Ter ere van internationale vrouwendag spreken wij deze week krachtige vrouwen met een inspirerend verhaal. Daar is Xueli zéker onderdeel van. Ze was acht maanden oud toen ze te vondeling werd gelegd in de tuin van een weeshuis in China. Door haar albinisme en de eenkindpolitiek, konden haar ouders haar niet opvoeden. ‘Ik zou tegen ze zeggen dat ik van ze houd en dat ik de beslissing begrijp. Ik ben dankbaar dat ze mij een tweede kans hebben gegeven.’ Ze werkt nu bij UNESCO als ambassadeur tegen racisme en discriminatie.

‘Ik herinner me niets van mijn jeugd in China. Toen ik drie was werd ik geadopteerd door een Rotterdamse vrouw; nu mijn moeder. Samen met haar dochter zijn ze mij komen halen. Alles wat daarvoor gebeurde, is een soort zwart gat voor mij. Of ik er nog vaak over nadenk? Constant, maar ik neem mijn biologische ouders niks kwalijk. Het is niet eerlijk om vanuit mijn westerse normen en waarden te oordelen over hun keuze: deze is gemaakt op basis van oosterse perspectieven. Mijn leven ligt nu hier, in Nederland.’

Adoptieproces

‘Eigenlijk heb ik nog geluk gehad. In sommige Afrikaanse landen geloven mensen dat botten van mensen met albinisme ziektes kunnen genezen. In China was dit niet het geval, maar ik moet niet denken aan mogelijke scenario’s, mocht ik op een andere plek op deze aarde gelegen hebben. De details zal ik je besparen. Dat neemt niet weg dat het desondanks toch anders had kunnen lopen. In China worden kindjes met een handicap namelijk niet heel welkom ontvangen. Mijn moeder dacht daar anders over en wilde mij graag een kans geven in het leven.

Vanaf mijn vroegste herinneringen heeft ze mij duidelijk uitgelegd dat ik het adoptiekindje was en mijn zus haar biologische kindje, zonder franje of verhulling. Ze benadrukte altijd dat er geen verschil was in de liefde die ze voor ons voelde; in haar ogen zijn we gelijkwaardig. Haar eerlijkheid heeft gezorgd voor een band van vertrouwen, waarin kleine foutjes snel werden vergeven. Ik weet dat ik op haar kan rekenen, dat ze nooit opzettelijk iets zou doen om mij te kwetsen. ‘

Handicap

‘Albinisme heb ik vroeger wel gezien als een handicap, maar in de loop van de tijd heeft het toch een andere plek in mijn leven gekregen. Als er vaak tegen je gezegd wordt dat een aandoening je beperkt, ga je vanzelf geloven dat dit zo is. Ik heb ook echt een hekel aan het woord ‘albino’. Dan denk ik: ik ben niet alleen een albino, de beperking bepaalt niet wie ik ben en bespaar mij de lucht die ik moet gebruiken om hierop te antwoorden. Een andere misvatting is dat mensen denken dat mensen met albinisme allemaal hetzelfde zijn. Albinisme is geen etniciteit, maar een aandoening. Zo ontving ik ooit een foto van een moeder die haar dochter zichzelf pijn zag doen. Het raakte me diep, maar ik wist niet hoe te reageren. Ik verwees haar door naar een hulplijn en wenste haar kracht toe. Het is hartverscheurend, maar ik kan niet iedereen met albinisme helpen. Ondanks onze gelijkenissen is iedereen uniek. We zijn één in verschil.’

School

‘School is altijd mijn grootste uitdaging geweest. Al die leraren dachten dat ik niks kon, omdat ik slechtziend ben. Misschien was het goed bedoeld, maar ze gaven mij het gevoel dat ik anders was. Mijn moeder nam me dan mee naar gesprekken op school, omdat ze wist dat ik prima zelf kon uitleggen wat er aan de hand was. Ik kreeg op die momenten de kans om te vertellen waar mijn grenzen lagen. Hierdoor werd ik van jongs af aan al gepusht om eigen keuzes te maken en zo mijn eigen advocaat te zijn. Mijn moeder en zus waren wel heel beschermend naar mij toe, waardoor ze me soms niet de kans gaven om dingen zelf op te lossen. Dat zal ik ze nooit kwalijk nemen, maar het is wel een leerpuntje voor andere adoptiemama’s.’

Angst

‘De angst om in the middle of nowhere achtergelaten te worden zal altijd als een schaduw over mij heen hangen. Deze angststoornis zorgt er bijvoorbeeld voor dat het niet altijd makkelijk is om hechte relaties te onderhouden. Gelukkig hebben mijn moeder en zus dit altijd begrepen. Toch blijft het een uitdaging om te begrijpen welke banden we precies delen. Naast de angst om achtergelaten te worden, ben ik ook altijd bezig met de dichtstbijzijnde uitweg zoeken. Het idee dat ik zo snel mogelijk ergens weg kan vluchten, geeft mij een rustgevend gevoel.’

Opgroeien

‘Het is moeilijk om in woorden te beschrijven hoe bijzonder het is om ‘Goodwill Ambassadeur’ te mogen zijn voor UNESCO. Op jonge leeftijd werd ik geconfronteerd met veel uitdagingen, met als gevolg dat ik eerder volwassen moest worden dan mijn leeftijdgenoten. Mensen kijken vaak verbaasd op en zeggen: wow, ben jij pas 19? Je praat zo volwassen. Maar die volwassenheid kwam niet uit vrije wil. Ik had op mijn derde al genoeg meegemaakt. Vroeger was dat af en toe heel lastig, maar nu werkt het in mijn voordeel. Een 19-jarige die zich in naam van UNESCO inzet tegen tegen discriminatie en racisme, nooit had ik durven dromen dat mijn leven zo betekenisvol zou worden. Ik zal blijven strijden voor alle kinderen, jongeren en volwassenen die hetzelfde hebben meegemaakt of nog steeds meemaken.

Ik heb eind 2022 mijn eigen stichting opgericht, genaamd de Open Eyes Foundation. Hierdoor krijg ik de mogelijkheid om eigen projecten te ontwikkelen en uit te voeren. Een voorbeeld hiervan is mijn nieuwe project: de uitlaatklep. Samen met een groep jongeren hebben we een omgeving op internet gecreëerd, waar andere mensen hun ervaringen met racisme en discriminatie op kunnen delen.’

Model

‘Een fotograaf heeft ooit heel fel licht in mijn ogen geschenen, iets waar ik flinke oogbeschadigingen aan over zou kunnen houden. Hij was alleen maar bezig met een goede foto maken en gaf weinig om mijn aandoening. Het is logisch dat modellen soms wat oncomfortabele houdingen moeten aannemen, maar dit was niets meer dan disrespectvol. Ik was toen te jong om voor mezelf op te komen en liet de fotoshoot over me heenkomen.

Ik heb nooit de behoefte gevoeld om mezelf op de voorgrond te plaatsen, sterker nog, als ik een andere jeugd had gehad was ik nooit model geworden. Het mooiste deel van mijn werk is dat ik anderen, die zich in vergelijkbare situaties bevinden, kan helpen en een platform kan geven. Mijn inspanningen zijn altijd gericht op het geven van een stem aan anderen. In een wereld waar mooie plaatjes vaak meer aandacht krijgen dan diepgaande woorden, probeer ik beide te combineren. Een stem heeft iedereen, maar vaak ontbreekt het platform om gehoord te worden.’

Fotograaf: Yvette de Wit