Jaarlijks worden ruim 3.300 uit huis geplaatste jongeren 18 jaar. Dat is het moment waarop de jeugdzorg wegvalt. Stichting Het Vergeten Kind zet zich in om deze leeftijdsgrens te laten verdwijnen, zodat jongeren een vangnet blijven houden.

Eén van de ambassadeurs van Stichting Het Vergeten Kind is Edino van Dorsten, één van de negen kinderen van Ruinerwold. Dit dorpje werd wereldnieuws toen een verborgen boerderij werd ontdekt waar jarenlang een gezin in het geheim en ongeregistreerd leefde. Door zijn ervaringen in het verleden kan hij zich verplaatsen in de kinderen en hun steun bieden.

Waarom ben je ambassadeur geworden?

‘Het komt voort uit een gevoel. In de afgelopen jaren heb ik veel gesproken met mensen die in een soortgelijke situatie hebben gezeten als ik. Het is vaak niet vanzelfsprekend dat je goed uit zo’n situatie komt. Omdat ik eruit ben gekomen, kan ik als voorbeeld worden gezien voor anderen. Dat merk ik ook tijdens de lezingen die ik geef. Ik wil mij inzetten voor andere kinderen door hun een stukje hoop te geven, om te laten zien dat het niet uitmaakt uit welke situatie je komt, maar dat het altijd goed kan komen.’

Het Vergeten Kind zet zich dit jaar in voor de leeftijdsgrens van achttien, waarna je geen jeugdzorg meer krijgt. Hoe kijk jij daar tegenaan?

‘Zelf heb ik geen jeugdzorg gehad, maar ik heb een groot gevoel bij die leeftijdsgrens. Er wordt vanuit gegaan dat als je achttien bent, je lopende traject niet meer nodig is. Kinderen kunnen geen gebruik meer maken van de jeugdzorg en de vervolgstappen zijn te omslachtig. De verantwoordelijkheid ligt vanaf dat moment bij de persoon zelf, in plaats van bij de instantie. Toen ik zelf achttien werd, had ik bijvoorbeeld ook geen verplichtingen om geholpen te worden. Niet iedereen heeft dezelfde volwassenheid op dezelfde leeftijd. Dat is voor iedereen op een ander moment. Ik denk dat het bij mij bij mijn 21ste kwam toen ik goede keuzes kon maken.’

Op welke manier heeft die leeftijdsgrens invloed op de jongeren?

‘Het onderzoek dat het Vergeten Kind daarnaar gedaan heeft, heeft bevestigd dat kinderen opkijken tegen het worden van 18 jaar. Terwijl ik denk dat de meeste kinderen juist uitkijken naar dat moment. Het geeft aan dat ze weten dat ze het veilige vangnet verliezen en in dit geval is dat jeugdzorg.’

Hoe was dat voor jou toen je achttien werd?

‘In mijn geval betekende mijn achttiende dat mijn leerplicht er niet meer was en ik mijn eigen rekening kon openen. Ik had mijn vader niet meer nodig. Daarvoor werkte ik ook, maar werd alles gestort naar de rekening van mijn vader. Dat opende de deur om weg te gaan. Ik koos ervoor om de oude situatie te ontvluchten en ik wilde het allemaal alleen doen. Daardoor kwam ik op straat te staan. Ik was niet weerbaar en opgewassen tegen de keuzes die ik moest maken. Het geld dat ik verdiende met werken, gaf ik niet uit aan de huur, maar vooral aan leuke dingen. Daardoor werkte ik mezelf al vrij snel in de problemen. Vervolgens ging ik trajecten in die ik ook keer op keer verprutste. Ik had niemand anders die mij voor de gevolgen behoedde. Normaal zijn dat je ouders. Dat heb je ook niet als je je hele leven in de jeugdzorg hebt gezeten. Die mensen hebben vaak al geen ouders of ze zijn weggehaald bij hun ouders voor hun eigen veiligheid. Zij kunnen nergens op terugvallen.’

Je vertelde net al dat je vanaf je 21ste betere keuzes kon maken, werd je toen bewust van het feit dat het op die manier niet langer kon doorgaan?

‘Op sommige momenten ging het verkeerd, maar ik wist ook dat ik zo niet moest leven. In mijn geval besefte ik dat ik hulp nodig had en het niet alleen kon. Ik heb de gemeente aangeschreven met de vraag om hulp, daarin beschreef ik mijn situatie en waarom ik het niet alleen kon. Ook hoe mijn financiële situatie op dat moment eruit zag, dat één van mijn ouders overleden was en ik met de ander geen contact meer had. Dat is toen gelukkig opgepakt. Via de gesprekken met de gemeente heb ik uiteindelijk de juiste stappen gemaakt. Ik kwam in de schuldsanering terecht, waarna ik een baan heb gevonden die ik wist vasthouden.’

Wat zou voor jou de ideale situatie zijn voor deze jongeren?

‘Voor mij is het belangrijk dat er naar het individu wordt gekeken, waarbij er gesprekken worden aangegaan om te kijken wat iemand nodig heeft en welk vangnet iemand heeft. Het moment dat ze op straat komen te staan, kan bijvoorbeeld wel drie jaar duren, omdat er niemand is die naar ze uitreikt. Ik denk dat dat vooral belangrijk is dat de jongeren de keuze hebben om op eigen benen te staan, maar dat ze ook nog in een traject zitten waarin om de zoveel tijd poolshoogte wordt genomen. Mijn rol in deze actie is om te spreken vanuit mijn eigen gevoel. Ik was op mijn achttiende en twintigste ook echt nog niet volwassen.’

Hartenhuis Awarduitreiking

Aankomende vrijdag 3 februari vindt de Hartenhuis Awarduitreiking plaats. Waarbij er wordt gesproken door meerdere jongeren die vorig jaar streden voor gesloten jeugdzorg en er is een uitreiking voor de awards. Wendy van Dijk zal de award voor ‘meest inspirerende gezinshuisouder’ uitreiken.