Is jouw huis niet schoon genoeg, je werk niet goed genoeg? Vergelijk je jezelf continu en zie je alleen maar hoe goed anderen het doen waardoor je je nóg waardelozer voelt? Lonneke van Oostveen schreef voor 365 Dagen Succesvol een artikel waarin ze uitlegt wat dat lage zelfbeeld veroorzaakt en hoe je het kunt stoppen.
Wie is die innerlijke criticus?
Dit niet helpende gedrag wordt veroorzaakt door de innerlijke criticus, het stemmetje dat je beschermt tijdens onveilige situaties, schaamte en pijn. Supertof natuurlijk, maar als Criti-Koos eenmaal door een situatie beschadigd is, reageert hij soms een tikkeltje overenthousiast en kan gevaar in onschuldige dingen zien. Gevoed door kritiek uit je omgeving schiet hij in overdrive om je te beschermen. Maar in die haast transformeert hij van surveillant naar saboteur en heeft zo de macht om je persoonlijke groei te belemmeren of zelfs volledig tot stilstand te brengen.
Jouw criticus kent alle makkelijke sluiproutes
Kritiek kan vervelend zijn. Een manier om kritiek te ontlopen is erop te anticiperen. Criti-Koos is slim, door de wol geverfd en kan situaties goed inschatten: zodra er gevaar loert, grijpt ie in! Door te zeggen dat visite niet op de rommel moet letten, voorkom je de kans dat die visite zegt dat je huis een zwijnenstal is. Want als iemand zegt dat je huis een zwijnenstal is, dan betekent het dat je een sloddervos bent, dat je niet deugt, dat je daarom de liefde van een ander niet waard bent. Wat Criti-koos eigenlijk probeert te doen is het kind in jou, dat liefde-technisch ooit is beschadigd, te beschermen. Als je dat doet, krijg je geen liefde, dus doe het maar niet.
Hoe ga je hier mee om?
Aangeleerd gedrag is niet eenvoudig te veranderen, maar alles begint bij inzien en begrijpen. Als kind is het krijgen van liefde, positieve aandacht en genegenheid het allerbelangrijkste. Als er iets in die ontwikkeling beschadigd is, zal een kind zijn gedrag compenseren om die liefde toch te ontvangen. Dit gedrag wordt een standaard. Hoe doorbreek je dat gedrag?
- Leer je criticus herkennen. Heb je wel eens gedachten als ‘Daar ben ik niet goed, slank, sterk, leuk genoeg voor’? Tada! Daar is die al! Wees je bewust van zijn aanwezigheid, wijs het niet af maar bedenk of jij de keuze maakt of hij? Een naam geven, Criti-Koos, Schmollo of iets anders helpt je bij het spotten als hij in de zesde versnelling zit.
- Luister naar wat hij wil zeggen. Criti-koos is bang en wil je beschermen, maar waarvoor eigenlijk? Is die angst gegrond? Zal je visite werkelijk nooit meer terugkomen als ze constateren dat je huis niet opgeruimd is? Op een schaal van één tot Bonnie St. Clair: hoe erg is het nou eigenlijk? Wat is het ergste dat er kan gebeuren en hoe realistisch is dat?
- Waar komt Criti-Koos vandaan? De innerlijke criticus is ons vaak aangepraat door kritiek uit het verleden van ouders, vrienden of (ex) geliefden. Als je als kind bijvoorbeeld gepest bent dan is het logisch dat je een drang ontwikkelt om aan te tonen dat je niet stom, lui of lelijk bent. Maar waar probeert hij je nu tegen te beschermen? En is dat nog steeds relevant?
- Zet jezelf weer achter het stuur. Criti-Koos mag best op de achterbank advies geven, maar jij zit achter het stuur en maakt de beslissingen. En als dat besluit anders is dan wat Criti-Koos adviseert, en hij als een kleuter, drammend in z’n autostoeltje uit z’n plaat gaat, dan is de beste tactiek hem gewoon te negeren. Laat maar zien dat jij de weg weet en jullie veilig op plaats van bestemming komen.
David de Kock en Arjan Vergeer zijn de oprichters van 365 Dagen Succesvol Het is hun grote missie dat Nederland het gelukkigste land van de wereld is. Om dat te bereiken, schrijven ze boeken en artikelen en organiseren ze programma’s, live en online, allemaal gebaseerd op de unieke 365 methodiek. Ook het artikel hierboven, komt voort uit die methodiek. Wil je meer weten over 365 Dagen Succesvol? Ga naar 365dagensuccesvol.nl
Lees ook deze artikelen die tips bevatten van 365 Dagen Succesvol:
Twee effectieve manieren om te stoppen met piekeren
