Een vechtscheiding? ‘Dat zou ik nooit doen’ of ‘Dat doe je je kinderen toch niet aan’. Dat is de reactie die ik vaak hoor in mijn omgeving. We leven in de illusie dat een vechtscheiding alleen maar voorkomt bij mensen die wat mankeren, die hun gevoelens niet in toom kunnen houden. Niets is minder waar. Het kan ons allemaal overkomen. Bijna alle ouders trappen in dezelfde valkuilen en de hulpverlening is er vaak niet op ingericht om daar adequaat op te reageren.
Hoogoplopende emoties
Op het moment dat de relatie in zwaar weer zit of de breuk definitief is lopen de emoties op tot grote hoogte. En als de emoties heel groot zijn dan hoort daar ook ‘groot gedrag’ bij. Begrijpelijk, want ga er maar aanstaan:
– Je hebt net te horen gekregen dat je man al drie jaar een relatie heeft met je beste vriendin.
– Je vrouw vertelt, terwijl er ogenschijnlijk helemaal geen grote problemen zijn, doodleuk dat ze niet meer verder wil en wil ook geen enkele poging doen om de relatie nog een kans te geven.
– Je partner heeft niet veel omgekeken naar de kinderen en wil na de scheiding opeens 50/50 co-ouderschap.
Alles wat je hebt opgebouwd is in één klap weg en er zijn grote onzekerheden over de toekomst. Je maakt je zorgen over het verdriet van de kinderen. Wat zullen zij overhouden aan de scheiding? En wat als je man of vrouw een nieuwe partner krijgt en hij of zij gaat wonen in jullie oude huis? Afspraken maken omtrent de scheiding en het ouderschap? Elkaar iets gunnen? Dat is lastig als je helemaal kapot bent. En toch verwachten we dat van ouders. We verwachten dat ze – terwijl hun wereld op z’n kop staat – op een rustige manier de scheiding kunnen regelen en rustig samen ouders kunnen zijn.
Valkuil
Als relatietherapeut vind ik het bijna onmenselijk om dat van mensen te verwachten. De valkuil waar veel mensen intrappen is dat dit hele proces onderschat wordt en dat we niet weten hoe we om kunnen gaan met hoogoplopende emoties. Het is dan ook belangrijk dat ouders geholpen worden bij het emotionele gedeelte van het proces. Niemand die in een (vecht)scheiding terecht komt wil dat graag, kiest daarvoor of is een bijzonder geval. Bijna iedereen wil samen goede ouders zijn en het allemaal netjes regelen.
Hoe voorkom je een vechtscheiding?
De rommel opruimen. Oftewel: de emmer met ellende legen.
Als je al jaren samen bent, is er een emmer vol met ellende verzameld die niet opgeruimd is. Je voelt je bijvoorbeeld afgewezen, niet gezien of gehoord en ook het gevoel dat je er alleen voor staat komt binnen een relatie veel voor. Deze gevoelens komen bij beiden voor, dus bij degene die het besluit neemt en bij degene die de boodschap ontvangt. Dit speelt een grote rol bij problemen die kunnen ontstaan tijdens een scheiding. Degene die het besluit neemt om uit elkaar te gaan ‘mag’ geen gevoelens van verlies en verdriet hebben, ‘want anders had je wel een ander besluit genomen.’ Dat klopt natuurlijk niet.
Het is dan ook cruciaal om de emmer met ellende te legen. Deze emmer leeg je niet als je de ruzie van de week gaat bespreken. Daar kom je namelijk niet uit en bovendien: als je al jaren samen bent dan zijn er misschien wel honderden ruzies van de week. Beide partners hebben daar pijn en verdriet van. En dat is precies de reden waarom mensen eindeloos in discussie raken.
Het is niet mogelijk en ook niet nodig om iedere ruzie uit te pluizen. Belangrijker is het om naar de kern van het probleem te gaan en te onderzoeken wat je steeds zo raakt.
Zo kwamen Lisa en Jeroen bijvoorbeeld bij me. Lisa runde het gezin en werkte parttime. Jeroen fulltime. Hun ruzies gingen met name over het feit dat Jeroen voelde dat Lisa alles bepaalde en hij niks goed kon doen. Zij werd er op haar beurt gek van dat hij ‘niks’ deed en had het gevoel er alleen voor te staan. Toen we met elkaar gingen werken met de KernAanpak, bleek dat Lisa vroeger altijd voor haar zieke moeder had gezorgd en daar nooit erkenning voor had gekregen. Daardoor had ze enorm veel erkenning nodig van Jeroen voor alles wat ze deed. Jeroen had vroeger een autoritaire vader gehad en moest alles vroeger volgens strenge regels doen. Hij werd door zijn vrouw getriggerd, want zij bepaalde ook wat er moest gebeuren. Als tegenreactie deed hij steeds minder.
Het goede nieuws: als je dat helder hebt en het zelf ook hebt opgelost dan kan de ander je daarmee niet meer raken. Je kunt het verleden loslaten, gaan leven in het nu en een nieuwe balans vinden samen.
Drie tips om op een goede manier te scheiden
1) Bedenk dat het voor jullie allebei een zwaar proces is, wat zorgt voor hoge emoties. Je zit tijdens je scheiding niet lekker in je vel en dat geldt ook voor de ander. Het gedrag wat je laat zien is maar gedrag. Het is niet zoals de persoon is. Ga je werken aan je emoties dan zal het lastige gedrag ook minder worden. Het gaat dus niet om het gedrag maar wat eronder zit, wat is de reden van het gedrag.
2) Om de emoties te laten zakken is het belangrijk om goed voor jezelf te zorgen en minder met de ander bezig te zijn. Ga lekker sporten, gezond eten, met vrienden op pad en/of je huis opruimen.
3) Noem in jezelf vijf dingen die je leuk vindt aan de ander. Waar ben je op gevallen zoveel jaar geleden? De ander is nog steeds dezelfde persoon, maar laat nu die leuke eigenschappen niet meer zien aan jou. Laat jij ze wel nog zien?
Blijf je hoog in de emotie of raakt de ander je steeds? Vraag dan hulp aan een scheidingsexpert. Je kan dat ook alleen doen, het hoeft niet samen. Volg Relatie- en scheidingsexpert Roos boer ook op Instagram.
