In de serie Zonder jou vertellen mensen over het verlies van een dierbare. Hoe voelt diepe rouw? Wat geeft hen troost? De man van Marleen Oostendorp-Lancee (38) overleed vorig jaar na een kort ziekbed aan de gevolgen van corona. Marleen was hoogzwanger en moest alleen bevallen terwijl haar man op de Intensive Care lag.

‘Op een dag lukte het om Hans op de Intensive Care van de beademing te halen en konden we even praten. Het eerste wat hij zei was: “Ik hou van jou.” Daarna vertelde hij hoe belangrijk het is dat mensen beseffen wat ze hebben en dat het leven om liefde draait.” Die woorden neem ik nu nog elke dag met me mee; ze geven me de kracht om door te gaan. Ik neem Hans mee en bouw verder op die basis van liefde die we samen hadden. Van zijn portret heb ik bijvoorbeeld een knuffel voor Gijs laten maken, de jongste. Hij heeft zijn vader nooit leren kennen en hoewel mijn hart breekt dat hij nu alleen een knuffel van zijn vader heeft om mee te knuffelen, is het ook een manier om hem te vertellen over zijn vader en te zeggen dat zijn papa van hem houdt.’

Corona

‘Hans was altijd een gezonde fitte man. Als er van ons twee iemand gaat, ben ik de eerste, dacht ik altijd. Het jaar voordat hij van de ene op de andere dag half verlamd in het ziekenhuis terecht kwam had hij wat vage klachten. Hij sliep bijvoorbeeld slecht en ging daarvoor naar de huisarts en hij had ook meer last van stress. Als ik hem bijvoorbeeld vroeg of hij de dag erna thuis kwam eten, kon hij daar opeens boos over worden. “Dat kan ik nu niet overzien”, zei hij dan. Het was vreemd, want Hans was juist altijd iemand die heel goed met stress kon omgaan. Hij had een goede functie in het openbaar bestuur en ik was er altijd jaloers op dat de dingen hem zo gemakkelijk afgingen. Hij had soms ook last van zijn maag. Maar het waren geen klachten waardoor de alarmbellen meteen afgingen, de huisarts had ook het idee dat het door stress kwam. Maar van de ene op de andere dag belandde hij half verlamd op de Intensive Care. Een hersentumor, was het idee, maar al snel bleek dat het niet te zijn. Wel was er iets met zijn hersenstam, maar wat er precies aan de hand was, is nooit duidelijk geworden. Hans heeft tien weken op de Intensive Care gelegen en zijn situatie was voortdurend kritiek. Soms krabbelde hij even op, maar dan kreeg hij weer een volgende complicatie. Hij verloor zijn spraak, allerlei lichaamsfuncties vielen uit, hij kon niet meer zelfstandig ademen. Er werd gedacht aan een auto immuunziekte en Hans zou een experimentele kuur krijgen. Maar zover is het nooit gekomen. We zaten middenin corona en Hans raakte op de Intensive Care besmet. Uiteindelijk is hij aan Covid overleden.’

Verrassingsbaby

‘Drie dagen nadat Hans in het ziekenhuis terecht kwam werd ik ingeleid; ik was hoogzwanger van onze verrassingsbaby. Vijf jaar eerder hadden we een tweeling gekregen en Gijs was een extra cadeautje. De bevalling, ik moest het alleen doen en Hans heeft Gijs maar vier keer kunnen zien. De enige foto die ik van hen samen heb is een foto van Gijs op de verlamde arm van zijn vader. Een tijd lang heb ik niet naar de foto’s kunnen kijken van de gezonde Hans die ik in huis heb hangen; het was niet te bevatten dat je van gezond zo naar ontzettend ziek kunt gaan. Het leven kan ineens een hele rare afslag nemen. Aanvankelijk belandde ik in diepe rouw, het lukte me niet meer om op te staan. Ik had geen idee hoe ik alleen verder moest, met drie kleine kinderen. En toch is het me gelukt. Op een dag kon ik denken: ik kan hier niet blijven liggen, ik moet weer door, weer gaan leven. Ik heb ontdekt dat ik een enorme kracht in mezelf bezit en het lukt me om dingen om te denken. Ik kan er heel verdrietig van worden dat Hans zijn kinderen niet ziet opgroeien en dat ik niet eens de kans heb gehad om afscheid van hem te nemen, maar ik probeer te zien wat er wel was en is. Misschien was het voor Hans alleen maar heel afschuwelijk geweest om bewust afscheid te nemen van elkaar. Toen hij van de apparaten werd afgehaald was ik voor Hans blij dat het voorbij was; het was zo’n lijdensweg geweest en de kans was groot dat hij er met veel hersenschade uit zou komen als hij ooit nog beter zou worden.’

Liefde

‘Ik denk weleens: als je gaat scheiden raak je ook iemand kwijt, maar dan zit er altijd een pijnlaag tussen. Dat heb ik niet. Hans is niet meer bij me, maar ik hoef niet bang te zijn dat ik hem kwijtraak, want zijn liefde zit in mij. Ik probeer te denken wat er wel is en geef dat ook mee aan de kinderen. Elke dag praten we nog wel over Hans. Mijn dochter Anna krijgt bijvoorbeeld erg lange benen. Je krijgt echte papa-benen, zeg ik dan. Ik heb slingers laten maken van de kleding van Hans, voor elk kind één, om op te hangen op speciale dagen, op de geboortedag van Hans bijvoorbeeld. Zo heb ik ook gebaksvorkjes met de spreuk Tot de maan en terug erop. Vroeger gaven Hans en ik elkaar altijd prentenboekjes en dit zeiden we vaak tegen elkaar. Met dit soort rituelen hoop ik dat Hans bij ons blijft horen. Soms zeggen mensen: “Je bent nu vader en moeder tegelijkertijd”, maar zo voel ik het niet. Ik ben moeder, geen vader en ik kan Hans niet vervangen. Mijn zoon Stan vertelt bijvoorbeeld graag over de mooie avonturen die hij met zijn vader beleefde. We zijn met het gezin naar Tanzania geweest, maar die avonturen gaan over samen stokken zoeken en steentjes gooien in de Lek. Als ik Stan dan vraag of we samen stokken zullen zoeken, zegt hij dat ik dat toch niet zo goed kan. Dat is prima, ik heb niet de talenten van Hans.’

Sociaal

‘Ik leerde Hans kennen toen ik 20 was, hij was 24. Als twintigjarige vond ik hem vooral knap, maar we bleken ook heel goed samen te kunnen zijn. Hans had charisma; als hij op een feestje was geweest, vergat je niet snel dat hij er was. Slim was hij ook, en een sociale kameleon met een groot geheugen. Op een buurtborrel kon Hans met iedereen een praatje maken. Dan wist hij bijvoorbeeld nog precies welke auto iemand een jaar eerder had gekocht; door zijn goede geheugen kon hij uit veel laadjes putten. Dat mis ik nu; ik ben mijn geheugen kwijt, daar had ik Hans voor. Hans kon ook goed genieten van niks. Dan wilde ik bijvoorbeeld graag uit lunchen en zei hij: “Welnee joh, we gaan lekker picknicken in het bos.” Dat doe ik nu nog met de kinderen, als tribute aan Hans.’

Appgroep

‘In de periode dat hij ziek was, zijn we voor mijn gevoel nog dichter bij elkaar gekomen. Ik kon me bijvoorbeeld heel trots op Hans voelen, hoe hij met alles omging. Hij bleef positief, deed om elf uur ’s avonds bijvoorbeeld nog zijn fysio-oefeningen. Via een appgroep onderhielden we contact met vrienden en familie. Soms schrokken mensen als ze Hans bezochten in het ziekenhuis, daarop besloten we een foto in de app te zetten, dan wisten mensen maar hoe het ervoor stond. Ik heb heel veel gehad aan alle steun en liefde die ik van mensen ontving. Het is vreselijk dat Hans er niet meer is, maar ik kan ook zeggen dat het me dingen heeft gebracht. Als je zo wordt geconfronteerd met de eindigheid van het leven, ga je zelf ook anders in het leven staan. Ik ben bijvoorbeeld heel dankbaar voor alle lieve mensen om me heen en sommige vriendschappen zijn veel intenser geworden.  Vanmorgen kwam de zon zo mooi op. Ik heb een hekel aan de winter, maar ik ben blij dat ik toch kan genieten van een mooie zonsopgang. Ik mis Hans elke dag, maar ik ben er nog en wil leven, juist omdat ik weet dat het zo voorbij kan zijn. Ik ben ook veel angsten kwijtgeraakt. Ik ben sterk genoeg gebleken om hier doorheen te komen, dan kan ik de rest ook zeker aan.’

Delen

‘Ik heb vanaf het begin veel geschreven. Aanvankelijk om mijn eigen gedachten te ordenen, maar ik merkte dat het delen van mijn gedachten ook hielp om mensen aangehaakt te houden. Dan tikte ik mijn gevoelens in mijn telefoon en deelde ik het in de appgroep. Later deelde ik het via Facebook en ik begon ook een Instagram account: leen.al.leen. Andere mensen die iemand zijn kwijtgeraakt zeggen me soms dat de buitenwereld hen niet begrijpt of de verkeerde opmerkingen maakt, maar ik heb gemerkt dat mensen het fijn vinden als je hen deelgenoot maakt. Je kunt niet verwachten dat mensen je begrijpen als je niets deelt. Door op social media dingen over rouw te delen hoop ik anderen ook te inspireren. Iedereen heeft ergens pijn meegemaakt in zijn leven, laten we dat maar met elkaar delen. Hopelijk inspireer ik mensen er ook mee iets voor anderen te doen. Ik heb me samen met een aantal andere vrouwen ook ingezet voor een wettelijk rouwverlof. Nu mag je rouwen tot de dag van de uitvaart en daarna moet je in principe weer aan het werk, maar in een jong gezin zoals ik heb is dat natuurlijk onmogelijk. Dus kom je in de ziektewet terecht. Inmiddels werk ik weer, maar het zou zo fijn zijn als ik bijvoorbeeld nog uren had uit mijn rouwverlof, zodat ik mijn werk en de zorg voor de kinderen wat flexibeler kan indelen. Ook zijn we een petitie gestart voor een rouwloket in elke gemeente. Als je er alleen voor komt te staan komt er zoveel op je af, ook qua bijvoorbeeld belastingen en financiën, het zou heel goed zijn om dan hulp vanuit de gemeente te kunnen krijgen.’

Ook een verhaal delen in de serie Zonder jou? stuur dan een mail naar rosakoelemeijer@wendymultimedia.nl