden. De huisarts verwees ons direct door naar het ziekenhuis. Onderweg maakte Michiel rare grapjes: ‘Ze gaan me dood maken.’ Ik wist niet goed of ik mee moest lachen en ook een grap moest maken of niet. Hij was anders. Na een scan kwamen de artsen met bedrukte gezichten naar ons toe: ‘Het ziet er niet best uit. Het is bijna zeker een hersentumor.’
Zes weken ziek
‘Ik begreep niet direct waarom ze zo negatief waren. Dat betekende toch chemo of bestraling, er was toch wel een behandeling mogelijk? Maar Michiel zijn klachten verergerden snel. Uit respect voor Michiel wil ik niet in detail treden, maar hij had geen controle meer over bepaalde lichaamsfuncties. Terwijl we die eerste 2 weken na het ziekenhuisbezoek nog dingen ondernamen, werd steeds duidelijker hoe ziek hij was. De tumor was zo groot als een tennisbal en ging op allerlei hersengebieden drukken. Dat merkte je aan gedrag (planning vooral) en dus ook aan het uitvallen van lichamelijke functies. Na twee weken werd duidelijk dat hij was opgegeven. De tumor was onbehandelbaar. Hij kreeg medicijnen die het vocht uit de tumor haalden waardoor het even beter leek te gaan en ik zocht naar alternatieve behandelmethoden, maar het heeft allemaal niet meer geholpen: na vier weken thuisverpleging overleed Michiel. Hij is maar zes weken ziek geweest.
De laatste vier weken met Michiel heb ik als heel bijzonder ervaren. Echt praten lukte helaas niet meer, daarvoor was Michiel al te slecht, maar voor mijn gevoel hadden we nog wel echt contact. Via hand knijpen kon ik met hem praten en af en toe sprak hij nog een woordje. Er moest enorm veel geregeld worden, bijvoorbeeld dat ik met de kinderen in het huis kon blijven wonen, en ik stond volledig ‘aan.’ Ziekenhuisbezoeken, het regelen van thuiszorg en alles wat daarbij hoort, een brief naar de belastingdienst dat de aangifte later kwam. Ik wilde alles goed regelen voor mijn kinderen en ondertussen zocht ik naar alternatieve therapieën. Een sapcentrifuge werd aangeschaft, allerlei soorten groenten en medicijnen, extra grote rietjes toen het slikken niet meer ging…enz. Je doet alles op zo’n moment. Nog steeds begrijp ik niet goed hoe ik het toen allemaal heb gedaan. De laatste momenten waren heel ingrijpend. Ik hoorde hoe Michiels ademhaling steeds mechanischer werd. Ik heb nog gezegd dat het goed was, dat hij zijn best had gedaan. Ik had het gevoel dat ik hem toestemming moest geven om te gaan. En toen ging hij inderdaad. Het is raar hoe je de dood herkent, ondanks dat je het nog nooit eerder hebt meegemaakt. Eigenlijk al voor de laatste ademhaling, zie je iemand overgaan.’
Jong weduwe
‘Hoewel onze relatie best wat strubbelingen had gekend, was alles net in rustig vaarwater gekomen. Dat maakte alles best zuur. We hadden een mooi huis gevonden en woonden net samen. Andere tijden waren overwonnen en het voelde alsof ons leven kon beginnen. Het was het belangrijkste dat we van elkaar hielden. Dat werd helemaal duidelijk toen al het onbelangrijke wegviel en hij was opgegeven: zijn sterfbed was een zware maar ook zeker mooie tijd. In de periode na zijn dood had ik op een salontafel allemaal gedenkitems gestald en sprak ik tussendoor en in ieder geval elke avond met hem. Michiel voelde nog heel dichtbij. Maar het was ook moeilijk: de tranen, mijn keel…Ik was 34 en stond er alleen voor met twee kleine kinderen. Het zwaarste vond ik dat hij iedereen had moeten verlaten. Een enorme pijn, die ik namens hem voelde.
Ik had altijd gezongen en na de dood van Michiel pakte ik mijn oude hobby weer op. Ik heb letterlijk door mijn tranen heen gezongen. Het luchtte op en het gaf me iets te doen. Toen we een een keer een vakantie van Buitenkunst bijwoonden, deed ik mee aan een theaterworkshop. Die workshop ging om wie je was. Ik besloot mijn verhaal te delen in een lied. Zonder ‘mooi’ te willen zingen, het ging me om het verhaal dat ik wilde delen. Terwijl ik zong werd het plotseling heel stil. Je kon een speld horen vallen. Naderhand kreeg ik enorm veel reacties. Zo kwam ik op het idee om er meer mee te doen.’
Wat is echt belangrijk?
‘Op mijn 39-ste kreeg ik steeds meer een gevoel van urgentie. Wat was echt belangrijk? Ik wilde niet langer mensen blijven pleasen of dingen uit plichtsbesef doen. Niet langer twijfelen. Het tweede deel van mijn leven brak aan en ik moest aan de bak, vond ik. Ik geloof erin dat je je dromen moet realiseren in dit leven, op aarde bent om hier iets te doen. Om jezelf, wat je kunt, waar je goed in bent of de missie die je hebt te verwezenlijken. En ik wilde daarin een voorbeeld zijn voor mijn kinderen.
Wat hielp was een compliment na een optreden: ‘You have a healing voice’, werd er gezegd.
Ik bedacht dat ik gedenkpopconcerten wilde organiseren. Ik had zelf rituelen gemist en in zingen had ik een antwoord gevonden voor mijn verdriet. Zingen kan mensen met elkaar verbinden. In onze samenleving is er weinig tijd om stil te blijven staan bij het verlies van een dierbare, maar soms heb je momenten nodig om iemand te herdenken, momenten dat het verdriet er mag zijn. Er is niks mis met rouw en rouw heeft ruimte nodig. Inmiddels heb ik al meerdere gedenkpopconcerten gegeven, in binnen- en buitenland. Lotgenoten sturen me hun verhaal en verzoeknummer. Ook foto’s mogen worden opgestuurd. Van al het ingezonden materiaal stel ik een show samen. Het is ontzettend bijzonder en aangrijpend om deze concerten te mogen geven. Het is fijn voor mensen dat ze tijdens zo’n concert weer echt even de ruimte hebben om iemand te herdenken. Dat iedereen die aanwezig is bij zo’n concert om iemand rouwt, verbindt ook. Zo vonden twee vrouwen die allebei een baby’tje waren verloren elkaar. Dat troost. Helaas is het vanwege het Corona-virus nu even niet mogelijk om concerten te organiseren, maar ik hoop dat het snel weer mag.
Inmiddels is het tien jaar geleden dat Michiel is overleden. Hoewel het verdriet er nog steeds is, heeft het verlies me ook wat gebracht. Het heeft me naar mijn eigen noodzaak gebracht, geleerd wat echt belangrijk is in het leven en welk pad ik moest bewandelen. Het heeft me terug naar mezelf gebracht.’
Meer informatie over de gedenkpopconcerten vind je hier.
Ook interessant:
Melissa uit Hart in Aktie: ‘Ik brak toen ik hoorde dat de leukemie terug is’
