Je niet uitspreken naar elkaar is één van de grootste valkuilen die een relatie kent. Relatiedeskundige en Wendy-expert Ruud de Goeij geeft tips om verstikking in je relatie te voorkomen, want je ongenoegens niet uiten kan ertoe leiden dat jullie gevoelens voor elkaar uiteindelijk helemaal verdwijnen.

Wat is Relatieverstikking?

Wie kent niet die momenten waarop je partner iets doet of zegt waarvan je op dat moment bedenkt dat het beter is om er even niets mee te doen. Niets mis mee. Maar als jij gedurende langere tijd ongenoegens en klachten wegslikt en dus niet of te weinig communiceert, ontstaan er totaal andere problemen. Je niet uitspreken naar elkaar is één van de grootste valkuilen die een relatie kent. Vanwege het venijnige karakter en om je van de ernst ervan te doordringen noem ik het relatieverstikking. Het gaat heel makkelijk van kwaad tot erger als je het niet doorbreekt.

Dat gebeurt als je er steeds voor kiest om die irritatie niet, afgezwakt of indirect te laten blijken. De essentie in al die gevallen blijft dat we niet duidelijk uitspreken wat ons ware gevoel is. We houden ons om allerlei redenen in, meestal omdat we denken dat het de sfeer en de relatie schaadt als we er iets over zouden zeggen. Helaas is precies het tegenovergestelde waar. Wat je eigenlijk doet, is je gevoel erover wegdrukken. Maar wat je wegdrukt sla je ook op en moet je weggedrukt houden, net zoals je een bal naar beneden moet duwen als je hem onder water wilt houden.

Als je er zo een gewoonte van maakt om telkens een klein of groter ongenoegen richting je partner weg te drukken, wordt de bal steeds groter. De enkele kleine irritatie die je in het begin voelde, groeit mee met het groter worden van de bal. Dit gaat meestal ongemerkt, maar op den duur is het onder water houden van dat ding erg vermoeiend. Wat je wel merkt, is dat steeds meer eigenschappen van je partner je gaan tegenstaan en dat je je steeds minder op je gemak voelt als jullie samen zijn. Het kost je ook meer en meer energie om je ertoe te zetten iets samen te ondernemen en je gaat je in toenemende mate afzetten. Dit kan op een actieve manier door bijvoorbeeld vervelende opmerkingen te maken, of op een passieve manier door de tijd die je met elkaar doorbrengt te beperken of bepaalde dingen niet meer te doen.

Het kan nog erger

Als je ook nu deze vervelende gevoelens niet bespreekbaar maakt, stapelen de negatieve ervaringen zich nog verder op en slaan je gevoelens na enige tijd om naar afkeer. In dit stadium aangekomen, wijs je je partner emotioneel en lichamelijk af. Dit kan actief door bijvoorbeeld (seksuele) aandacht buiten de relatie te zoeken of passief door afstandelijke seks of juist geen seks te hebben en je te begraven in hobby’s of werk. Sommige mensen beëindigen de relatie vervolgens.

Als je er toch in blijft hangen, zonder iets te doen om het proces te keren, treedt na verloop van tijd het allerlaatste stadium in. Je hebt dan zo lang je gevoelens weggestopt en onderdrukt, dat je hiermee je vermogen tot voelen richting je partner hebt verloren. Er is zelden nog een spoortje van menselijke warmte te bespeuren. Je bent totaal afgestompt. Dit is het stadium van Repressie.

Stop er dus mee. Doorbreek die destructieve gewoonte door een begin te maken om je ware gevoelens te delen. Doe het rustig aan en met kleine stapjes, omdat jullie er wellicht allebei nog aan moeten wennen. Wees je er daarbij van bewust dat het over jouw persoonlijke waarheid gaat, niet over een absolute waarheid. Hoe beter jij jouw communicatie weet af te stemmen, hoe beter je partner jou begrijpt en met je mee kan denken. Als je dat nog nooit eerder hebt gedaan, dan heb je wat werk te doen. Niets doen is geen optie. Het gaat ten koste van jezelf en je relatie.

Bespreek in veiligheid en skip de verwijten

Vraag je partner om je bij dit proces te ondersteunen. Bespreek waarom het nodig is om dit te doen. Leg ook uit wat jij nodig hebt om in veiligheid te kunnen delen. Realiseer beiden dat het hier gaat om invullen van de onderste twee Relatiebehoeftes die alle andere dragen. De behoefte aan Veiligheid en Support en de behoefte aan Acceptatie. Gebruik eventueel de vorige blog over deals maken wanneer je graag wilt dat er afspraken worden gemaakt nadat je het erover hebt gehad. Maar het delen alleen al kan opluchten zonder dat je er meteen iets mee hoeft.

Je kunt leren om niet in verwijten te communiceren terwijl je toch duidelijk maakt wat je nodig hebt. Dat voorkomt een hoop gedoe. Je doet dit door je bewust te zijn van de manier waarop je iets zegt en jezelf te corrigeren als het niet het gewenste effect heeft. Als het je niet lukt de sfeer te klaren, dan kun je in ieder geval de uitwerking ervan drastisch verminderen door je gevoel te benoemen en je verzoek los te koppelen van het hier en nu. Als we namelijk niet begrijpen waarom onze partner negatief reageert, zijn we geneigd dat op onszelf te betrekken. Zo’n introductie werkt ook goed wanneer de sfeer verder normaal is maar wanneer je een gevoelig onderwerp wilt bespreken.

Goede communicatie

Voorbeelden van zulke introducties zijn:

• Lieverd, je weet dat het belangrijk is voor ons om de dingen eerlijk te zeggen, en…
• Ik zou het fijn vinden als je me even de ruimte geeft om naar mijn verzoek te luisteren…
• Schat, je weet dat ik het niet altijd even goed weet uit te leggen, maar…
• Je zou mij echt een groot plezier doen als…
• Ik wil gewoon even het volgende kwijt…
• Ik voel me rot en het is niet jouw schuld. Ik wil gewoon nog even alleen zijn want…
• Schat, ik heb een heel vervelende dag gehad en ik wil je vragen om…
• Ik voel me nu even shit, maar ik zou graag willen dat je me helpt om…
• Je hoeft er niets mee, ik vind het gewoon fijn om mijn mening te geven…’

Ik wil eindigen met een laatste welgemeende tip. Check je partner – als die verstikt doe jij het wel niet maar wordt je verrast door een mededeling op een dag “out of the blue” dat de relatie allemaal niet meer voelt zoals vroeger en de verbinding weg is. Regelmatig bij elkaar checken of er zaken te bespreken zijn is een goede gewoonte om te ontwikkelen.

Over Ruud de Goeij

Ruud de Goeij ontwikkelde als relatiecoach een model van basisbehoeftes in een relatie waarmee stellen meer uit hun relatie kunnen halen en is schrijver van het boek De Relatieballon. Lees hier meer over derelatieballon.nl

Hier lees je meer artikelen van Ruud.

Het boek van Ruud is ook te koop in onze webshop.