Als psychologe Sabine Klaver zelf sombere en angstige gevoelens krijgt, kan ze zichzelf niet helpen. Het zorgt voor enorme schaamte, waardoor ze pas laat aan de bel trekt. Inmiddels gebruikt ze haar eigen ervaringen in de behandelkamer en schreef ze een boek erover: ‘Ik voel me zo’.

‘Op hele jonge leeftijd wilde ik al psycholoog worden, wat ik grappig vind, want ik denk niet dat dat de eerste keuze is voor veel kinderen. Mijn broertje heeft een verstandelijke beperking, en dat maakte dat hij van kinds af aan al naar een psycholoog ging voor zijn ontwikkeling. Ik ging vaak mee om hem op te halen. De vrouw die hem behandelde vond ik zo leuk, en het was zo’n gezellige kamer, dat ik al snel overtuigd was. Destijds besefte ik niet goed wat zij precies deed. Pas later werd het voor mij duidelijk wat het inhield. Ik denk dat de basis voor de studie, interesse in en betrokkenheid bij andere mensen, als kind al in me zat.’

Opstapeling van emoties

‘In eerste instantie had ik niet door dat er iets aan de hand was. Ik had altijd al pieken en dalen, maar op een gegeven moment bleven de pieken uit en werd dat steeds erger. Ik had last van somberheid en angst. Mijn stemming was laag, ik vond het lastig mij ergens toe te zetten, maar het maakte ook dat ik heel angstig werd. Voordat ik het wist, zat ik er al te diep in om er zelf nog uit te komen. Therapie werkt, omdat er afstand tussen de cliënt en mij zit, daardoor kan ik er met een andere blik naar kijken. Ik vergelijk het met een doolhof, je bent enorm verdwaald. Iemand die daarboven hangt, kan je aanwijzingen geven. Die persoon heeft meer overzicht, dan als je er zelf middenin zit. Dat gebeurde ook bij mijzelf. Heel lang kwam het, gek genoeg, niet in mij op dat ik misschien een angststoornis of een depressie had. Ook niet toen het mij begon te belemmeren. De gedachte popte op: heb ik wel recht op hulp? Juist omdat ik zelf psycholoog ben, besefte ik dat er veel mensen waren die het in mijn ogen veel erger en moeilijker hadden.’

Knop om

‘Het paradoxale was dat ik overdag mensen aan het aansporen was om open te zijn over hun gevoel, en zei dat ze het beste hulp konden aannemen. Maar dat ik dat voor mezelf niet kon doen. Voor anderen zorgen we over het algemeen veel beter dan voor onszelf. Tijdens mijn werk zette ik een knop om. Het kostte veel energie om het vol te houden.’

Komt een psycholoog bij de psycholoog

‘Een paar keer ging ik naar de huisarts, een praktijkondersteuner, en ik deed zelfs eens een mindfulnesstraining. Maar het ging van kwaad tot erger. Op een gegeven moment nam mijn gevoel mijn leven over. Ik kon niet meer goed functioneren. In het begin ging ik nog wel naar mijn werk, maar alles wat ik daarnaast leuk vond om te doen, deed ik niet meer, zoals uit eten gaan of stappen. Het sloop er langzaam in. Ik vond het steeds lastiger om onder de mensen zijn, ik trok mij steeds meer terug. De supermarkt was voor mij al een probleem. Dus dacht ik, dan eet ik maar een avond niet. Het duurde niet lang tot ik ook met mijn werk stopte en door kreeg dat ik aan de bel moest trekken. Maar ik voelde mij verantwoordelijk voor mijn cliënten en de collega’s en het had heel wat voeten in de aarde om het proces aan te gaan. Gelukkig kwam ik bij een goede psycholoog terecht. Ik zat nog midden in de ontkenningsfase, en dacht dat ze mij ging vertellen dat ik niet meer terug hoefde te komen, maar dat deed ze niet. Zij nam mijn problemen serieus.’

Achteraf terugkijken

‘Voor mij speelden er verschillende dingen een rol die tot de somberheid hebben geleid. De grootste oorzaak was dat ik de negatieve gevoelens heel lang de kans heb gegeven om te groeien tot op het moment dat dat niet meer houdbaar was. Daarnaast speelde mijn fysieke gezondheid ook een rol; er werd een schildklierafwijking bij mij gediagnosticeerd, die had ook invloed op de stemming. Ook dingen uit het verleden speelden achteraf gezien mogelijk een rol, en daar ging ik in therapie mee aan de slag.

Sinds ik uit therapie ben, heb ik geen terugval meer gehad. Ik geloof niet dat er een punt is dat je kunt bereiken waarop je je top voelt, dat gaat altijd op en af. Ik heb nog steeds weleens last van sombere dagen en lastige gevoelens. Het belangrijkste is dat ik er niet meer zo van schrik. Therapie is geen snelweg naar een vlekkeloos leven, maar het leert je hoe je op een gezonde manier moet omgaan met wat er op je afkomt.’

Lessen

‘Inmiddels integreer ik mijn ervaringen in de sessies met cliënten. Dat betekent niet dat het om mij draait, het is alleen maar leerzaam voor cliënten. Voor cliënten kan het lijken alsof de psycholoog ‘makkelijk praten’ heeft met alle adviezen die we geven. Het kan soms helpen om dan te delen dat ik in een vergelijkbaar proces heb gezeten, en dus weet hoe lastig dat is. Daarnaast kan dit voor cliënten ook normaliseren: ‘als zelfs psychologen naar psychologen gaan, dan ligt het misschien dus niet aan mij’ (wat ze wel vaak denken). En tot slot kan het wat hoop bieden. Voor cliënten die er middenin is het soms moeilijk om te geloven dat het beter kan worden. Op die momenten kan het helpen om te weten dat degene tegenover je zit er ook doorheen is gegaan én er uiteindelijk (beter) uit is gekomen. Ik ben het levende bewijs dat het beter kan worden. Het vraagt veel doorzettingsvermogen en je zal hulp moeten accepteren.’

Ik voel me zo

‘Ik werk voornamelijk 1 op 1 met cliënten samen. Er gebeuren bijzondere dingen en er worden belangrijke thema’s besproken. Wat zonde dat dit alleen binnen deze behandelkamer blijft, dacht ik. Het voelt voor mij als noodzaak om, met de gezondheidsproblemen die momenteel spelen, er meer openheid over te geven. Ik wil graag mijn steentje bijdragen zodat het minder een stigma is. Toen ik zelf vast liep, voelde ik zoveel schaamte, als een tandarts met het slechte gebit. Daarom schreef ik het boek ‘Ik voel me zo’. Mijn eigen verhaal loopt van het begin tot het einde van het boek. Tussendoor lees je over verschillende cliënten verhalen.’