In haar twintigerjaren ging er iets mis bij de belastingdienst, waardoor Natasja Dipai (33) als fraudeur werd gezien. Achteraf weet ze: ik ben slachtoffer van de toeslagenaffaire. Iets wat grote gevolgen voor haar leven heeft. Ze heeft een schuld van 200.000 euro, is halfzijdig verlamd geraakt en haar kinderen zien hun moeder lijden.

‘Het was november 2017. Buiten was het ijskoud. Onze ketel ging van de één op de ander dag kapot. Daar zaten we dan, zonder warm water en een warme kachel. We stonden onder een bewindvoerder die onbereikbaar was. Een maand lang hebben we met een kapotte ketel geleefd. Vanwege de kou sliepen we met z’n vijven in één kamer. Voor de kinderen deden we alsof het leuk was. Kinderen zijn niet dom, maar je probeert alles om het voor hen fijn te houden. We gingen er zelf kapot aan. Het was nog een zorg die we er absoluut niet bij konden hebben. Mijn dochter was jarig in die periode. Een verjaardag die ze nooit zal vergeten en niet in positieve zin. Er was namelijk geen verjaardag.’

Schuld

‘Onze problemen met de Belastingdienst begonnen twaalf jaar geleden. Toentertijd woonde ik als 21-jarige in Amsterdam met mijn dochtertje die net 1 jaar was. Ik zou gaan trouwen met mijn man en naar Rotterdam verhuizen. Omdat zowel ik als mijn partner werkte, had ik fulltime een oppas nodig. Dus vroeg ik toeslag aan bij de belastingdienst. Ik wilde niet dat ik de tussenpersoon werd tussen de gastouder en de belastingdienst, dus besloot ik dat ze het gelijk naar de gastouder mochten storten. Maar toen ik het wilde opzeggen omdat ik geen werk meer had, had de belastingdienst al een betaling gedaan bij aan het gastouderbureau. Het gastouderbureau wilde het niet terugbetalen. Ik vroeg om hulp bij de belastingdienst, maar volgens hen was het mijn probleem en moest ik zorgen voor het geld. Zo ontstond mijn eerste schuld van 3000 euro.’

Jong en naïef

‘Om weer werk te kunnen vinden en het geld terug te kunnen betalen, liet ik me omscholen voor de zorg. Ik draaide ochtend-, middag- en avonddiensten. Maar ik had ook weer toeslagen nodig voor de kinderopvang. Het systeem van de belastingdienst was veranderd en gelukkig kon de directeur van de nieuwe kinderopvang ons daarbij helpen. Tot ik erachter kwam dat er iets goed mis was. De gastouder kwam een paar maanden later naar mij toe en vertelde dat zij nooit geld had ontvangen. Iets wat de directeur naar haar over had moeten laten storten. Zo ontstond er opnieuw een schuld. Daarna ging het nog een keer mis. Vanwege onze schulden kregen we een bewindvoerder, maar ook hij bleek niet te vertrouwen. Hij werd ontslagen vanwege fraude, maar voor ons had het tot gevolg dat onze schuld opliep tot 200 duizend euro. De bewindvoerder had onze vaste lasten moeten betalen en de huur, maar dit had hij allemaal nooit gedaan.

Niemand geloofde dat dit ons was overkomen. Mijn familie gaf mij de schuld. Op zo’n moment ga je aan jezelf twijfelen. Mijn man vroeg zijn familie om geld. We moesten iets, want elke dag stond er wel een deurwaarder aan de deur. Je betaalt het ene wel en het andere laat je. We hadden niet genoeg geld en stonden dik in de schulden. Wat moesten we anders? ‘

Opgesloten

‘Onze gordijnen waren altijd gesloten. De buren wilden we uit schaamte niet meer onder ogen komen. Mijn zus en moeder vulden de koelkast aan, zodat onze kinderen niet met een lege broodtrommel naar school hoefden. We durfden niet meer naar buiten te gaan. Tussen mijn man en mij ging het niet goed. Het enige wat we deden was werken, dus praten kwam er niet van.’

Half verlamd

‘Gelukkig konden we nog even in ons huis blijven. Mijn man kreeg in 2018 een nieuwe baan. Maar ons huwelijk hield geen stand. Wat we ook deden, het ging niet meer langer. De kinderen konden de scheiding niet aan. Mijn oudste had zelfmoordneigingen.

Ik verhuisde in 2020 naar een appartement dat ik toegewezen kreeg en mijn man ging naar een studio een stad verderop. Onze schuld verminderde naar 100.000 euro. Mijn huis kon ik niet ingericht krijgen. Via fondsen kon ik in ieder geval mijn kinderen een slaapkamer geven. Zelf sliep ik maandenlang op een matras op de vloer. Tijdens corona werkte ik heel veel. Soms viel ik in slaap met mijn laptop in mijn handen. Mijn lichaam gaf op een gegeven moment signalen dat er iets niet klopte. Maar stilzitten kon ik niet, dan raakte ik in paniek. In november 2020 raakte ik halfzijdig verlamd. Ik voelde mij leeg en dood vanbinnen. Zes weken lang lag ik alleen op een grote zaal in het ziekenhuis. Er kon geen bezoek komen door corona. Mijn kinderen konden niet bij hun vader in de studio slapen, dus kwam hij tijdelijk weer bij ons wonen. Zodat hij mij kon helpen met revalideren en voor de kinderen kon zorgen. Het was een gekke periode. Je woont ineens weer met je ex in huis. Ik kon niet accepteren dat ik halfzijdig verlamd was. Het was net een gevangenis. Ik woonde vier hoog en we hadden geen lift. Dus kwam ik alleen buiten als ik naar het ziekenhuis moest.’

In gesprek

‘Het was tijd om hulp te accepteren en in gesprek te gaan met elkaar. Niet alleen met mijn toenmalige ex, maar ook met mijn dochters. Mijn oudste dochter nam ik apart om te praten over de toeslagenaffaire. Voor haar vielen de puzzelstukken in elkaar. Eindelijk snapte ze waarom er nooit klasgenoten langs mochten komen en waarom ze geen gordijnen in haar kamer had. Door onze gesprekken hebben we een goede band opgebouwd. Intussen zijn mijn man en ik weer naar elkaar toegegroeid. Er is rust in huis, maar ik ben niet meer rustig.  De trauma’s kan ik geen rust meer geven. Hoewel het moeilijk is en ik elke dag nog getriggerd word door het verleden, probeer ik er nog steeds voor mijn kinderen te zijn.’

Slachtoffer van de toeslagenaffaire

‘Het moment dat alles bekend werd over de toeslagenaffaire was in 2020. Dat ik slachtoffer daarvan ben geworden, wist ik pas later. Maar ik herkende mij in alles wat ze zeiden. Sinds 15 februari 2021 ben ik erkend. Ik ben twee jaar geïsoleerd. Vorig jaar deden we mee aan het tv-programma Steenrijk Straatarm en kregen we opeens alle aandacht. Ik was al heel lang bij de gemeente in beeld, maar niemand deed iets. Sinds vorige maand heb ik sleutels gekregen voor een nieuw huis, zodat ik sinds tijdens weer normaal naar buiten kan. Iedereen denkt dat de overheid bezig is met het herstellen. Maar het is alleen maar erger. Op televisie zeggen ze bijvoorbeeld dat we recht hebben op een advocaat, maar vervolgens hebben we maar voor twee uur een advocaat.’

Vooruitkijken

‘Mijn middelste dochter zei laatst tegen mij: ‘Ik wil liever dood’. Ze ziet hoe erg ik lijd hierdoor. Het is een fijn gevoel dat het thuis warm is, omdat we praten met elkaar. Verder kan ik niemand meer vertrouwen. Geluk voelen, lukt niet meer. Ik heb veel herbelevingen. Soms krijg ik het ineens heel koud en denk ik terug aan de kapotte ketel. In de toekomst durf ik niet meer te kijken. Dan raak ik in paniek. Het enige wat mij nog hoop geeft is de zolderkamer. Het is een communicatiegroep met gedupeerde ouders onder leiding van de prinses Laurentien stichting. Samen met hen bedenken we oplossingen en schrijven we aanbevelingen.’