In de serie Zonder jou vertellen mensen over het verlies van een geliefde of familielid. Hoe voelt diepe rouw? Wat geeft hen troost? Iets langer dan een jaar geleden, op 11 augustus 2020, overleed Nikita Roks op twintigjarige leeftijd aan anorexia. Moeder Franka en vader André streden dag in, dag uit mee met hun dochter. Maar Nikita was na twee jaar strijden op. ‘We zijn geen types die gaan huilen in een hoekje; dat had Nikita ook niet gewild.’
‘Rond oktober 2018 gaf Nikita aan dat het niet zo goed met haar ging. Ze ging naar de sportschool met haar vriendinnen en sloeg daarin door. Ze was altijd al wat onzeker en zocht regelmatig naar bevestiging. Ik heb vaak gedacht over hoe het nou precies is begonnen, maar ik kan mijn vinger er nog steeds niet op leggen. Dat is ook iets dat waar we niet meer achter gaan komen. Het is heftig als je dochter aangeeft dat het niet goed met haar gaat. Maar toen had ik nooit kunnen voorspellen wat voor impact deze ziekte kon hebben op haar. In de zomer van 2018 at ze bijna niks en zag je haar vermageren. Je ziet het als ouders gebeuren en staat langs de zijlijn, maar je kan niets doen. Eigenlijk ben je zo machteloos.’
Zieker in de kliniek
‘Een tijdje later is ze voor het eerst opgenomen in een kliniek. Ik ben ervan overtuigd dat ons meisje daar zieker is geworden. Er zullen vast ook mensen zijn die er wel opknappen, hoor. Maar Nikita kwam zieker naar buiten. Ze zat daar met een aantal meiden op een kamer en daar aten ze samen. Als de een zijn eten verstopte, deed de ander dat ook. Toen ze thuiskwam wist ze ook van allerlei producten het aantal calorieën op te noemen. Voorheen praatte ze daar minder over. En de bewegingsdrang werd steeds erger. Ze maakte zo’n 60.000 stappen per dag. Van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat liep ze. Achteraf hebben we ook van Nikita gehoord dat ze gedwongen voeding kreeg. Dat houdt in dat je onder andere vastgebonden wordt als je zes keer per dag een eetmoment hebt. We hebben geluk gehad dat Nikita veel dingen durfde te vertellen tegen ons, want zodra ze 18 jaar worden krijg je niets meer mee van wat er in zo’n kliniek gebeurt.
Het is ook een tijdje wat beter gegaan. Althans, zo zag het eruit voor de buitenwereld. Ze kwam aan en zag er volgens de meeste mensen ‘gezond’ uit. Maar niets was minder waar. Achteraf had ze last van eetbuien. Dat is alles behalve gezond. Alle aandacht ging thuis naar Nikita en wij probeerden haar op elk mogelijke manier te helpen. Maar Annie nam haar over. Zo noemden we de stem in haar hoofd, haar eetstoornis. Op een gegeven moment zagen we Annie voor 95% van de tijd en soms kwam Nikita even naar voren.’
Moeilijkste keuze van mijn leven
‘Ze heeft zich na deze periode nog een keer vrijwillig op laten nemen. Toen we haar de laatste keer gingen ophalen zei ze: ,,Papa, ik denk dat ik doodga.” Nikita was echt op. Ze woog nog maar 30 kilo. Ze had de niet-reanimeerpenning al geregeld en keek naar de opties voor euthanasie. Later die week kwamen haar vriendinnen nog langs. Ze heeft zoveel steun aan hen gehad. Later raakte ze in een natuurlijke coma omdat haar suikerwaardes te laag waren. Eigenlijk moest ze naar het ziekenhuis, maar mijn man en ik hebben toen een moeilijke keuze gemaakt. We hebben besloten haar thuis te laten slapen en niet naar het ziekenhuis te brengen. Uit respect voor Nikita. Zo’n keuze is niet te doen natuurlijk, je kind laten gaan is het allerlaatste wat je wilt, maar we wisten dat dit was wat Nikita het allerliefste wilde. Ze wilde niet meer geholpen worden, had geen kracht meer om te leven. Langzaam is ze heengegaan. We zijn dankbaar dat we nog afscheid hebben kunnen nemen van onze dochter, want dat is niet iedereen gegeven. Nikita is niet van de ene op de andere dag uit het leven gerukt, we hebben langzaam kunnen meegroeien in het proces. Hoe graag ik ook had gewild dat ik het proces had kunnen keren, ik weet dat ze nu haar rust heeft gevonden en dat dit is hoe ze het had gewild. Maar toch was dit de moeilijkste keuze van mijn leven. Het blijft zo oneerlijk om je dochter zo jong uit het leven gerukt te zien worden.
Samen met Nikita heb ik de begrafenis op een rijtje gezet. We zaten voor haar dood samen in de bank en hebben toen alle liedjes uitgekozen en besloten wie er mocht komen. Ze noemden ons ook wel Jut en Jul. Echt een moederskindje. We gingen vaak samen shoppen en ik denk vaak terug aan de vakanties met ons gezin. Ik ben blij dat Nikita een onbezorgde jeugd heeft gehad. De korte tijd dat ze bij ons was heeft ze ook kunnen genieten van het leven. Ze was echt een feestnummer; dat heeft ze niet van mij. Ze was vaak op stap met haar vriendinnen en zag het leven als een feestje. Ze kon niet tegen ruzie en was erg begaan met anderen. Als de buurvrouw viel, vroeg ze een week later nog hoe het met haar ging.’
