Als er iemand staat voor Leven in liefde, het thema van onze herfstspecial, is het wel Herman van Veen. 77 is hij inmiddels en nog steeds staat hij drie keer per week op het podium. Hoofdredacteur Rosa Koelemeijer van WENDY groeide op met zijn liedjes en zocht contact.
Herman van Veen is vaak te vinden op landgoed De Paltz Soestduinen in het hart van Nederland, tussen Soesterberg en Soest. Hier maakt hij muziek en schildert en schrijft hij en is ook het Herman van Veen Arts Center gevestigd. Een plek die open is voor het publiek en waar hij jonge, getalenteerde kunstenaars speelmogelijkheden wil geven en waar bijvoorbeeld tentoonstellingen worden georganiseerd. 77 is de kunstenaar inmiddels, maar denk niet dat zijn leven in rustiger vaarwater is gekomen. Met maar liefst 180 cd’s, 80 boeken en 500 schilderijen mag hij een bijzonder productief mens genoemd worden en nog steeds staat hij zeker drie keer per week op de planken. Niet alleen in Nederland, maar ook in België, Frankrijk en Duitsland.
Bekende liedjes
Hoe Herman van Veen de wereld bezingt en beschrijft is voor mij hoe de wereld zou moeten zijn. Een wereld die mooier, liever en vrolijker is en een wereld waarin alle mensen, als we konden toveren, van elkaar zouden houden. Ik groeide op met zijn liedjes. Mijn moeder draaide ze elke zondagochtend, om ze ook allemaal mee te zingen. De teksten van Als liefde zoveel jaar kan duren… en De bom valt nooit… zingen nog steeds in mijn hoofd. Ik kreeg een man die Anne heet, die de wereld ook een beetje mooier probeert te kleuren, en de muziek van Herman van Veen draaien we thuis nog steeds.
Liefde
In een themanummer over Leven in liefde hoorde dan ook een interview met Herman van Veen. Dus deed ik maanden geleden al een interviewverzoek. Ik wilde niet alleen weten hoe de kunstenaar nu naar de wereld kijkt, maar was bovendien benieuwd hoe het hem op deze leeftijd lukt om nog steeds met een onaflaatbare energie te werken en te creëren. Wie wil er zo niet oud worden? Maar Herman van Veen is altijd reizende en druk en heeft zelden tijd om journalisten te ontvangen. Uiteindelijk stemt hij wel in met een interview, maar schriftelijk, zodat hij de antwoorden kan formuleren in kleedkamers of op andere plekken onderweg. Ik besluit hem de zinnen uit de liedjes van mijn jeugd die nog in mijn hoofd zingen voor te leggen en hem te vragen daarop anno 2022 te reflecteren.
Als hij kon toveren, kon toveren, kon toveren, kon toveren, dan hielden alle mensen van elkaar
Hoe vindt u dat de wereld ervoor staat anno 2022? Veel mensen zijn somber. Corona, de oorlog in Oekraïne, de stijgende prijzen, hoge energiekosten. Deelt u de mening dat we er niet op vooruitgaan, of valt dat wel mee?
‘U vraagt het juist. Deelt u de mening? Dat is precies het probleem, meningen zijn vaak gebaseerd op aannames, gissingen, vooroordelen. Feitelijk gaat het ons beter. Dat kun je bijna niet geloven als je kranten leest, naar talkshows kijkt of surft langs sociale media. Echter, sinds 2000 is er de helft minder armoede in de wereld. Het percentage kinderen dat basisonderwijs krijgt steeg tot 90 procent. Er is bijna de helft minder kindersterfte. Er kwam een einde aan de opmars van malaria en tbc. 2,3 miljard mensen kregen sinds de eeuwwisseling toegang tot schoon drinkwater. De cijfers zeggen dat oorlog, terrorisme en moord al jaren afnemen. Op het ogenblik zijn er een tiental grote gewapende conflicten. Rond 1990 waren dat er nog zo’n 25. Ik realiseer me terdege dat dit natuurlijk ook aannames kunnen zijn…’
Hoopt u nog steeds dat de mensen op deze wereld liever worden voor elkaar en er meer vrede komt?
‘Natuurlijk. Met de groei van de kennis zal er minder angst zijn, meer tijd komen voor waar het in wezen om gaat. Dat is wat u in vraag drie gaat vragen.’
Als liefde zoveel jaar kan duren, dan moet het echt wel liefde zijn
Hoe belangrijk is leven in liefde voor u? Wat is leven in liefde? Hoe belangrijk is het voor u om mensen om u heen te hebben van wie u houdt en die van u houden? Is dat vooral uw familie?
‘Zie liefde als een werkwoord. Liefde is iets dat je doet. De laatste woorden in het dagboek van mijn moeder waren: “Zonder liefde geen leven”. Ik ben een mazzelaar, heb veel mensen om mij heen waarvan ik zeker weet dat ze van mij houden. En zij weten dat van mij.’
Kent u zelf de emoties die het tegenoverstelde zijn van liefde? Bijvoorbeeld angst, jaloezie, haat…
‘Ken angsten. Als kind was ik lang bang dat de oorlog terug zou kunnen komen. Daar moest ik soms van dromen. Op de lagere school werd een vriendje van mij overreden. Toen werd ik bang voor auto’s en keek ik wel zes keer links en rechts bij het oversteken. Als jonge volwassen man was ik van de ene op de andere dag bekend. Kwam in een draaimolen terecht. Stond hij stil, wist ik niet zo goed met die stilte om te gaan. Was ik wel bang of hij wel weer ging draaien. Ken angsten geliefden te verliezen en met het ouder worden zie ik die dood niet graag op me afkomen. Jaloezie ken ik ook. Als kind hoopte ik dat mijn zusje haar billen kwijt zou raken. Als dat zou gebeuren, kreeg ik haar fiets. Haat ken ik niet. Zie in alles wel een verklaring.’
Ik ben vandaag zo vrolijk, zo vrolijk, zo vrolijk
Moet u uw best doen om vrolijk te blijven of bent u van nature vrolijk?
‘Lijk op mijn vader, wij zijn fluiters, ons hoor je aankomen, zien mogelijkheden. Ook als het niet zo gaat als je zou willen helpt vrolijkheid, de moed erin houden beter dan een paracetamolletje.’
Nu is tot onze grote schrik de hele wereld kerngezond
Toen u De bom valt nooit schreef bedreigde een kernoorlog de wereld. Nu kennen we andere bedreigingen: corona, Rusland en de klimaatcrisis bijvoorbeeld. Zullen deze ook weer voorbijgaan?
‘De tekst van De bom valt nooit is van Willem Wilmink. Ik schreef daar de muziek bij. We zongen het als reactie op de tijdgeest. Vergis u niet, we zijn nog steeds maar één druk op de knop verwijderd, al dan niet door een misverstand, van een apocalyptisch eind. “Een knappe man die hem bedacht, een domme man die hem laat vallen”, zei, meen ik, Midas Dekkers.’
Anne, de wereld is niet mooi, maar jij kunt hem een beetje mooier kleuren
Met het Arts Center op uw landgoed De Paltz Soestduinen wilt u speelmogelijkheden creëren voor jonge getalenteerde kunstenaars, waarom vindt u dat zo belangrijk?
‘Heb het geluk gehad in mijn jonge jaren mensen ontmoet te hebben die mij bij de hand namen. Me wezen op boeken, muziek die ik zou moeten horen, me meegesleept hebben op reizen en me gewezen op schoonheid en haar geschiedenis. Ben daardoor veel gaan durven. Gun dat iedereen.’
Hoe jong zou je zijn
Als je niet zou weten
Hoe oud je bent
U bent nu 77 en staat nog steeds heel vaak op het podium en werkt heel veel. Waarin ligt voor u het geluk van het werken?
‘De reis. Of het nu een schilderij is, een lied, een boek of een voorstelling. Het van niets iets maken zonder plan. Het zien wat er gebeurt als je die kleur, die klank, dat woord, dat gebaar maakt. Het zijn hagelschoten. Het is niet anders dan hoe de natuur te werk gaat. Het groeit wat, het bloeit wat, het stuift wat, de wind neemt het mee en voor je het weet is er applaus.’
Wat is de belangrijkste voorwaarde om jong van lijf en geest te blijven, wat helpt?
‘Willen weten, bewegen, gaan, verdwalen, je laten vinden, het allemaal niet zo serieus nemen en tegelijkertijd ernstig blijven. Vrijen.’
U denkt nooit aan stoppen?
‘Dat hoef ik niet. Het stopt mij.’
Lieve Rosa,
Want ik denk dat je dat bent.
Vond het leuk je vragen te beantwoorden.
Groet Wendy ook hartelijk
Van Herman van Veen
Naar carré
Na dit verhaal ging ik naar de voorstelling Dat kun je wel zien in Carré. Het was fantastisch om de oude inspirator op het podium te zien staan – het was de eerste keer dat ik Herman van Veem live zag optreden. De oude liedjes kwamen niet veel voorbij, terwijl de zaal daar stiekem misschien toch op hoopte (ikzelf ook), maar Herman van Veen is geen man om in herhaling te vallen en voor het applaus oude succesnummers te blijven spelen. Het gaat om zijn reis. En die was weer prachtig.
Over Herman van Veen
Schrijver, muzikant, regisseur, schilder, acteur, presentator: het oeuvre van Herman van Veen (14 maart 1945) is veelomvattend en veelzijdig. Onlangs verscheen zijn laatste boek en CD: Moeders. Vandaag, op 25 november, komt zijn nieuwe album uit: Dat kun je wel zien – Live in Carré, verkrijgbaar via deze link. Vanaf begin 2023 staat hij weer in het theater met De voorstelling. Hij is getrouwd met Gaëtane Bouchez en heeft uit eerdere huwelijken vier kinderen, onder wie actrice Babette van Veen en Anne van Veen.
Herfstspecial
Dit interview verscheen ook in de herfstspecial van WENDY met het thema Leven in liefde. In de herfstspecial vind je nog veel meer mooie verhalen over de liefde.
