Tijdens een mountainbiketocht in Duitsland komt Eelke Rutten hard ten val, ze landt op haar achterhoofd. De hoofdpijn en visuele klachten gaan maar niet weg. Ze krijgt de diagnose postcommotioneel syndroom, licht traumatisch hersenletsel. Na vele onsuccesvolle behandelingen in Nederland, gaat ze voor hulp naar de VS. Daar voelt ze voor het eerst verlichting. Het is de start van haar nieuwe leven.
‘Het gebeurde in een split second. Ik was met een vriendin in Winterberg in een bikepark. Ik had al een tijdje niet meer downhill gemountainbiket, dus ik deed voorzichtig. Toch maakte ik ergens een verkeerde beslissing. Ik vloog door de lucht en landde hard op mijn achterhoofd. Mijn helm was helemaal kapot. Ik zal even weg zijn geweest, maar voelde me daarna vrij helder. Als eerste checkte ik of ik m’n vingers en tenen nog konen bewegen, daarna zorgde ik ervoor dat ik zo snel mogelijk het parcours af was. Ik kon gelukkig nog alles bewegen, het leek mee te vallen. Ik was wel vaker gevallen en maakte me niet zo druk. Ik besefte me nog niet hoe impactvol de situatie was.’
De val
‘Ik deed al jaren aan downhill mountainbiken. Een extreme vorm van mountainbiken waarbij je zo hard mogelijk van een berg afgaat, onderweg kom je dan allerlei hindernissen en sprongen tegen. Voor mijn dochter werd geboren, deed ik regelmatig wedstrijden en zat ik ieder weekend op de fiets. Daarna bleef ik het voor mijn plezier doen.
Vrij snel na mijn val kreeg ik gigantische hoofdpijn. Ik voelde me ontzettend beroerd en wilde zo snel mogelijk naar huis. Mijn vriendin reed naar huis, want dat kon ik niet. Toen ik in de auto zat, merkte ik meteen dat ik niet om mij heen kon kijken. Mijn hersenen konden alle prikkels niet verwerken. Ik heb de hele weg met mijn ogen dicht gezeten en eenmaal thuis ben ik direct op bed gaan liggen. Even goed rust nemen, dan zal het vanzelf overgaan. Tenminste, dat dacht ik toen. Toen de hoofdpijn na drie dagen nog niet weg was en ook prikkels snel te veel waren, ben ik toch maar naar de huisarts gegaan. Die stuurde me door naar neurologie. Daar werd een zware hersenschudding vastgesteld. Het zou vanzelf over moeten gaan en dus werd ik naar huis gestuurd.’
Blijvende klachten
‘Toen mijn klachten maar niet wegtrokken, kwam het besef dat de situatie toch echt wel ernstig was. Ik had nog steeds ontzettende hoofdpijn en kon niet lezen, tv kijken of zelfs naar buiten kijken. Mijn hersenen konden niet verwerken wat ik zag, alles bewoog en dat maakte me heel duizelig. Ik ging opnieuw naar het ziekenhuis voor onderzoeken, maar daar werd niets nieuws gevonden. Ik werd weer naar huis gestuurd. Drie maanden na de val kreeg in de diagnose postcommotioneel syndroom (PCS), langdurig letsel van een hersenschudding. Ik begon een revalidatie traject bij verschillende klinieken. Daar kreeg ik onder andere fysiotherapie en ergotherapie, maar dat hielp eigenlijk niet. Het probleem zat bij mij echt in de hersenen, fysiek was ik wel oké. Ik heb allerlei brillen geprobeerd om mijn zicht wat stabieler te krijgen, maar ook dat lukte niet. Te veel therapieën tegelijk was niet mogelijk, dat was te belastend. Ik kreeg pijnstillers, maar die hielpen nauwelijks. Ik kwam niet echt verder en bleef met mijn klachten zitten.’
Grote impact
‘Door de aanhoudende klachten kon ik niet meer werken. Nieuwe informatie tot me nemen of naar een computerscherm kijken, was te zwaar. Mijn man werkte nog wel, maar ik was thuis de kostwinner. Financieel was dit een grote klap die zorgde voor veel stress. Ik zat bijna altijd thuis, in het donker en met de gordijnen dicht. Mijn dochtertje zat veel op de opvang, die moest dan worden opgehaald want dat kon ik zelf niet. Naast mijn werk, lag ook mijn sociale leven plat. Mijn wereld werd steeds kleiner. Om mijn dagen te vullen en in de hoop me wat beter te gaan voelen, pakte ik voorzichtig meditatie en yoga op. Ik probeerde ook af en toe wat te hardlopen, maar dat ging alleen als het buiten donker was. Ondanks mijn beperkingen, wilde ik er toch wat van proberen te maken en ik merkte dat bewegen goed voelde.
Ik had ontzettend veel steun aan mijn man, familie en vrienden. Zij hielpen met mijn dochter, brachten eten en deden de boodschappen. Daar ben ik hen heel dankbaar voor. Ik probeerde zo optimistisch mogelijk door te blijven gaan, hoe moeilijk dat soms ook was. Ik zag niet het licht aan het einde van de tunnel en de stapjes waren klein. Toch heb ik wel altijd vertrouwen gehad dat het beter zou worden.’
Naar de VS
‘Ongeveer tweeënhalf jaar na de val hoorde ik op de radio een fragment waarin Eva Krook vertelde over een behandeling in de VS die haar had geholpen met haar hersenletsel. Toen dacht ik: jeetje, kan dat echt. De behandeling was nog relatief nieuw en werd niet vergoed. Daarom vroeg ik mijn zus, die neurowetenschapper is, om raad. Ik vroeg informatie op en had een online intake gesprek, daarna besloot ik ervoor te gaan. Mede dankzij een crowdfunding, kon ik naar de VS.
Doormiddel van een functionele MRI werd gekeken naar mijn hersenactiviteit tijdens cognitieve taken, zo werd er gekeken in welk deel van mijn hersenen het probleem zat. Bij mij was het vrij snel duidelijk dat dit het deel was dat de visuele functies aanstuurt. Vervolgens kreeg ik behandelingen waarbij ik verschillende cognitieve- en bewegingsoefeningen tegelijk moest uitvoeren. Ik moest zoveel tegelijk doen, dat het deel van mijn hersenen dat minder actief was wel taken over moest gaan nemen. Dit was heel anders dan in Nederland waar de focus juist lag op één taak tegelijk uitvoeren. In totaal ben ik twee weken in de VS geweest, een aantal dagen met behandelingen en wat rustdagen. In de VS gingen mijn hersenen echt weer aan. De hoofdpijn en overprikkeling was erg afgenomen en de chaos in mijn hoofd was veranderd in meer helderheid. Ik kon voor het eerst weer overdag naar buiten en daar ook echt van genieten. De beperkingen waren niet volledig weg, maar ik had echt stappen gemaakt. Ik voelde me een totaal ander mens.’
Verder herstellen
‘Na de behandeling in de VS, werd ik voor verdere therapie doorgestuurd naar een neuro optometrist in Nederland. Daar kreeg ik oogtrainingen om de samenwerking tussen mijn ogen te herstellen en weer beter diepte te kunnen zien. Ook hier deed ik regelmatig multitask oefeningen. Uiteindelijk heb ik nog zeker drie jaar deze therapie gevolgd. In die tijd merkte ik dat mijn lichaam moeilijk tot rust kwam. Daarom ben ik veel meer gaan letten op mijn ademhaling. Ik probeerde verschillende technieken waarbij ik mijn ademhaling versnelde of juist vertraagde, om zo echt in die diepe ontspanning te komen. Het deed mijn lijf goed en vergrootte mijn daadkracht. Toch kwam de hoofdpijn regelmatig terug. Soms deed ik mijn hoofd onder een ijskoude douche om de hoofdpijn even niet te voelen. Ik begon met koude trainingen waarbij ik bijvoorbeeld in de winter ging zwemmen in natuurwater, daarbij deed ik dan ademhalingsoefeningen om mijn lichaam te resetten. Alles bij elkaar was het een behoorlijk frustrerend traject met een hoop verdriet. Die emoties gaf ik de ruimte om ze zo van me af te kunnen zetten en door te blijven gaan.’
Een heel ander leven
‘Inmiddels heb ik geen behandelingen meer en ben ik heel blij met hoe het met me gaat. Ik ervaar nog wel wat beperkingen, maar ik heb grotendeels mijn leven terug. Het visuele aspect blijft mijn zwakke punt en ik ben nog steeds snel overprikkeld, maar zo lang ik hierop blijf letten kan ik weer gewoon genieten van bijvoorbeeld de zon of met mijn gezin op pad. Als ik de hoofdpijn aan voel komen, doe ik een stapje terug. Inmiddels heb ik van ademwerk mijn beroep gemaakt en werk ik als ademcoach. Ik heb zelf ervaren hoeveel ademtechnieken je kunnen helpen, daar probeer ik nu andere mensen in te ondersteunen. In mijn werk zorg ik voor genoeg ruimte in mijn agenda om rust te pakken als dat nodig is.
Waar ik vroeger heel erg op zoek was naar adrenaline door te mountainbiken en te reizen, vind ik mijn geluk nu veel meer in de rust. Ik vind het heerlijk om een rondje te hardlopen of te mediteren. Af en toe mountainbike ik nog wel, maar niet meer het extreme downhill dat ik vroeger deed. Niet omdat ik het niet meer kan, maar omdat het risico het niet meer waard is. Hoe uitzichtloos en moeilijk het soms ook was, mijn optimisme heeft me er echt doorheen geholpen. Ik heb echt gemerkt hoe veerkrachtig ik ben. Ik kijk heel positief naar de toekomst, over mijn klachten maak ik me geen zorgen. Het zal niet altijd makkelijk zijn, maar ik weet hoe sterk ik ben. Ik geniet van mijn eigen bedrijf en alles wat ik weer kan doen. Mijn leven is enorm veranderd en ik ben dankbaar voor waar ik nu sta. Ik vertrouw op mijn gevoel en doe alleen dingen die me energie geven. Als je je hart volgt, kun je geen verkeerde beslissingen nemen.’
