Actrice en zangeres Joy Wielkens deelt in de nieuwste Wendy special haar persoonlijke verhaal over een spirituele zoektocht, evenals Giel Beelen, Lucy Woesthoff en Anouk Smulders. In prachtige interviews vertellen ze waarom ze voor een meer spirituele weg in hun leven kozen. Joy kwam op dit punt toen zij op haar 32ste haar vader vond. Lees hier de extra lange versie van het verhaal. 

De behoefte aan rust kwam noodgedwongen

‘Ik was 32 toen ik mijn vader vond; een anticlimax. Ik dacht: als ik hem vind, ben ik compleet. Maar alles barstte juist uit elkaar. De leegte kreeg een invulling en die bestond uit teleurstelling. Hij was geen Obama, geen Mandela, maar gewoon een man met zijn ambities en zijn fouten.

Als kind had ik weinig ideeën over mijn vader. Ik wist van foto’s hoe hij eruit zag, maar nooit zat ik te fantaseren over hóe hij zou zijn. Het kon alle kanten op. Hij was er nooit voor ons geweest, dus waarschijnlijk was hij niet zo aardig. Maar ik had hoop dat ik verrast zou worden. Zo ging het niet.

Een wildvreemde stond voor me, er ontbrak diepte en wisselwerking. Mijn eerste vraag ‘Waar was je al die tijd’ kon ik niet stellen. Het overviel hem ook allemaal natuurlijk, maar ik kon het slecht managen hoe hij naar me keek. Hij kwam met een parade van hoogtepunten van zijn leven. Stelde geen vraag. Hij was oprecht niet geïnteresseerd in mij. Daarmee was de kous af. Toch hebben we elkaar nog een keer ontmoet en was hij eerlijk: “Ik ben een egoïstische man.” Daar kon ik wel wat mee, het leek me vrij waar. Het nare was wel dat mijn zoektocht een ingewikkelde situatie veroorzaakte met mijn moeder. Zij begreep mijn interesse niet. Na al die jaren. Toen ontplofte mijn hele bestaan. Ik dacht dat ik alle puzzelstukjes van mijn verleden ging vinden, maar het geheel viel juist in vele stukjes uiteen. Alle sleutelfiguren vielen weg. Ik leerde een les: je kunt niet sturen wat andere mensen denken en willen. Mijn moeder zat ook met haar eigen gevoelens. Nu denk ik: dat moet je accepteren. Iets aangaan heeft consequenties. Wat die zijn, kun jij niet veranderen.

En toen liep mijn relatie ook nog op de klippen. Niets één grote familie. Ik stond alleen.

Ik moest de puinhopen opruimen

Een trauma op mijn bord, een identiteitscrisis, een depressie. Ik dacht: ik ben een goed mens, probeer alles goed te doen, wil alleen maar mijn leven compleet maken en nu sta ik hier, met lege handen. Dat deed vreselijk pijn. Op dat moment had ik een break op mijn werk van twee weken. Ik was single, kon overal naartoe. Gemediteerd had ik nog nooit maar ik kreeg ineens een ingeving. Op google heb ik ingetikt: stilteretraite, zo ver mogelijk weg. Toen popte Zuid-Afrika op, inclusief walvissen. Dat is van hogerhand gestuurd, dat kan niet anders. Ik ben in mijn eentje afgereisd naar Kaapstad en daar heb ik mijn meditatiedocent ontmoet. Al snel zei zij: “Jij moet leren dat je zelf het fundament bent.” Eerst kwam ik in opstand: “Helemaal niet, ik heb toch twee ouders?” Zij weer: “Nee, jij moet het zelf doen.”

Ik was om drie uur ’s middags aangekomen, om zes uur begon het. Vijf dagen stil. Daar ben ik toegetreden tot de volwassenen. Werd ik de Joy die ik nu ben. De navelstreng werd doorgeknipt. Vanaf dat moment kon ik gezonde relaties aan met anderen, vanuit mezelf: mijn wensen, mijn dromen.

Na vijf dagen stilte in Kaapstad zeiden ze: je mag weer praten! Ik had er totaal geen behoefte aan. Sommigen begonnen meteen te tetteren. Ik kon het niet aan. Vroeg: mag ik niet nog twee dagen blijven? Alleen de bavianen en ik bleven. Die bavianen hadden zich vijf dagen koest gehouden en werden na het vertrek van alle anderen helemaal wild. Hèhè, eindelijk al die mensen weg. En ik? Ik wilde mezelf nog niet vergiftigen met al die non-informatie om me heen. Het plotselinge gekakel voelde alsof je na vijf dagen van sappenkuur meteen de McDonald’s in rent.  Na die twee extra dagen was ik wél klaar.

Als je uit een stilteretraite komt, gaat het leven veel langzamer. Je ziet ineens alle details. Alles gaat in de vertraging, je leeft in slow-motion, dat is echt bizar. Je hebt dan zoveel rust dat gedachte na gedachte langzaam opkomt en dat je zintuiglijk vooral ziet. Ik zag geen bloemen, ik zag het knopje, de stuifmeel, de stamper. Je raakt dat ook weer snel kwijt. Gelukkig maar, want in het verkeer moet je weer snel handelen. Dan moet je wel weer uit je bubbel zijn.

Stil zijn is een paar dagen voelen

Later, in Toscane, heb ik weer een stilteretraite gedaan bij dezelfde docent, een heksenmensje in de goede zin van het woord, een soort Hobbit in paarse gewaden. Als zij sprak, ging ik al naar binnen. Stil zijn is een paar dagen voelen: oh my God! Het heeft tijd nodig, geen oogcontact, niks mogen schrijven, geen telefoon, nul communicatie. Dan kom je dichtbij een afgestofte kern. Muren die je jarenlang hebt opgetrokken, vallen weg. Vergeten herinneringen poppen op. Dat voelde heel prettig, ik kon er op vertrouwen dat ze nog in mij zaten. Ik heb heel veel gehuild. Het mooie is: je kunt niets parkeren, je moet de confrontatie aan. “Embrace your suffering.” Fuck it, zei ik dan in stilte, maar ik vond het steeds minder eng. Het was pijnlijk wat ik allemaal had meegemaakt. Maar ik kon het ook steeds beter aan en het vertrouwen kwam: je bent er voor jezelf.

Na de eerste retraite was mijn fundament er nog niet. Wel waren de zaadjes geplant. Ik was op dat moment alleen nog maar aan het verwerken. Ik voelde me het eenzaamste kind van de wereld. Letterlijk was alles rauw. Maar door de stap te nemen, de stilte in te gaan, had ik iets opengegooid, dat heel gezond was. Depressie en matheid, niks voelen, is het ergste voor de ziel. Dus als alle gates dan weer open gaan: wow! Ik had zachtheid en liefde nodig, dat werd helder.

Een vuist is leeg, een open hand is krachtig

Als ik mediteer, doe ik dat op geluid en dan kom ik in het hier en nu. Al het onbewuste komt aan de oppervlakte. Zo leerde ik: vroeger was ik een sterk meisje. Hard werken, hard leren, alles hard. Geen tranen, geen haar op mijn hoofd. Mijn USP. In retraite leerde ik dat er meer kracht zit in juist je zwakte durven tonen. Een vuist is leeg, een open hand is krachtig. Ik moest er heel anders naar gaan kijken.

Ik heb veel vrienden. Maar toen ik negen maanden depressief was, wisten ze het niet. Op de middelbare school wisten velen niet dat ik mijn vader niet kende. Mijn donkere gedachten waren voor mij, die waren privé. Het durven open te worden, anderen deel te maken van de moeilijke dingen in mijn leven, was een heel proces. Ik leerde dat ik mensen niet steeds gerust hoefde te stellen door alleen maar kracht uit te stralen. Ik was altijd bang om te neigen naar zwakte, dan zou ik vast in de goot belanden. Maar laten we eerlijk zijn: ik ben nooit in die goot geweest. Hoe meer ik laat zien dat ik struggle, hoe meer ik deel, hoe beter het is. Spiritualiteit en therapie hebben er voor gezorgd dat ik op de goede weg ben. Ik ging dingen onderzoeken, kwam erachter dat ik chanten heerlijk vond, de vibratie in mijn lijf bij het zingen van die mantra’s doet iets ongelooflijk fijns met mij. Daarna voel ik me altijd veel beter. Het is net als met ‘gewoon’ zingen.

Dit pad had ik niet op een ander moment kunnen doen

Het moest zo zijn. Ik voel me gestuurd door het universum. Gisteren zat ik op het toilet en dacht: welke Joy zou ik zijn zonder dat ik deze spirituele reis en die therapie had gedaan? Ik zou in de knoop zitten. Ik bedekte alles met mijn talent en een lach. Maar ik moest de demonen in de ogen kijken.

Ik ben veranderd. Eerlijker geworden in relaties. Eerlijker geworden naar mijn eigen wensen. Eerlijker naar hoe ik het leven zie. En eerlijker naar wie ik daadwerkelijk ben en hoe ik dat wil uitdragen. Niet gemakkelijk soms voor mensen die me al een jaar of vijfentwintig kennen, maar ik toets meer. Vroeger kon ik met iedereen, maar in het zoeken naar een innercircle ben ik voorzichtiger geworden. Ik kijk anders naar mensen: hebben ze mij iets te bieden, heb ik hen iets te bieden, heb ik daar zin in? Ik ben blijkbaar een goede vriendin, ik heb niet voor niets zoveel vrienden, maar ik ben wel eerlijker geworden. Met mannen is het nog steeds complex. Dat heeft toch te maken met het opgroeien zonder vader, mijn eerste gebroken hart had ik al heel vroeg te pakken. Als de eerste man in je leven je al meteen verlaat, heeft dat effect op je. Ik had in het begin zero vertrouwen in mannen, maar mijn vriendjes waren allemaal wél goede mensen. Dus dat blijft ingewikkeld: hoe zit dat dan? Ik weet misschien inmiddels te goed wat ik wil, haha! Ik schijn voor mannen een heel intimiderend persoon te zijn…

Ik wil daar nu gewoon over praten

Mijn eisen zijn ook wat werk betreft omhoog gegaan. Opnieuw: vanuit eerlijker zijn naar wat ik wil. Sinds de verandering kijk ik er anders naar, toets ik eerst: gaat dit nieuwe project bijdragen aan mij en aan mijn groei? Ik ben een zwarte actrice, is mijn speelveld niet gewoon diversiteit en zwarte verhalen? In hoeverre wil ik dat dit een rol speelt? Ik heb nooit theater gemaakt uit ijdelheid, ik had een verhaal te vertellen. Ik kom uit een vrij ruige buurt, ben opgegroeid met een alleenstaande moeder, weinig geld, we moesten er zelf iets van maken. Nu ik een knop heb omgezet komt gek genoeg dit steeds meer op mijn pad. Worden mijn authenticiteit en sociale betrokkenheid steeds meer aangesproken. Ik krijg steeds meer het gevoel dat ik mijn verhalen wil vertellen, over mijn depressie, maar ook over zwarte vrouwelijke seksualiteit. Hoezo zou ik dat nog weg lachen en verzwijgen allemaal? Ik wil daar nu gewoon over praten. Wij zwarte vrouwen worden veel te vaak als aseksueel gezien, juist omdat het beeld zo overdreven geseksualiseerd is. In clips en op foto’s worden we vaak neergezet als een beest, waarbij de billen eruit moeten knallen. Toen ik even op Tinder zat, kwam ik erachter hoe wij worden gezien. “Ik wil het ooit nog een keer hebben gedaan met een zwarte vrouw.” Sorry? Blijkbaar staan wij nog altijd symbool voor woeste, wilde seks, blijkbaar staan wij op een bucketlist? Ik zou er graag een voorstelling over maken. En dan niet verbaal gaan vechten, maar juist ontmoeten. Uitleggen dat de vrouwelijke seksualiteit, ook voor ons zwarte vrouwen, iets heel moois is. Iets zachts, iets met gevoel. Dat al die rare stempels die we dragen er dus wel af mogen. Daar is theater een mooi platform voor.

Er mag zijn wat er is

Door de stilteretraites weet ik nu dat het goed is voor mij om te mediteren. Ik kies mijn periodes uit, net als met chanten. Als ik merk dat ik begin weg te zakken, voel ik de nood iets te doen. Ik wil toch iedere dag de deur uit met mezelf in plaats dat ik mezelf erachter aan moet slepen. Mediteren is dan inchecken bij mezelf. Even terug.

Ik was altijd heel streng voor mezelf. Nu denk ik: er mag zijn wat er is. Als er verdriet is of pijn: ik laat de sluizen open en laat toe. Hele gesprekken voer ik met mezelf. Meditatie is dan een heel mooie tool, zoals chanten dat is, maar ik bedien die tools, het gaat erom hoe ik in het leven sta en hoe ik leef. Meditatie bepaalt dat niet, het helpt me. Ik voel het als luxe om mezelf dit te geven en ik doe het omdat ik heel erg van het leven houd. Na het mediteren voel ik me rijker, heb ik weer meer bagage, maar daarna stap ik weer terug in het leven.’

Wil je meer inspirerende verhalen lezen? Deze zijn te vinden in de nieuwste Wendy special, ‘Kom in je kracht’. Deze is nu te koop in de winkel of te bestellen via onze site.