Vandaag op Wereld Diabetes Dag wordt er (extra) aandacht gevraagd voor de auto-immuunziekte diabetes. Bij mensen met diabetes type 1 maakt de alvleesklier geen insuline meer aan, het hormoon dat de bloedsuiker regelt. WENDY’s online manager Lisa bleek vijf jaar geleden diabetes type 1 te hebben. Iets wat haar leven totaal veranderde. Dit jaar kwam er nog een auto-immuunziekte bij: coeliakie, oftewel een glutenintolerantie. Lucky her… Wat is het verband tussen deze twee ziektes en hoe gaat ze hiermee om?
Suiker
Op de dag waarop ik hoorde dat ik diabetes bleek te hebben, drong dit nog niet zo goed tot mij door. Pas in de loop van de tijd merk je wat zo’n ziekte echt met je doet. Ik probeer een zo normaal mogelijk leven te leiden. Gewoon uitgaan met vrienden, sporten, werken, leuke dingen doen, noem maar op. Veel mensen om mij heen merken in principe ook niets aan mij. Terwijl ik dagen kan hebben waarop ik me echt mega brak voel, omdat ik in de nacht bijvoorbeeld een hypo heb gehad. Trillend word ik dan wakker, verlangend naar suiker.
Hoewel ik een zo’n normaal mogelijk leven probeer te leiden, worstel ik soms met dingen die voor anderen de normaalste zaak van de wereld zijn. Neem sporten. Ik ben dol op dansen en dat doe ik ook heel graag. Maar als ik me ga inspannen, moet ik minder spuiten voor het avondeten. Klinkt best logisch maar het is wel iets gecompliceerder dan dat. Het hangt er natuurlijk van af wat je eet en wat je suikerwaarde op het moment voor je maaltijd is. Het komt nog regelmatig voor dat ik na de warming-up trillend op mijn benen sta. Ik heb dan weer suiker nodig, terwijl ik eigenlijk helemaal geen zin heb in een banaan, dextro of een zoet drankje. Het voelt elke keer als een soort falen. Blijkbaar heb ik weer niet goed mijn koolhydraten geteld of niet goed genoeg rekening gehouden met de mate waarop ik me ga inspannen. Suiker, aan de ene kant is het mijn grootste vijand en tegelijkertijd mijn beste vriend.
Twee auto-immuunziektes
Vorig jaar begon er nog iets anders. Ik had elke dag ontzettend veel buikpijn. Na een aantal onderzoeken werd er coeliakie geconstateerd. Natuurlijk was het weer een tegenslag toen ik te horen kreeg dat ik, naast diabetes, ook coeliakie bleek te hebben. Vijf jaar geleden werd mijn leven omgegooid, nu moest ik weer iets groots in mijn leven veranderen. Voeding. Met diabetes ben je al heel bewust met voeding bezig, want met alles wat je eet of drinkt moet je koolhydraten tellen. Elke koolhydraat telt. Nu moest ik daarbij ook nog gluten vermijden, of beter gezegd: levenslang een glutenvrij dieet volgen. Coeliakie is een auto-immuunziekte die geactiveerd wordt door het eten van gluten. Gluten is een eiwit dat voorkomt in bepaalde granen. Denk bijvoorbeeld aan tarwe, spelt, rogge, gerst, etc. Wanneer je gluten eet als je coeliakie hebt, raken de darmvlokken in je dunne darm beschadigd. Hierdoor neem je minder goed voedingsstoffen op.
Als je de term gluten hoort, denk je waarschijnlijk gelijk aan brood, maar het zit in veel meer dan dat. Chips, snoep, sauzen, marinades, kruidenmixen… Nauwkeurig etiketten lezen in de supermarkt, geen brood of crackers meer, uitkijken met kruisbesmetting. Wat een gedoe.
Wennen
In het begin had ik er mega veel moeite mee. De gedachte dat ik nooit meer gluten zou kunnen eten, vond ik echt lastig. Ik had toch al een ziekte waar ik 24/7 mee bezig was, waarom kwam er dan nóg iets bij? Er blijkt een verband tussen diabetes type 1 en coeliakie te zijn. Volgens het Diabetes Fonds krijgen vijf van de honderd mensen met diabetes type 1 ook coeliakie. Beide ziektes hebben te maken met een fout in het afweersysteem. De volgorde waarin de ziektes optreden, is niet altijd hetzelfde. Het is daarom onduidelijk of het een eerder ontstaat dan het ander. Vaak is coeliakie moeilijk te herkennen. Sommige mensen ervaren helemaal geen klachten. Een bloedtest kan al een verhoogde ontstekingswaarde uitwijzen, maar om het met 100% zekerheid vast te stellen, is een biopt uit de dunne darm nodig.
Worsteling
Afgelopen jaar heb ik erg geworsteld om met deze twee ziektes om te gaan. De diabetes blijft voor mij nog altijd de grootste struggle, omdat er zo veel omstandigheden invloed op hebben. Hormonen, waaronder stress, hebben grote invloed op mijn suikerwaardes en dus ook op hoe ik me voel. Maar je moet ook áltijd vooruit denken. Voordat ik ga sporten moet ik erover nadenken hoeveel ik spuit voor een maaltijd. Altijd als ik ergens naartoe ga, moet ik iets van suiker bij me hebben. Het is weleens voorgekomen dat ik op de fiets zat en in een hypo belandde. Ik had niets bij me. Vergeten. Gelukkig kwam ik nog redelijk in orde op mijn werk aan, maar zoiets mocht mij nooit meer gebeuren, dacht ik toen gelijk. Reizen is ook altijd een dingetje. Ik vind reizen geweldig, maar een ander klimaat kan ook veel invloed op je suiker hebben. Dit jaar heb ik een onvergetelijke reis naar Cuba gemaakt. Het was er erg warm. Bij warm weer heb ik minder insuline nodig. Ook eet je natuurlijk heel anders dan in Nederland. De eerste dagen van mijn vakantie zijn dan ook vaak even wennen aan een ander land.
Voordeel
Aan het glutenvrije dieet ben ik inmiddels gewend. In sociale situaties ervaar ik hier het meeste last van. Soms vind ik het vervelend dat mensen om mij heen er rekening mee moeten houden. Je voelt je vaak zo lastig. Uit eten gaan is een stuk minder leuk geworden. Je weet nooit helemaal zeker of het volledig glutenvrij is. Het kleinste kruimeltje kan namelijk al kwaad doen. Maar ik laat me er zeker niet door tegenhouden. Een groot voordeel ervan (ja toch nog een voordeel) is dat ik veel puurder ben gaan eten. Veel meer onbewerkte producten. En nog een voordeel: ik heb (bijna) nooit meer buikpijn. Zo blijkt maar weer dat hard werken loont.
