In de rubriek Moederzorgen vertellen moeders openhartig over dingen waar ze tegenaan lopen met hun kinderen. Bij Jacqueline duurde het vijf jaar en tien IUI-behandelingen voordat het lukte om zwanger te worden, maar toen haar zoontje Dave er eindelijk was, bleven de moedergevoelens uit. Lees ook het commentaar van de deskundige die vertelt waarom sommige moeders na de geboorte van hun kind niet op een roze wolk zitten.
‘Soms wilde ik dat iemand me even door elkaar schudde zodat ik weer tot leven zou komen. Ik had verwacht dat ik blij, opgelucht en verliefd zou zijn. Het leek alsof ik op een gevoelloze automatische piloot stond. Na Daves geboorte was ik alleen maar bezig om hem te verzorgen en kon ik niet meer naar mijn eigen gevoel kijken. De vijf jaar ervoor was ik door zulke hoge pieken en dalen gegaan. Ineens was die rollercoaster voorbij en heb je een kind van vlees en bloed. De moedergevoelens waren er niet en ik zat niet op de roze wolk waar iedereen het over had. Ik was niet ongelukkig, maar ook niet uitzinnig gelukkig. Hier had ik toch al die jaren over gedroomd?’
Fertiliteitstraject
‘Nadat we getrouwd waren, zo’n vijf jaar geleden, probeerden mijn man en ik zwanger te worden. Ik stopte met de pil, maar werd niet ongesteld. Daarom zijn we met onze kinderwens naar de huisarts gegaan. Hij zei dat we een jaar moesten proberen om zelf zwanger te worden. Na een paar maanden kwam mijn menstruatie gelukkig terug, maar heel onregelmatig. Het lukte ons in dat jaar niet om zelf zwanger te worden, dus zijn we naar een fertiliteitsarts gegaan. Toen kwamen we erachter dat ik PCOS heb, het polycysteus-ovariumsyndroom. Dat houdt in dat ik meerdere cysten in mijn eierstokken heb waardoor er in mijn lichaam nauwelijks tot geen eisprongen plaatsvinden.
Door PCOS zijn mijn hormonen uit balans waardoor ik overgewicht heb. Van de fertiliteitsarts moest ik eerst afvallen voordat we met de IUI-behandelingen konden beginnen, omdat je door overgewicht minder snel zwanger kan worden. Ik heb echt alles geprobeerd, van diëten tot overmatig sporten, maar ik viel niet af. Dat was ontzettend frustrerend, want als je eenmaal bent afgevallen, heb je nog steeds geen garantie om zwanger te worden. Uiteindelijk was ik een paar kilo kwijt, maar kregen we onverwachts te horen dat we het weer een halfjaar zelf moesten proberen. Dat voelde als een zware teleurstelling, want je doel lijkt dan in de verte te verdwijnen.
In dat halfjaar lukte het nog steeds niet om zelf zwanger te worden, dus mochten we eindelijk beginnen aan IUI-behandelingen. Elke week moest ik hormonen spuiten zodat ik meer eitjes ging maken, ik deed ovulatietesten, mat mijn temperatuur en om te weten of de artsen mij konden insemineren onderging ik inwendige echo’s. Wanneer mijn lichaam klaar was voor een bevruchting, vond de inseminatie plaats. Die pijn kun je vergelijken met die van het zetten van een spiraal, dus zoiets deed ik niet voor mijn lol. Het was een pittig proces, want ik had telkens hoofdpijn, was misselijk en na elke negatieve zwangerschapstest moest ik de moed verzamelen om weer door te gaan. Op een gegeven moment vroeg ik me af waarvoor ik het nog deed.
Na zes IUI-pogingen, was ik eindelijk zwanger. Na acht weken hadden we een echo en zagen we dat het vruchtje na vijf weken was gestopt met groeien. Het hartje heeft waarschijnlijk niet eens geklopt dus kreeg ik een miskraam. Ik was daar ontzettend verdrietig van en het voelde erg oneerlijk. Ik dacht: ben ik eindelijk zwanger en dan krijg ik een miskraam. Gelukkig gaf ik niet op, want het was een fijn idee om te weten dat ik wel zwanger kon worden. Onze droom was dichterbij dan ooit. “
Na de tiende IUI-behandeling was het gelukt om weer zwanger te worden. Ik was hartstikke blij, maar nog steeds erg bang dat ik weer een miskraam zou krijgen. Na de positieve zwangerschapstest moest ik nog vier weken wachten op de echo. Die weken waren verschrikkelijk! Iedere minuut duurde een uur. De dag van de echo was ik alleen maar aan het trillen van de zenuwen: wat als het weer niet goed was gegaan? Toen we eindelijk hoorden dat de embryo gezond was en het hartje klopte, kon ik mijn geluk niet op. Ik heb veel gehuild van het goede nieuws. Eindelijk kon onze kinderwens uitkomen!
De zwangerschap was een fijne periode. De eerste vier maanden was ik nog erg bang dat ik weer een miskraam zou krijgen, maar op een gegeven moment kreeg ik het vertrouwen dat het wel goed zou komen. Na een tijdje wisten we dat het een jongetje ging worden en konden we nog meer genieten van de zwangerschap. We gingen kleertjes kopen en de babykamer verder inrichten. Ik zag de toekomst rooskleurig voor me en was ontzettend gelukkig.’
Ongelukkig
‘Maar, van dit gevoel was niet veel meer over toen ik eenmaal bevallen was van Dave. Eigenlijk voelde ik helemaal niks: geen geluk, maar ook geen verdriet. Zelfs toen ik hem voor het eerst in mijn armen sloot, hoefde ik niet te huilen. Het leek wel alsof ik in shock was van de bevalling. Dat vond ik heel vreemd, want ik wilde toch zo graag een baby? Waarom heb ik geen kriebels in mijn buik? Het ouderschap moest fantastisch zijn, want daar hadden we zo veel moeite voor gedaan. In mijn hoofd was ik daar veel mee bezig en probeerde ik het moedergevoel alsnog aan te wakkeren door veel tijd met Dave door te brengen, maar zonder succes.
Gelukkig kwamen deze gevoelens na een paar maanden opeens aanvliegen. Ik zat samen met Dave achterin de auto toen we op weg waren naar mijn schoonouders. Aan de andere kant van de weg was een heftig ongeluk gebeurd. Het zag er heel naar uit; allemaal auto’s waren over de kop geslagen en er waren meerdere politieauto’s en ambulances aanwezig. Toen besefte ik dat ons gezin daartussen had kunnen zitten en dat Dave zomaar dood had kunnen gaan. Alle moedergevoelens die ik voorheen niet voelde, overrompelde me ineens. Ik schrok daar zo van. Wat gebeurde er met mij? De hele dag wist ik me groot te houden, maar op de terugweg barste ik in tranen uit. Doordat al mijn gevoelens ineens oplaaide, trok ik het niet meer. Ik kwam eindelijk weer met beide voeten op aarde, maar ik moest daar wel een aantal dagen van bijkomen.’
Raad van een deskundige
Nicolien Lettinga is werkzaam als orthopedagoog en richt zich voornamelijk op het ouderschap met jonge kinderen. Ze is gespecialiseerd in ‘pasgeboren’ ouders en ziet in haar praktijk vaak ouders voorbijkomen die zich niet gelukkig voelen na de geboorte van hun kind. Aan haar vroegen we de vraag waarom moeders soms niet gelukkig zijn na de geboorte van een baby?
Transformatie
‘De transformatie van vrouw naar moeder of van man naar vader wordt vaak bestempeld als een natuurlijk proces. Wanneer je dat gaat uitpluizen, zie je dat er veel gebeurt op verschillende vlakken, zowel fysiologisch, psychologisch, emotioneel en energetisch, maar ook letterlijk in het brein. Zo verandert een zwangerschap de structuur van de hersenen met als doel een vrouw zorgzamer en gevoeliger te maken voor de signalen en behoeftes van haar baby. Daarnaast verandert het ouderschap je identiteit, maar daar zijn we ons soms nog weinig bewust van. Wanneer je kijkt naar de puberteit, zie je een bepaalde identiteitsverandering. In die periode wordt het normaal gevonden dat pubers zich afzetten. Maar, wanneer een ouder na de geboorte van een kind aangeeft niet meer te weten wie ze zijn, wat er met ze gebeurt of hoe ze zich voelen, dan wordt daar best afkeurend op gereageerd. Ik wil daar wel aan toevoegen dat er ook ouders zijn die zich wel op een roze wolk bevinden.
Niks voelen of ongelukkig zijn wanneer een baby is geboren, komt meer voor dan soms gedacht wordt. Er zijn meerdere verklaringen voor. Zo hebben ouders over het algemeen hoge verwachtingen. Dat is niet gek, want ze weten nog niet wat ze te wachten staat. Ik zeg expres ‘ouders’, want ook vaders kunnen dit gevoel ervaren. Tijdens een zwangerschap gaat er veel aandacht uit naar de zorg voor de moeder, de baby, de buik, het klaarmaken van de kamer en ga zo maar door. Het gaat dan vooral om de praktische zaken waarbij weinig bewuste aandacht wordt gegeven aan de vraag: wat gebeurt er nou echt met mij als ik daadwerkelijk ouder ben? Op het moment dat een baby geboren wordt, is dat voor veel ouders heel confronterend, omdat ze dan te maken krijgen met het emotionele en psychologische aspect van het ouderschap.
Daarnaast is het ook belangrijk om te kijken naar hoe de conceptie, zwangerschap en geboorte is verlopen. Wat hebben de ouders al in hun ‘rugzak’, oftewel: wat is hun verhaal? Is er bijvoorbeeld eerder sprake geweest van een miskraam? In het geval van Jacqueline heeft het fertiliteitstraject heel veel bij haar geraakt. Zij ging al jaren door een onzeker traject, waardoor ze wellicht minder onbevangen haar zwangerschap in is gegaan. Na een fertiliteitstraject kunnen ouders de lat erg hoog leggen voor zichzelf, evenals de verwachtingen. Maar ook zij krijgen te maken met een transformatie. Het kan voor deze ouders extra lastig zijn om negatieve gevoelens uit te spreken. Opmerkingen als: ‘Jullie willen dit toch zo graag?’, vanuit de omgeving maken dit nog eens extra uitdagend.’
Gevoelens toelaten
‘Ons brein is ingesteld om ons veilig te houden en te overleven. Hiervoor hebben we onder andere de overlevingsreacties vechten, vluchten of bevriezen. Ouders kunnen bijvoorbeeld vluchten in de vorm van afleiding zoeken, zodat ze niet bij dat onveilige en negatieve gevoel hoeven te komen. Terwijl de situatie met een pasgeboren baby juist van ouders vraagt om letterlijk en figuurlijk naar binnen te keren (naar hun gevoel), zodat zij de signalen en behoeftes van hun baby kunnen aanvoelen. Ouders mogen daarom leren hoe zij hun gevoel kunnen toelaten en daarbij horen ook de negatieve gevoelens. Er is geen knopje om bijvoorbeeld dat verliefde gevoel aan te zetten of op te wekken. Wanneer je die probeert op te zoeken, leg je jezelf nog meer druk op en ben je eigenlijk in gevecht met jezelf. Wanneer ouders leren dat ook negatieve gevoelens in deze periode er mogen zijn kan dit een stukje acceptatie brengen, vanuit daar kan er eventueel gekeken worden naar dieper liggende oorzaken van deze gevoelens. Naast de transformatie die ouders doormaken en de eventuele negatieve gevoelens die daar bij kunnen horen is het altijd belangrijk waakzaam te blijven voor een postpartum depressie. Dit is een depressie die gelinkt kan worden aan de periode van zwangerschap, geboorte en periode daarna en kan worden vastgesteld door bijvoorbeeld een arts.’
