Afvalvrij leven is soms lastiger dan je denkt. Toch is het Marloes en Sietske al een aantal jaar gelukt om heel weinig afval te produceren: ‘Je leeft minimalistischer, hebt minder nodig. De behoefte om te winkelen verdwijnt, dus je houdt ook meer tijd over voor leuke dingen.’

Een nieuw nulpunt

De vriendinnen Marloes en Sietske hadden allebei verschillende redenen om te beginnen aan de weg naar een afvalvrij leven. Als boerendochter was grafisch ontwerper Marloes al gewend om naar de natuur te leven. Het beperken van afval en natuurlijker leven zit in haar genen en is redelijk vanzelf gegaan. ‘Zelf een moestuin onderhouden, ons eigen gft-afval composteren en boodschappen doen op de markt zonder verpakkingen en plastic zakjes was ik al gewend. Elke kleine stap die daarna volgde, ging eigenlijk heel organisch.’

Voor Sietske was het een ander verhaal. Zij was tien jaar lang zowel basisschoolleerkracht als theaterdocente. Totdat ze een aantal jaar geleden haar baby verloor tijdens haar zwangerschap en een jaar later haar partner, aan de ziekte van Lyme. ‘Ons jongste kind was vijf maanden oud. Ik moest ineens terug naar mezelf, had een nieuw nulpunt. Het leven was ineens weer blanco.’ Om dichter bij zichzelf te komen, startte ze met schrijven en bloggen. Vanuit daar is haar schrijverscarrière vol literaire thrillers geboren. En niet alleen op werkvlak maakte ze een transformatie door, ook haar levensvisie veranderde. ‘Ik wilde zo min mogelijk de aarde belasten. Eigenlijk heeft het altijd al in me gezeten, dat save the planet-achtige. In mijn hart. Op mijn tiende hing ik namelijk al pamfletten in de wijk om afval te prikken samen met alle andere kinderen uit het dorp. De gemeente was daar zo enthousiast over dat ze prikstokken voor ons regelden. En zelfs de krant werd erbij gehaald.’

Maar zoveel mogelijk afvalvrij leven doet ze ook om een andere reden. ‘Dat opgeruimde, die leegte – dat geeft rust in je hoofd.’ Sietske pakte het hele huis in een keer aan. Zo kocht ze allemaal glazen weckpotten voor haar voorraadkast om bijvoorbeeld rijst en linzen in te doen. En nadat ze alle schoonmaakmiddelen en toiletspullen had opgemaakt, zocht ze ook naar alternatieven om dat of in grootverpakking te kopen of het zelf te maken.

De kracht van de Facebook-groep

Toen Sietske begon met schrijven, maakte ze vooral blogs – deels over tips en haar bevindingen om de aarde zo min mogelijk tot last te zijn. Ze deelde de blogs op haar eigen Facebook-pagina, en merkte dat ze er meer mee moest dan alleen haar eigen tijdlijn. ‘Hoewel mijn vrienden het leuk vonden, was ik op zoek naar een community met gelijkgestemden. Die was er op dat moment, vier jaar geleden, nog niet.’ Marloes: ‘Vanwege onze gedeelde passie hebben we toen samen de Facebook-groep opgericht. Deels om tips te delen, maar vooral ook om ze te halen van anderen. Een groep mensen weet altijd meer dan één iemand alleen.’

Sindsdien loopt de Facebook-groep Afvalvrij leven storm. Elke dag moeten Marloes en Sietske wel mensen toelaten. Inmiddels zitten er bijna dertienhonderd mensen in de groep, zonder er ooit promotie voor te hebben gemaakt. Er worden veel tips uitgewisseld, zoals “hoe maak je je eigen wasmiddel, heb je een oplossing voor het schoonmaken van limonadeflessen?” Marloes: ‘De kracht van onze Facebook-groep is dat het meetbaar is. Het groeit enorm snel. Dat hadden we van tevoren nooit verwacht. Wij nemen ook met veel plezier alle tips door en lezen graag mee. We zijn dan wel beheerders die mensen toelaten en de groep geïnitieerd hebben, maar eigenlijk doen we het gewoon met zijn allen. Als een echte community.’

Washandjes als wc-papier

Sietske: ‘Overgaan naar een meer afvalvrij leven kost veel tijd. Je moet de patronen die je hebt zelf doorbreken. Voor iedereen is het anders wat je precies wilt doen en wat niet. En hoe je dat aanpakt. Of je nu je hele huis in een keer aanpakt of het stukje bij beetje doet. En hoe ver je erin gaat.’ In de groep zitten mensen die bijvoorbeeld zelf hun gft-afval composteren, mensen die hun eigen tandpasta en wasmiddel maken – wat overigens veel makkelijker en sneller blijkt te gaan dan je zou denken en ook nog eens goedkoper is en leuk om te doen – en mensen die zelfs geen wc-papier meer kopen en in plaats daarvan wasbare washandjes gebruiken. Marloes: ‘Hoe ver je hierin gaat, kun je zelf bepalen. En het mooie is dat iedereen in onze groep elkaar in zijn of haar waarde laat.’

‘Afvalvrij leven geeft mij ook nog eens heel veel meer rust’, zegt Sietske. ‘Je leeft minimalistischer, hebt minder nodig. De behoefte om te winkelen verdwijnt, dus je houdt ook meer tijd over voor leuke dingen. Het wordt steeds meer een sport of uitdaging om ook andere dingen onder handen te nemen. En zelf je eigen producten maken kost ook minder tijd dan je denkt. Je hebt vaak minder nodig dan je verwacht. Zo kun je het hele huis schoonmaken met baking soda uit een kartonnen pak en heb je voor het schoonmaken van je gezicht ook alleen maar kokosolie of olijfolie nodig in plaats van zes producten.’ Bovendien wordt het huis volgens Sietske steeds mooier: ‘Mijn hele voorraadkast staat vol met weckpotjes. Dat is een van de eerste dingen die ik mijn visite laat zien als ze langskomen. En tot nu toe is iedereen enthousiast én jaloers!’

Stevig in je schoenen

Toch is het niet altijd even makkelijk om afvalvrij te leven. Je moet namelijk wel stevig in je schoenen staan, want voor je het weet, zit hetgeen wat je koopt al in een plastic verpakking. Je hebt er dan ook lef en moed voor nodig om op dat moment in te grijpen of aan te geven dat je het echt niet wil. Marloes: ‘Soms kijken mensen je gek aan, al lijkt het in de afgelopen jaren steeds iets minder te worden. En er zijn gelukkig veel nieuwe initiatieven en verkoopplaatsen die het makkelijker maken om producten los te kopen. Daar krijg je meer energie van, want dan zit je tussen andere mensen die het ook doen. Natuurlijk is het ook een soort afweging. Als je bijvoorbeeld in een dorp woont waar het niet zo makkelijk is, kun je je ook afvragen of het wel slim is om naar speciale verkoopplaatsen te rijden. Dan belast je het milieu misschien juist wel meer. Daarom is het voor iedereen anders hoe ver je erin kan en wil gaan. Je kunt bijvoorbeeld ook wat vaker kiezen voor grootverpakkingen, zoals rijst in vijfkilozakken. Dat is nog altijd minder plastic dan elke keer een kleinere verpakking.’

Of afvalvrij leven ooit de standaard gaat worden? Sietske: ‘Dat durf ik niet te zeggen. Het zegt genoeg dat er meer aandacht aan duurzaamheid wordt besteed in de politiek. Maar aan de andere kant werd er vorig jaar juist ineens weer meer vlees gegeten. Gelukkig zijn er wel steeds meer initiatieven en is de economie er steeds meer naar ingericht. Hopelijk wordt het langzamerhand meer mainstream. Maar dan nog begint het allemaal bij jezelf.’

Hoe start je zelf met afvalvrij leven?

Zelf afvalvrij leven? Marloes en Sietske geven je met liefde de eerste tips om aan de slag te gaan.

• Zorg ervoor dat je het leuk vindt en dat het intrinsiek start. Als je iets graag wil, is het makkelijker om het te bereiken en vol te houden.
• Begin bij wat je al meteen kan doen. Denk bijvoorbeeld aan het weigeren van materiaal, zoals reclamepost en plastic tasjes in de supermarkt.
• Bepaal zelf hoe ver je wilt gaan op basis van je eigen mogelijkheden en tijd. Pak het stap voor stap aan. Niet alles hoeft tegelijkertijd.
• Probeer circulair te denken. Het product wordt gemaakt en belandt uiteindelijk op de vuilnisbelt. Maar kan ook (deels) worden hergebruikt. Hoe? Denk daar eens over na en handel ernaar.
• Maak eerst je oude producten op voordat je bijvoorbeeld overstapt op één product. Weggooien is zonde!
• Leef je samen met kinderen? Maak het bespreekbaar. Vertel ze dan waarom je bepaalde dingen doet, maar leg ze je levensstijl niet op. Misschien zijn ze dan uit zichzelf nieuwsgierig of gemotiveerd om het later ook op te pakken – of hebben ze er in ieder geval meer begrip voor.
• Denk goed na voordat je iets in huis haalt: heb je het écht nodig? Alles wat je niet koopt, hoeft ook niet te worden geproduceerd of afgevoerd. Of neem eens vaker een kijkje bij de kringloopwinkel of op een digitale marktplaats.

Voor meer tips kun je je bij de Facebook-groep Afvalvrij leven voegen. Je bent van harte welkom!

Klik hier voor meer power stories.

Heb jij ook een mooie powerstory? Stuur dan een mail met jouw verhaal naar online@wendymultimedia.nl.

Volg voor meer inspirerende verhalen het Instagram account @powerstoriesnl, powered by WENDY.

https://www.instagram.com/p/B5sb_MOlWa-/