Ter ere van Internationale Vrouwendag richten we vandaag de schijnwerpers op vijf inspirerende vrouwen, die een blijvende impact hebben gehad op de Nederlandse samenleving. Hun moed, doorzettingsvermogen en toewijding hebben de weg vrijgemaakt voor verandering en gelijkheid. Dit zijn vijf opmerkelijke vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis.

Aletta Jacobs

Als je het hebt over impact makende vrouwen, dan heb je het over Aletta Jacobs. Van jongs af aan droomde Aletta al van een carrière als dokter; onrealistisch voor vrouwen in die tijd. Mocht dat nou net hetgeen zijn dat Jacobs nog meer motivatie gaf om dat diploma te bemachtigen. Op het sterfbed van liberale minister Thorbecke kreeg ze toestemming om examen te mogen doen, en die haalde ze. Aletta raakte geïnspireerd door de verhalen die vrouwen haar vertelden, tijdens haar gratis spreekuren. Ze was vastberaden dat ze nog meer kon en zou bereiken.

In Nederland bepaalde de wet dat iedereen die aan de loongrens voldeed, mocht stemmen. Jacobs voldeed aan deze loongrens, en mocht in theorie dus ook stemmen. Het idee dat vrouwen mochten stemmen, veroorzaakte paniek onder veel mannen. Als reactie hierop werd er al snel een wet aangenomen die vrouwen het stemrecht ontzegde. Vanaf dat moment brak de eerste feministische golf los in Nederland, met Aletta Jacobs als boegbeeld.

Corry Tendeloo

Dat jij nu, na je huwelijk, nog steeds mag werken, heb je te danken aan Corry Tendeloo. Nadat Tendeloo begonnen was aan haar opleiding om onderwijzeres te worden, kwam ze erachter dat strijden voor vrouwenrechten toch meer in haar straatje lag. Ze ging rechten studeren en nam in 1924 haar diploma in ontvangst. Waar ze begon met het organiseren en bijwonen van protesten, eindigde ze met een wet afschaffing: ‘motie Tenderloo’.

Bij een demonstratie tegen een wetsvoorstel om gehuwde vrouwen van de arbeidsmarkt te weren, viel ze op bij de Vrijzinnig Democratische Bond. Ze boden haar de kans om zich kandidaat te stellen voor de Provinciale Staten van Holland. Hoewel ze niet genoeg stemmen kreeg voor een zetel, behaalde ze wel genoeg stemmen om zich kandidaat te kunnen stellen voor de Amsterdamse Gemeenteraad. En dat lukte! Toen de gemeenteraad in … toetrad tot de PvdA, belandde Tendeloo in de Tweede Kamer, waar ze haar motie indiende. Met een zeer kleine meerderheid in de Tweede Kamer – 46 van de 44 stemmen, waaronder die van de vier vrouwelijke Kamerleden – werd de motie aangenomen; vrouwen mochten niet meer ontslagen worden nadat ze besloten om te trouwen.

Dolle Mina’s

De Dolle Mina’s, een bekende groep feministen, vonden hun inspiratie in de onverschrokken Wilhelmina Drücker. Haar bijnaam binnen de feministische kringen was ‘ijzeren mina’, wat later de naam ‘Dolle Mina’s’ voortbracht. Wilhelmina streed vastberaden tegen onrechtvaardige wetten en verouderde zeden. De Dolle Mina’s zouden haar actie voortzetten.

Ze schuwden geen enkele actie om hun doelen te bereiken. Ze organiseerden bestormingen, grote protesten en zelfs urinoirs werden dichtgebonden met roze linten om de aandacht van de media te trekken. Binnen enkele weken hadden de Dolle Mina’s duizenden aanhangers, niet alleen in Nederland maar ook in België.

Marga Klompé

De eerste vrouwelijke minister in 1956. Marga heeft zich nooit afgevraagd of vrouwen minder geschikt waren om te werken dan mannen. In de Tweede Wereldoorlog werkte ze als koerier en zodra de oorlog was afgelopen, hielp ze bij de wederopbouw. Ze was altijd al de vrouw die ‘het mannenwerk’ verrichtte. Klompé raakte geërgerd dat er na de oorlog geen enkele vrouw van de fractie KVP (Katholieke Volkspartij) in het kabinet zat. Ze was vastberaden om daar verandering in aan te brengen. Samen met haar studievriendinnen richtte ze het ‘Katholiek Vrouwendispuut’ op. In dit dispuut werd veel gediscussieerd over gelijkwaardigheid tussen man en vrouw, maar ook kwesties binnen de politiek werden besproken. Toen ze op voordracht was naar New York, ontmoette ze twee Kamerleden uit Nederland. Zij adviseerden Klompé om deel te nemen aan de verkiezingen. In 1948 zat Marga Klompé in de Tweede Kamer. Vanaf dat moment ging het balletje rollen; ze werd ‘woordvoerder buitenland’ en bracht de algemene Bijstandswet tot stand. Klompé liet aan alle vrouwen in Nederland zien dat het onmogelijke mogelijk was.

Joke Smit

Joke Smit wordt ook wel het gezicht van de tweede feministische golf (1965-1985) genoemd. In haar artikel ‘Het onbehagen van de vrouw’ schreef ze over alle problemen die zij, als werkende moeder, ervoer. Dit maakte veel los bij alle andere werkende moeders. Zij voelden zich gezien en herkenden zichzelf in het artikel. Door de grote aanhang besloot ze een actiegroep op te richten, genaamd de ‘Man-Vrouw Maatschappij’. Deze partij kreeg veel aanzien binnen Europa, omdat ze als een van de weinige feministische partijen mannen niet uitsloot.

Smit hield van aanpakken; ze schreef een politieke analyse over de weerstand tegen feministische vrouwen, zette een feministisch televisieprogramma op, schreef een beleidsnota over volwasseneneducatie en zat in de redactie van het socialistische blad van de PvdA.