Graag introduceren we Marianne Bruijn (45), WENDY-expert op het gebied van financiële gezondheid en gelijkwaardigheid. Ze confronteert ons, vrouwen met de verontrustende realiteit: ‘Als we het huidige tempo voortzetten, duurt het nog ruim 100 jaar voordat wereldwijde gendergelijkheid een feit is.’ In een tijd waarin financiële gezondheid net zo cruciaal is als fysiek welzijn, roept Marianne ons op om deze kwesties serieus te nemen. Tijd voor actie dus.

Anno 2024 is het nog steeds heel belangrijk dat we aandacht blijven vestigen op het individuele en maatschappelijke belang van financiële zelfredzaamheid, want bijna 50% van de vrouwen in Nederland is niet financieel onafhankelijk en dus afhankelijk van hun partner, familie of overheid. Financiële afhankelijkheid creëert scheve machtsverhoudingen en is geen goede basis om gelijkwaardigheid te versnellen. In het huidige tempo duurt het nog meer dan 100 jaar voordat we gelijkwaardigheid hebben bereikt.

De cijfers op een rijtje

• 65% van de vrouwen in Nederland is financieel kwetsbaar. Financiële zelfredzaamheid is van essentieel belang om jezelf te beschermen tegen machtsmisbruik, armoede en economische tegenslagen, zoals werkloosheid, scheiding, ziekte of lager pensioen.
• De loonkloof tussen mannen en vrouwen bestaat nog steeds. Wereldwijd is de loonkloof 16% en in Nederland 13%. Het bruto uurloon ligt voor vrouwen gemiddeld 13% lager dan voor mannen. Dit betekent dat vrouwen nog steeds minder verdienen dan mannen voor hetzelfde werk. De loonkloof heeft directe gevolgen voor jouw financiële situatie en je pensioensopbouw. Daarom is praten over geld en onderhandelen over wat je waard bent essentieel. 93% van de vrouwen onderhandelt niet over haar salaris, terwijl vrouwen over het algemeen betere onderhandelaars zijn.
• De vermogenskloof tussen mannen en vrouwen is nog veel groter dan de loonkloof. Vrouwen hebben minder bezittingen dan mannen. Denk aan aandelen, vastgoed en pensioen. Vrouwen bouwen gemiddeld 40% minder pensioen op dan mannen. Dat is 400 euro per maand minder pensioen! Door de loonkloof en lagere pensioenopbouw lopen vrouwen zo’n 250.000 euro inkomen mis gedurende hun leven.
• 47% van de jonge moeders brengt het aantal werkuren terug. Het inkomen daalt met gemiddeld 46%. 8 jaar na de geboorte van het eerste kind verdienen vrouwen 39% minder dan hun partner. Minder betaald werken, betekent ook minder pensioenopbouw. Als je heel bewust besluit om minder uren betaalt te werken, zorg dan dat je met je partner goede financiële afspraken maakt. Jij gaat ten slotte onbetaald veel meer uren werken en maakt de carrière van je man mogelijk. Behoud voor je autonomie en het overzicht altijd je eigen rekening. Stort naar rato van je inkomen geld op de gezamenlijke rekening en bouw bijvoorbeeld een extra pensioenpot op met de salarisverhoging van je partner. Dit wordt ook wel ‘Child Penalty’ genoemd.
• 40% van de huwelijken loopt uit op een scheiding en 50% van de samenwonende stellen gaat uit elkaar. Een samenlevingscontract geeft je nog geen financiële rechten en plichten, tenzij je deze expliciet hebt vastgelegd. Na een scheiding gaan vrouwen (en kinderen) er tienduizenden euro’s in koopkracht achteruit. Een jaar na de scheiding ligt de koopkracht van vrouwen 29% lager dan mannen.

Aan het roer van ons eigen leven

De politiek, de overheid, het bedrijfsleven en mannen zullen hun verantwoordelijkheid moeten nemen om gendergelijkwaardigheid te realiseren. Maar wij vrouwen kunnen zelf ook meer regie nemen door meer aan het roer van ons eigen leven te staan en te werken aan onze financiële zelfredzaamheid.

Als je financieel zelfredzaam bent, ben je in staat om jezelf nu en later financieel te onderhouden. Het speelt een cruciale rol bij het versnellen van gender gelijkwaardigheid, omdat financiële zelfredzaamheid jou de mogelijkheid biedt om je eigen keuzes te maken en in vrijheid te leven.

Economisch zelfstandig of financieel onafhankelijk?

Financiële zelfredzaamheid is niet hetzelfde als economische zelfstandigheid of financiële onafhankelijkheid. De laatste twee gaan over de korte termijn. Economisch zelfstandig ben je in Nederland al met 1330 euro per maand. Dit bedrag is gelijk aan de netto bijstandsuitkering. Financieel onafhankelijk ben je al met een netto-inkomen van 1850 euro per maand. Dit is gelijk aan het minimumloon. Deze bedragen zijn niet makkelijk om mee rond te komen. Laat staan om buffers op te bouwen voor later. Daarom spreek ik liever over financiële zelfredzaamheid, want dan ben je nu en later financieel onafhankelijk. De stelregel is dat je later 70% van je gemiddelde besteedbare inkomen nodig hebt.

Hoe vergroot je dan die financiële zelfredzaamheid?

Allereerst verdiep je meer in je persoonlijke financiën en praat vaker over geld. Financiën moet echt worden aangeleerd. Maar gelukkig staan er steeds meer vrouwen op om financiën leuk te maken voor vrouwen. Bezoek bijvoorbeeld eens het digitale financiële vrouwenplatform Elfin, of lees het boek Blondjes Beleggen Beter van Janneke Willemse en beluister The Female Fix podcasts waarin inspirerende vrouwen hun financiële levenslessen delen. Praat over wat je hebt geleerd en praat ook vooral met je vrienden over hoe je je inkomen zou kunnen vergroten. Aan kosten besparen zit immers een maximum. Aan je inkomen vergoten niet. Misschien kun je met je hobby ook een verdienmodel creëren. Oefen ook eens een paar keer een salarisonderhandelingsgesprek. Je zelfvertrouwen zal toenemen en je zult zien dat het gesprek op het moment suprême je makkelijker afgaat.

Tips

1. Wat heel goed werkt is het onderwerp financiën emotioneel maken, dichtbij brengen, naar het nu halen, waardoor het leuker wordt om over financiën te praten en je erin te verdiepen. Koppel je financiën aan je dromen en emotionele levensgebeurtenissen (life events) als samenwonen, kinderen opvoeden, carrière maken of een sabbatical, waardoor het onderwerp relevanter wordt. Neem dan direct de minder leuke gebeurtenissen als een scheiding of overlijden mee. Door alle life events en dromen te bespreken met je partner of je familie, breng je in kaart wat jouw leven kost, kun je nu een actieplan maken, de financiële afspraken met je partner vastleggen en een weloverwogen beslissing nemen over bijvoorbeeld geld opzij zetten en minder uren werken. Neem gelijkwaardigheid daarbij als uitgangspunt.
2. Tegelijkertijd is het belangrijk om aan buffers te werken. Buffers heb je nodig voor de korte termijn, voor als het even tegenzit. Je zit tijdelijk tussen twee banen in of je wilt je heel graag laten omscholen. Nibud adviseert om drie tot zes maandsalarissen opzij te zetten op je spaarrekening. Het is interessant om uit te zoeken bij welke bank je een hoge spaarrente krijgt. Zo ontvang je bij de Duitse bank Trade Republic 4% spaarrente tot een bedrag van 50.000 euro.
3. Daarnaast is het verstandig om geld opzij te zetten voor later en daar op tijd mee te beginnen. Helemaal als je weinig tot geen aanvullend pensioen bij je werkgever opbouwt. Beleggen kan dan een goede optie zijn, want dat kan al met kleine bedragen. Je kunt bijvoorbeeld al starten met bijvoorbeeld 50 euro per maand. En goed nieuws, want vrouwen zijn betere beleggers! Vrouwen nemen minder risico en beleggen voor de langere termijn, waardoor ze een hoger rendement behalen. Tegenwoordig zijn er zeer gebruiksvriendelijke beleggingsapps zoals Peaks, Brand New Day of je bankieren app waar je in kant en klare “mandjes” met aandelen en obligaties kunt beleggen. Door de mix van veel verschillende aandelen en obligaties zijn de mandjes minder koersgevoelig. Je ziet je belegde geld via de app gewoon staan. De kunst is om het geld zo lang mogelijk te laten staan om te profiteren van het rente-op-rente effect. En als de beurskoersen dalen, dan je hoofd koelhouden en juist maandelijks blijven inleggen. De koersen trekken vanzelf weer aan.

Samengevat ben je financieel zelfredzaam (Female Fix) als je

1. Voldoende financiële kennis hebt.
2. Vaker praat over geld en de juiste money mindset ontwikkelt.
3. Weet wat jouw leven kost en daarop anticipeert.
4. Een inkomen hebt dat met je meegroeit, door een fijne carrière waarin je je blijft ontwikkelen.
5. Buffers hebt voor nu en later.

Een slimme meid is op haar financiële toekomst voorbereid.
En daarmee lever jij ook je bijdrage aan het versnellen van gendergelijkwaardigheid.

Dit artikel is mogelijk gemaakt door Financieel expert Marianne Bruijn, founder van The Female Fix, een platform dat zich inzet voor de financiële empowerment van vrouwen. Volg @the.femalefix voor meer informatie en inspiratie.