kritiek

25 tips om productief om te gaan met kritiek

Kritiek op iets waar je juist zo hard voor hebt gewerkt. Het is moeilijk om zoiets te ontvangen. Iedereen reageert anders op kritiek. Hieronder staan 25 tips om er productief mee om te gaan. We delen een blog van Nieuwetijdskind

Hoe je het ook bekijkt, kritiek is een oordeel. En de meeste mensen zijn voor allebei niet zo goed in het omgaan met of accepteren ervan.
Het is waarschijnlijk maar een piepklein percentage van de wereldbevolking dat eerlijk kan zeggen controle te behouden over hun zelfbeeld als ze te horen krijgen wat er mis is met ze. De kritiek zelf hoeft lang niet zo pijnlijk te zijn als de manier waarop het wordt gegeven of als de persoon die het geeft. Af en toe is het zelfs de ontvangende persoon die alles compleet uit hun verband trekt. Het is echter belangrijk om te erkennen dat niet alle kritiek in hun essentie waar zijn of pijnlijk zijn. Veel kritiek kan juist behulpzaam zijn als je ze met een open houding benadert, los van de manier waarop de kritiek je is aangeleverd.

Eén feit over het leven dat veel mensen niet lijken te snappen is dat we niet iedereen tevreden kunnen stellen. Niet iedereen zal ons een staande ovatie of klop op de schouder geven als we het echt wel verdienen. Er zullen altijd mensen zijn die twijfelen, jaloers zijn, pessimistisch zijn en van nature critici zijn. We kennen allemaal wel van dat soort mensen in ons huis, onze familie, gemeenschap, op ons werk, op sociale bijeenkomsten – noem maar op. Hoewel het niet het doel van je leven is om zoveel mogelijk tevreden te stellen ten koste van je eigen geluk, zul je beter op ze kunnen reageren als je leert hoe je hun aangeboren neigingen het beste kunt erkennen. Reageren, en niet een automatische reactie, leidt je tot een gezondere houding als je oog in oog staat met verlammende kritiek.

Hieronder vind je 25 simpele en toch ontzettend handige manieren om jezelf te trainen om positief te reageren.

  1. Erken de voordelen van kritiek

Kritiek kan dienen als de vruchtbare grond waaruit onze persoonlijke groei voortkomt. Het leert ons niet alleen om bescheiden te blijven, het geeft ons ook een kijkje in de perspectieven van andere mensen. Het dient als feedback die ons kan helpen te verbeteren hoe we onszelf gedragen of hoe we in de toekomst een bepaalde handeling zullen uitvoeren.

  1. Luister

Laat mensen uitspreken. Het is belangrijk om eerst aan te horen wat ze te zeggen hebben. Door te luisteren kun je beter evalueren waar de kritiek echt over gaat. Let op de woorden die ze gebruiken. Misschien is de persoon gewoon nieuwsgierig en is er geen sprake van kritiek. Het is belangrijk dat je luistert voordat je antwoordt – we willen de situatie niet erger maken door de intentie achter de woorden verkeerd te begrijpen.

  1. Bepaal of de kritiek constructief of destructief is

Er bestaat een verschil tussen goede kritiek en slechte kritiek, en ons leven wordt een stuk makkelijker als we een onderscheid kunnen maken tussen die twee. Soms is kritiek opbouwend, wat wil zeggen dat het bedoeld is om je te helpen iets beter te doen. Ze bevatten altijd een les of een realisatie waardoor je jezelf wilt verbeteren als persoon.

Afbouwende kritiek is iets heel anders. Deze kritiek is erop gericht iemand neer te halen, niet om ze aan te sterken. Dat komt des te heftiger aan als de persoon die het uit iemand is waar je veel respect of waardering voor hebt.

Natuurlijk wordt niet alle opbouwende kritiek verpakt in cadeaupapier met een mooi strikje, daarom moet je je op de inhoud richten. Kijk of er iets in zit waar je van kunt leren. Nogmaals, hoe je de dingen interpreteert, wat je van de situaties leert en hoe je erop reageert zijn de belangrijkste aspecten.

  1. Vat kritiek nooit persoonlijk op

Dit is makkelijker gezegd dan gedaan. Het is moeilijk om bepaalde kritiek los te koppelen van een specifieke handeling, output of gedrag van de persoon in haar geheel. We kunnen niet altijd op ons best zijn, en zelfs als we dat wel zijn, dan zijn er altijd wel critici. Hoe moet dat dan als we op ons slechtst zijn?

Nadat je de opbouwende van de afbouwende kritiek hebt gescheiden, is het belangrijk dat je herkent waar de kritiek op gericht is: iets wat je zei of iets wat je deed, niet op wie je bent als persoon.

  1. Reageer niet vanuit woede of bitterheid

Adem in. Adem uit. Blijf kalm en evalueer de situatie. Kalm en beheerst blijven is geen teken van onderdanigheid. Het laat zien dat je je emoties niet de baas laat zijn. Een voortijdige reactie maakt alles alleen maar erger of leidt ertoe dat je goedbedoelde kritiek negatief opvat.

  1. Stel je niet defensief op

Denk niet dat je altijd je reputatie moet redden en jezelf moet verdedigen. Denk niet dat je geen schuld mag dragen of niets fout mag doen. Luister en blijf kalm. Zelfs als de kritiek afbouwend is, kun je er nog naar luisteren en het je niets laten doen. Laat de persoon uitspreken en ga verder.

  1. Erken en accepteer je tekortkomingen

Accepteer het feit dat je niet perfect bent. Evalueer jezelf nadat je luistert. Kijk of er iets was wat je beter had kunnen doen. Neem af en toe de tijd om naar je tekortkomingen te kijken. Iedereen maakt wel eens foutjes; wat belangrijk is, is dat we van die fouten leren en onszelf elke dag weer uitdagen om het beter te doen en beter te zijn.

  1. Geef anderen niet de schuld

Betrek andere mensen niet bij de situatie alleen maar zodat je je beter kunt voelen of onder je fouten uit kunt komen. Dat zorgt vaak voor meer spanning en verslechtert de situatie. Als het een misverstand is, leg jezelf dan uit op een ander moment, zeker als je merkt dat je emoties in het rood komen.

  1. Verontschuldig je als je het fout hebt

Als je weet dat je het fout hebt, is ‘sorry’ je beste vriend. Nederigheid verzacht bijna iedere pijn en belediging. Door als eerste een situatie te bedaren en je nederig op te stellen, is het vaak niet meer nodig om kritiek te uiten, omdat je je fouten al erkent hebt.

  1. Reageer met elegantie

Dit is een houding die je gewoon kunt oefenen en kunt leren beheersen. Ongeacht de situatie, zelfs als je het een keer met de criticus eens bent: reageer met elegantie – op een elegante manier en met elegante woorden. Deze eigenschap zie je veel bij volwassen individuen. Ze laten zich niet gemakkelijk van hun stuk brengen door negatief nieuws en kunnen zelfs op een vriendelijke en elegante manier reageren.

  1. Stel vragen

Wees niet bang om vragen te stellen – vooral open vragen. Vraag voor mogelijke suggesties voor verbetering. Dat lat zien dat je oprecht bent en graag wilt leren.

  1. Wees eerlijk

Eerlijkheid zie je tegenwoordig maar zelden. Mensen zijn tot alles bereid om de omvang van een fout te verhullen om maar geen verantwoordelijkheid te hoeven nemen. Hoe verleidelijk dat ook mag zijn, het is beter om jezelf richting de kant van eerlijkheid te pushen. Liegen maakt de situatie alleen maar erger, en als ze erachter komen, zorgt het voor een heleboel meer problemen.

  1. Laat je nooit kwetsen

Je hoeft echt niet een hele afbouwende sessie te zitten lijden als het duidelijk is dat men je alleen maar wilt aanvallen, en je niet wilt helpen. Hoe belangrijk het ook is om te luisteren, het is ook belangrijk om te bepalen wat je niet pikt van anderen. Als je de kritiek als kwetsend ziet, dan kun je dit op een kalme manier duidelijk maken. Als men daarna gewoon doorgaat, dan kan niemand het je kwalijk nemen dat je het de rug toekeert.

  1. Gebruik alleen humor als het toepasselijk is

Dit hangt af van wie de kritiek uit. Als het iemand is die je vertrouwt of waar je een goede relatie mee hebt, dan kan het gebruik van humor de sfeer wat verlichten. Grote kans dat je gesprekspartner zich niet comfortabel voelt bij het geven van de kritiek, maar zich genoodzaakt voelt voor jouw bestwil.

  1. Zeg dankjewel

Oftewel: reageer met elegantie. Hoewel kritiek pijn kan doen op de korte termijn, zijn de lessen die je ervan leert mogelijk je hele leven of nog langer nuttig. Wees dankbaar dat mensen genoeg om je geven om je fouten uit te wijzen. Daarmee voorkomen ze misschien wel dat je vaker de fout in gaat.

  1. Ga op zoek naar overeenkomsten en patronen

Krijg je keer op keer dezelfde kritiek van verschillende mensen, dan is het hoog tijd om eens naar je persoonlijkheid te kijken. Verbeter jezelf op die terugkomende punten. Onze gewoontes bepalen wie we zijn. Laat een onbewuste of hardnekkige gedraging niet bepalen wie je bent.

  1. Help anderen ook

Help andere mensen groeien door hen ook opbouwende feedback te geven. Kritiek die je geeft in een veilige en gepaste omgeving kan een wereld van verschil betekenen voor iemand die de ruwere versies heeft meegemaakt. Misschien zet je zelfs wel de standaard voor hoe je op de juiste manier kritiek geeft, en help je ze dus meer dan je van plan was.

  1. Ontspan jezelf

Al dat denken, verwerken en een sterke grip houden op je zelfbeheersing en je zelfbeeld kan behoorlijk vermoeiend zijn. Blijf niet in die bubbel, vooral niet als je iemand bent die eindeloos de details en emoties herkauwt. Eindig op iets vrolijks door even te ontspannen. Ik heb geleerd dat meditatie geweldig werkt als je je hoofd wilt ontspannen.

  1. Gebruik kritiek als motivatie

Het accepteren en erkennen van kritiek zijn al grote stappen in je persoonlijke groei. Maar om er het meeste uit de situatie te halen is het belangrijk dat je er ook iets aan doet en de nodige stappen neemt om te verbeteren. Gebruik de feedback als motivatie op die reis.

  1. Probeer niet iedereen te pleasen

De meeste mensen hebben een afkeer tegen conflict, maar soms is het onontkoombaar. Onze verschillen zullen af en toe botsen, en door je in allerlei bochten wringen om iedereen te pleasen verlies je alleen maar wie je bent. Laat de kritiek maar komen en stijg er vervolgens bovenuit.

  1. Behoud je relaties

Relaties zijn zo fragiel dat sommige mensen besluiten om alle eerlijke kritiek weg te laten. Dat is niet gezond, omdat mensen uiteindelijk exploderen door alle gebottelde emoties die ze niet naar buiten laten. Begrijp dat je het soms niet met elkaar eens bent als het gaat om persoonlijke dingen en het zal je lukken om niet over de breuklijn te stappen.

  1. Wees niet bang om te falen

Op je weg door het leven zul je gegarandeerd fouten maken en tegenkomen. Dat is oké, omdat dat precies is wat je nodig hebt om je te ontwikkelen en om te leren. Wees niet bang om te falen, zie het als het beginpunt voor verandering.

  1. Focus je op je doelen

Laat kritiek je er niet van weerhouden je dromen waar te maken. Onthoud je doelen en richt je daarop. Gebruik de feedback als hulpmiddel, als verkeersbord, een duwtje in de rug of een handje omhoog; alles wat je helpt om te bereiken waar je heen wilt.

  1. Laat je zorgen en angsten los

Draag kritiek niet als een last op je schouders, en laat je angst voor kritiek je er niet van weerhouden authentiek te leven. Als je continu bang bent voor de mening van anderen, dan kost dat je meer dan wat alleen de kritiek je zou kosten. Doe jezelf dat niet aan.

  1. Merk verbeterpunten op

Het uiteindelijke doel van kritiek na zelfreflectie is actie ondernemen. Op onze weg door het leven leren we onszelf beter kennen. Daardoor kunnen we opmerken hoe we onszelf kunnen verbeteren voordat anderen ons dat uitwijzen.

Nu hebben we zo ongeveer duidelijk hoe kritiek een cruciale rol kan spelen in hoe we kunnen worden wie we willen en moeten zijn. Oefen goed om met kritiek om te gaan en gebruik alle kritiek in je voordeel.

Lees ook:

9 eigenschappen van gelukkige mensen

Ontdek het getal van jouw levensmissie