Of je nou gezond of ziek bent, we komen allemaal shit tegen in ons leven. Peet de Jonge leeft al veertien jaar met kanker en weet sinds vier jaar dat ze ongeneeslijk ziek is. Jacky van de Goor doet onderzoek naar zingeving en positieve psychologie. Over de shit in hun leven – en hoe je daarmee omgaat, gingen ze in gesprek. In het boek ‘Parels in de shit’ nemen ze je mee in die gesprekken. En willen ze meegeven dat shit bij het leven hoort en het je leven juist kan verrijken. 

‘We leven in een wereld waarin er een enorme druk ligt op presteren. Wanneer je shit hebt, dan faal je. Maar door je shit weg te stoppen of te ontkennen, laat je levenslessen liggen. De parels in ons boek helpen om er op een andere manier naar te kijken of er anders mee om te gaan. Het hoort er gewoon bij, dat is een belangrijke boodschap die we willen meegeven.’

Welke parel is belangrijk voor jou?

‘Mijn moeder heeft dementie. Ik word erg verdrietig van het idee dat ze steeds verder achteruit gaat. De parel ‘Leef in de vandagen’ helpt me om daar mee om te gaan. Door je aandacht te richten op vandaag, verklein je je horizon en maak je zoiets groots als zo’n ziekte behapbaar. In de toekomst zal die steeds erger worden. Maar als ik kijk naar vandaag en me focus op de goede dingen, merk ik dat het nu gewoon oké is, en ik heel fijn in contact ben met mijn moeder.

‘Groet je verdriet’ vind ik ook een mooie en helpende parel. Dit inzicht komt vanuit Peet, die door haar ziekte en het gegeven dat ze niet lang meer zal leven veel verdriet te verwerken heeft. Ik kan snel bang worden, piekeren over wat er allemaal mis kan gaan, dus voor mij is het ‘groet je angst’. Het is heel waardevol om die angst er soms gewoon even te laten zijn en je er niet tegen te verzetten. Door mijn angst te groeten, kijk ik hem even aan. Ik zet mijn angst dan als het ware even op de stoel naast me en kijk er gewoon even naar. Hierdoor heb ik niet meer het gevoel dat die emotie een groot monster is, dat me helemaal opslurpt.’

Wat is de uitkomst van je onderzoek zingeving in het alledaagse leven?

‘Voor dat onderzoek vroeg ik honderden mensen om één herinnering uit hun leven te kiezen die ze zouden willen meenemen naar de eeuwigheid. Al die herinneringen samen laten zien hoe zin in het alledaagse leven eruit ziet. En dan zie je dat mensen vooral zin ervaren vanuit relaties. We hebben de neiging om onszelf als losstaand individu te zien, maar je ervaart zin door verbinding met de wereld om je heen. Met andere mensen, maar ook met de natuur, met dieren en dingen. Dit is een belangrijk inzicht dat mij helpt. Ik kan me soms heel leeg en zinloos voelen. Ik weet op die momenten dat ik dat kan doorbreken door me niet te isoleren, maar juist actief contact te maken met de wereld om me heen.

Ook kiest ongeveer 40 procent van de mensen niet een vrolijke, maar juist een verdrietige of schrijnende herinnering om mee te nemen naar de eeuwigheid. Dit laat zien dat zin en geluk twee verschillende dingen zijn. Dat shit ook heel betekenisvol kan zijn. In een moeilijke situatie zie je vaak pas echt de belangrijke dingen in het leven, die normaal heel vanzelfsprekend zijn.’

Waarom is zingeving belangrijk voor jou?

‘Ik ben opgevoed met hard werken, altijd door blijven gaan, niet stilstaan en naar de toekomst kijken. Daar zitten leuke kanten aan, maar wanneer het stil viel, voelde ik vaak een leegte. Wie ben ik en wat doe ik, wat doet er eigenlijk echt toe? Zingeving is heel cruciaal om uit die leegte te komen. Voor mij en voor ieder mens, als basis voor welzijn.’

Voor wie hebben jullie ‘parels in de shit’ geschreven?

‘Iedereen worstelt wel eens met shit en krijgt te maken met momenten waarop het leven tegenzit. Het boek is voor iedereen die hier mee te maken krijgt. We hebben het boek geschreven om je te leren de shit in je leven toe te laten en het te erkennen als een waardevol onderdeel van je leven.’

Het boek Parels in de shit is hier verkrijgbaar