Wendy’s adjunct Rosa was bang dat haar zoon te dik werd. Maar nu haar zoon dertien is, is hij de lucht ingeschoten en is zijn overgewicht vanzelf verdwenen. Zijn we te snel bang dat ons kind te dik wordt, vraagt zij zich af.

Als peuter en kleuter was mijn zoon een rank fijn jongetje, maar toen hij ouder werd, moest ik erkennen dat hij echt een beetje dikkig was. Niet heel dik, geen obesitas gevalletje, maar hij had wel een buikje en rond zijn tiende was hij dikker dan de meeste andere kinderen in zijn klas. Ik begreep het niet. Mijn man en ik zijn allebei slank en als kind was ik een magere lat – mijn ouders noemden me altijd scharretje. Erfelijk kon het niet zijn. We eten thuis gezond, supergezond zelfs en keurig drie keer per dag. Zoon sportte drie keer per week. Waar kwam dat buikje vandaan?

Instinkers

Ik ging etiketten bestuderen in de supermarkt en ontdekte wel wat instinkers. Zo’n pakje fruitsap bijvoorbeeld, daar zitten bergen suiker in. En denk maar niet dat er één aardbei zit in zoiets als een fruitshoot. Ik kocht pakjes drinken bij de reformwinkel (duur, maar de enigen die ik kon vinden zonder suiker), bande de hagelslag van tafel, gaf zoon minder pasta, geen ijsjes meer op vakantie en stuurde hem wat vaker met de hond naar buiten. Het hielp allemaal niet. Zoon bleef dat buikje houden. Ik vond het nogal gênant. Want je weet wat anderen denken over een kind dat te dik is (dat kind eet vast veel chips, beweegt zeker niet, etc etc). Vriendjes noemden het buikje van mijn kind liefkozend plensje. Heel leuk, maar niet heus. Ik kreeg er ook vaak vragen over. Sportte hij wel? At hij soms veel pasta? Een keer vertelde ik iemand dat zoon drie keer per week aan waterpolo deed, waarop diegene zei: ‘Maar van zwemmen valt een kind niet af.’ Goed. Ik deed het dus blijkbaar fout.

Hij houdt van eten

De foto die bij ons in de gang hangt van zoon op zijn eerste verjaardag vond ik opeens een stuk minder schattig. Op de foto is te zien hoe zoon een groot stuk taart verorbert. Zoon hield en houdt van eten, dat heeft hij altijd al gedaan. Voor zoon hoefde ik nooit een kindermenu te bestellen in een restaurant: al op zijn tweede at hij zo een chique driegangenmaaltijd mee. ‘Mijn kind heeft smaak’, zei ik altijd trots. Maar blijkbaar vond hij eten iets te lekker. En hij bewoog misschien toch ook wel niet genoeg; het was waar dat hij liever ging gamen dan voetballen. Misschien kwam het wel doordat ik zo lang borstvoeding had gegeven; dat is natuurlijk hartstikke vet. Ik maakte me echt zorgen.

Superslank

En toen werd hij twaalf en ging hij naar de middelbare school. Ik was blij dat zoon een school uitkoos waarvoor hij elke dag drie kwartier moest fietsen: dan bewoog hij tenminste genoeg. Maar het kan onmogelijk alleen door het dagelijkse fietstochtje zijn gekomen dat hij binnen een half jaar superslank was. Want dat is wat er gebeurde. Zoon schoot omhoog, zijn schoenmaat groeide van maat 40 naar maat 44 en ik had opeens een goedgevormd slank kind, zonder enig spoor van een buikje. Inmiddels zijn we anderhalf jaar verder en zoon is nog steeds superslank. Een jongen van 1.75 meter met schouders die door het zwemmen lekker breed zijn en een rank postuur.

Lees ook Rosa’s vorige blog: ‘Hoe krijg ik mijn puberzoon aan zijn huiswerk?‘

Zijn we te bang?

Vanmorgen belde ik voor dit blog met hoogleraar Jaap Seidell van de Vrije Universiteit, die dé overgewichtspecialist is van Nederland. Ik wilde weten of we in onze maatschappij niet te bang zijn geworden dat ons kind te dik wordt en of het misschien gewoon normaal is dat jongetjes rond hun tiende wat dikker zijn, om vervolgens de lucht in te schieten. En wat kreeg ik als antwoord: ja, dat is volkomen normaal. Waarom had ik dat nooit geweten?

Jaap Seidell vertelde me dat het vet dat zoon rond zijn tiende had, te vergelijken is met babyvet. Het lichaam bereidt zich voor op de groeispurt die jongens gewoonlijk rond hun twaalfde maken en maakt daarvoor extra reserves aan. Omdat het lichaam van jongens op die leeftijd ook testosteron gaat aanmaken, wordt het vet vanzelf omgezet in spieren. En zo groeien ietwat dikkige jongetjes dus uit tot lange gespierde pubers. Natuurlijk kunnen kinderen ook echt te dik zijn omdat ze teveel koek en chips eten, teveel frisdrank drinken en te weinig bewegen. Ook helpt het niet als je ouders te dik zijn en een kind erfelijk belast is. Dan komt het meestal níét vanzelf goed. Maar heel vaak komt het dus ook wel vanzelf goed.

Killer bodies

Wat een eyeopener. Want hoeveel ouders zijn er wel niet bang dat hun kind te dik wordt? Hoeveel ouders zouden er wel niet zijn die hun kind al op hun tiende op dieet zetten? Ik ken ze genoeg, echt. Uit onderzoek blijkt zelfs dat zestig tot tachtig procent van de meisjes van dertien al aan de lijn doet. Al die killer bodies op Instagram helpen niet, maar ik denk dat al dat lijnen van meisjes ook te maken heeft met ouders die bang zijn voor een te dikke dochter. In onze maatschappij moet je slank zijn. Slank staat voor slim, fit en gezond. Maar we moeten oppassen dat we er niet in doorslaan.

Zo kunnen meisjes er niets aan doen dat ze rond hun dertiende wat dikker worden. Dat heeft doorgaans niets met eten te maken, en alles met de biologische veranderingen in het lichaam. Zodra meisjes zwanger kunnen worden, maakt het lichaam extra vetreserves aan, zodat een zwangerschap ook goed gaat als het ijskoud is en het eten op. Wat dat betreft zijn we nog net een soort neanderthalers. Maar ook meisjes worden vanzelf weer slanker.

We moeten ons niet blind staren op het moment, zegt Jaap Seidell. Het beste advies als je je zorgen maakt over het gewicht van je kind is volgens hem: watch and wait. Zorg dat je kind gezond eet en genoeg beweegt en wacht ondertussen af hoe een lichaam zich ontwikkelt. Zet een kind in ieder geval niet op dieet zolang het geen echte dikkerd is. Volgens Jaap Seidell kunnen we ons beter zorgen maken om een kind dat lijnt dan om een kind dat een beetje te dik is.

Ook hoofdredacteur Robert schrijft over zijn kinderen: ‘Als je kind dyslexie heeft: ze kan zoveel wél‘