Hans de Waard is ontwikkelaar van de succesvolle methode Body Mind Release en schrijver van het gelijknamige boek. In dit artikel legt hij ons uit wat emotionele afhankelijkheid inhoudt en hoe je er mee kunt omgaan. Bijna alle mensen hebben namelijk, zonder dat zij zich hier bewust van zijn, last van emotionele afhankelijkheid. Afhankelijkheid van een ander maakt je kwetsbaar, remt je, kost – net als stress – bakken met energie en veroorzaakt gevoelens van gemis, jaloezie, spanning en onrust.

Afhankelijkheid is voor mij een gevoel of gedachte dat ik iets mis, wat een ander wel heeft en wat ik nodig heb om het leven te kunnen leiden dat ik voor ogen heb. In het kort: ‘Jij hebt iets wat ik nodig heb.’

Er zijn verschillende vormen van afhankelijkheid: financiële afhankelijkheid, praktische afhankelijkheid en zogenaamde ‘emotionele’ afhankelijkheid. Financiële afhankelijkheid komt veel voor in relaties waarbij de één werkt en de ander voor de kinderen zorgt. Of wanneer jij geld van een ander nodig hebt om bijvoorbeeld je bedrijf op te starten.

Met praktische afhankelijkheid bedoel ik: jij kunt iets wat ik niet kan. Bijvoorbeeld de bekende lamp vervangen.

In dit geval hebben wij het over onze emotionele of gevoelsmatige afhankelijkheid.

In mijn boek over Body Mind Release, ‘hoe ballast ons leven regeert’ leg ik uit dat wij gaandeweg onze leven ballast opdoen en positieve gevoelens verliezen. Denk bij deze positieve gevoelens aan: zelfvertrouwen, levensvreugde, geloof in jezelf,  zelfliefde, positiviteit, doelgerichtheid, optimisme, succes, et cetera. Een positief gevoel is iets wat iemand kan uitstralen en je bijna altijd met één woord kunt omschrijven.

Zo zijn er wel honderden positieve gevoelens te benoemen. Iedereen heeft een bepaalde hoeveelheid positieve gevoelens nodig om zonder de hulp van een ander te kunnen ‘staan’.

Stel jij mist zelfvertrouwen. Dat betekend dat je ondanks dat je bijvoorbeeld nog voldoende creativiteit, vastberadenheid en doelgerichtheid hebt, je geen initiatieven durft te nemen. Je durft jezelf dan niet te manifesteren.

Of wanneer je bijvoorbeeld wel voldoende (zelf)vertrouwen hebt maar ‘doelgerichtheid’ mist, dan zorgt dit gebrek dat je alsnog tot niets komt.

Niet vreemd dat jij je dan aangetrokken voelt tot mensen die bepaalde positieve gevoelens hebben of uitstralen die jij onbewust ‘mist’. Noem dit gemis een leegte in jezelf. Mis jij bijvoorbeeld ‘doelgerichtheid’ dan voel jij je aangetrokken tot iemand die dat wel heeft. Mis jij zelfvertrouwen dan voel jij je aangetrokken tot iemand die dat wel heeft.

Met die ander in je leven is het net alsof jij dat positieve gevoel dat jij mist toch ‘zelf’ ervaart. Je hoeft eigenlijk alleen maar te benoemen wat jij als positief ervaart in een ander om te weten te komen wat jij zelf mist.

Je leunt dan op de positieve gevoelens van die ander. Natuurlijk moet jij dan ook iets hebben wat de ander mist. Anders heeft de ander geen klik met jou. Zo ontstaat wederzijdse afhankelijkheid. Daarom vinden jullie elkaar zo leuk! Het is ook niet voor niets dat jij bevriend bent met bepaalde mensen en ‘valt’ voor of verliefd wordt op jouw partner.

Verliefdheid en een vriendschappelijk gevoel worden – in mijn ogen – mede gevoed door het innerlijk ‘vervulde’ gevoel dat de ander jou geeft.

Hoe dan ook, deze afhankelijkheid bevestigen wij met woorden als:

• Mijn vrouw en kinderen vormen mijn fundament van waaruit ik succesvol kan zijn.
• Door jou voel ik me blij en gelukkig.
• Door jou voel ik mij gewaardeerd.
• Met jou kan ik lachen.
• Met jou kan ik mij pas ontspannen.
• Bij jou voel ik mij geborgen.
• Met jou ervaar ik weer doel in mijn leven.
• Met jou maak ik mij financieel geen zorgen

Dus hiermee zeg je eigenlijk: ‘Zonder jou voel ik me niet gelukkig’, of  ‘Zonder jou heb ik geen vertrouwen in de toekomst.’

Mis jij levensvreugde, dan voel jij je aangetrokken tot iemand die dat wel heeft. Met jou kan ik lachen. Maar wat als die ander drie weken op vakantie gaat? Dan heb je in dit voorbeeld drie weken geen plezier. Wat ben je blij als die ander er dan weer is! Wederzijdse emotionele afhankelijkheid binnen relaties komt dus voort uit positieve gevoelens die jij mist bij jezelf en die de ander wel heeft. Vaak voelen wij ons daardoor – naast eventuele fysieke aantrekkingskracht – ook aangetrokken tot hetzelfde type mannen of vrouwen.

In situaties waarin wij een tekort voelen aan positieve gevoelens in onszelf, vragen wij de ander om deze in te vullen. ‘Hou van mij’, ‘zie mij’, ‘hoor en waardeer mij’. Wanneer de ander je deze bevestiging niet geeft, dan leidt dit regelmatig tot zinloze strijd.

Hoe vaak zeggen wij niet: ‘GELOOF MIJ NOU, hou van mij, hoor me nou, waardeer mij nou, zíe mij nou, VERTROUW MIJ NOU en TWIJFEL niet aan mij’? Waarom vragen wij dit? Nogmaals, omdat wij kennelijk deze positieve gevoelens missen in onszelf. Denk hierbij aan zelfliefde en geloof en vertrouwen in jezelf. Gevoelens die wij wellicht ooit verloren hebben. Dit maakt jou zo afhankelijk van en kwetsbaar naar anderen. Je hebt die ander nodig om je goed te voelen.

Sandra, de moeder van mijn kinderen, geloofde in mij. Zij zei altijd: ‘Jij redt het wel, jij zorgt voor ons. Ik geloof in jou.’ Zonder het toen bewust te weten, miste ik kennelijk het gevoel ‘geloof in mijzelf’. Dit was ik gaandeweg – in mijn levens – op een of andere wijze verloren. Door haar ‘geloof in mij’ ervoer ik ‘geloof in mijzelf ’. Hierdoor kon ik excelleren in mijn leven. Maar de les achteraf bezien is overduidelijk. Ik miste ‘geloof in mijzelf ’. Dat merkte ik ook aan het feit dat ik het moeilijk vond om alleen te zijn. Wanneer Sandra er niet was ging ik snel naar vrienden. Met hen kon ik dan uren praten over spiritualiteit en mijn visie op het leven.

Die eerdergenoemde verliefdheid die wij – in het prille begin – ervaren, verdwijnt soms na een tijdje, dit omdat wij gewend raken aan het positieve gevoel dat een ander in ons leven brengt. Dit kan ervoor zorgen dat wij elkaar niet altijd de aandacht en waardering geven die de ander ook nodig heeft. Wellicht een ongevraagde tip: neem de aanwezigheid van de ander niet als vanzelfsprekend aan. Probeer elkaar elke dag het gevoel te geven dat de ander bijzonder en belangrijk voor je is. Samen blokjes op het liefdesvuur gooien, noem ik dat.

Positieve gevoelens die anderen hebben, kunnen ons helpen om dingen te doen die wij anders nooit zouden doen. Stel, je bent bang voor haaien maar op een of andere manier blijven deze bijzondere dieren je toch fascineren. Je staat mijmerend op het strand: hoe mooi zou het zijn om zonder angst met deze dieren onder water te zijn? Je wordt aangesproken door iemand die toevallig een zeer ervaren duikinstructeur blijkt te zijn. Het vertrouwen dat hij je geeft is net het stapje om tot het besluit te komen om samen met hem deze duik te gaan maken. Op vergelijkbare wijze kun je heel veel voorbeelden bedenken.

Afhankelijkheidsverbindingen

Dus in het samenzijn met een ander ervaar jij onbewust die positieve gevoelens die jij zelf in meer of mindere mate mist. Die wil jij natuurlijk niet kwijtraken. Dan is er maar één oplossing. Vastzetten die handel. Trouwen, contracten, gezamenlijke hypotheek, concurrentiebeding, beloftes en geloftes zijn hier slechts een paar voorbeelden van. Dit vastzetten aan elkaar doen wij onbewust ook door het maken van onzichtbare afhankelijkheidsverbindingen. Op zich is emotionele afhankelijkheid niet erg. Echter, wel op het moment dat jij er last van krijgt.

Binnen een afhankelijke situatie gaan mensen zich in zekere mate aanpassen aan elkaar. Echter, wanneer jij jezelf te veel aanpast aan die ander, verlies jij je autonomie.

Afhankelijkheid weerhoud je van het maken van belangrijke keuzes in je leven en zorgt ervoor dat jij je aanpast aan de ander en niet volledig voor jouw eigen geluk durft te gaan.

Afhankelijkheid kan er ook voor zorgen dat wij de hele dag met elkaar willen appen en daarmee deze onbewuste afhankelijkheid steeds weer willen bevestigen en bevestigd willen zien. Maar ja, wat als iemand niet snel genoeg terug appt? Dan kijken we om de minuut op onze telefoon of die ander het berichtje al heeft gelezen. Waarom krijg ik geen reactie?, denk je dan. Vervolgens ga je allerlei rampscenario’s bedenken, zoals ‘ik heb vast iets verkeerds gezegd’ of ‘hij of zij vindt mij minder leuk of aantrekkelijk’. Of, een nog erger scenario, de ander heeft geen hartje achter het bericht geplaatst. Pfff, vermoeiend wel.

Afhankelijkheid kan er zo direct voor zorgen dat jij in een relatie constant op je tenen loopt. Ook ik heb dat wel eens gedaan. Gevoelens als zelfafwijzing, zelfontkenning, zelfwantrouwen, onzekerheid en ongeloof in jezelf, stimuleren dit gedrag. Op bepaalde vlakken breng jij voor je gevoel te weinig in deze relatie. Met als gevolg dat jij je energie gaat afgeven.

Energie afgeven

Wanneer jij je namelijk binnen een afhankelijkheidsrelatie onzeker voelt over jezelf en/of over jouw toekomst, gebeurt er iets bijzonders. Je gaat dan een deel van jouw levensenergie, levenskracht en juist díe positieve gevoelens afgeven aan de ander waar hij of zij juist op ‘viel’. Jij wordt dan moe en die ander wordt fit. Je kunt je bijvoorbeeld onzeker voelen wanneer je na het krijgen van kinderen jezelf te dik vindt of wanneer je opeens ontslagen bent. Je voelt je dan onbewust of bewust minder aantrekkelijk voor die ander. En, weet je nog? Wat jij uitstraalt, dat ervaar je!

Een groep biologen van de universiteit van Bielefeld heeft trouwens een onderzoek gedaan dat laat zien hoe planten energie van elkaar absorberen. Dit onderzoek is gepubliceerd in The online Journal Nature Communications40. De vraag ontstond of mensen dat op vergelijkbare wijze doen. Ja, natuurlijk doen we dat.

Jij wordt onaantrekkelijk

Doordat jij je positieve gevoelens afgeeft aan die ander, word jij gevoelsmatig minder aantrekkelijk voor die ander. Wellicht herken jij dit zelf ook? Dat jij de ene dag je partner nog geweldig vindt en een andere dag denkt ‘mijn god, wat heeft mij ooit bezielt dat ik met hem of haar samen ben?’ Ik heb het gevoel dat – wanneer deze situatie aanhoudt – scheidingen en overspel mede het gevolg hiervan zijn.

Ik mis je zo

Jouw partner gaat er dan – in het uiterste geval – met jouw positieve energie en die ander vandoor. ‘Je laat mij vallen’, zeggen we dan. Of ‘Ik mis je zo.’ Gek genoeg ‘mis’ je die ander niet echt. Naast gevoelens van afwijzing en boosheid, voel je die enorme leegte weer in je.

Je mist dan het positieve gevoel dat jouw partner in je leven bracht én tegelijkertijd ook het gedeelte van de positieve gevoelens die je afgegeven hebt. Krijg jij weer meer vertrouwen in jezelf – bijvoorbeeld wanneer jij je baan weer terug hebt – dan stroomt de energie die jij afgegeven hebt weer terug naar jou. En daarmee maak jij je ook weer aantrekkelijker voor je ex. Prachtig spel dit. Vind je niet?

Maar ja, daarmee mis je nog steeds de positieve gevoelens die jij nodig hebt om zelfstandig te kunnen staan. Je mist die ander nog. Let maar op. Zodra jij iemand anders ontmoet met exact dezelfde positieve gevoelens, dan mis jij je ex opeens niet meer.

Terughalen van jouw positieve gevoelens

Ook ik herken maar al te goed deze emotionele afhankelijkheid en mijzelf weggeven, onaantrekkelijk worden en gevoelens van gemis. Ik leg dit uit. Na mijn scheiding van Sandra ben ik weer opnieuw getrouwd. Het trieste overlijden van Sandra – jaren later – zorgde naast veel verdriet ook voor extra spanning. Dit gecombineerd met een economische recessie zorgde ervoor dat ik mijzelf steeds onzekerder begon te voelen. Over mijzelf, mijn gezin, mijn huwelijk en mijn financiële toekomst. Ik merkte steeds meer dat ik minder passie, vuur, daadkracht, creativiteit en levensvreugde had. Iets wat ik altijd had gehad. Aan alle kanten was ik brandjes aan het blussen, het iedereen angstvallig naar de zin aan het maken en de bekende schoteltjes van anderen omhoog aan het houden. Ik was aan het keepen terwijl de ballen vanuit steeds meer kanten op mij afkwamen. Zonder dat ik het toen besefte, begon ik me volledig weg te geven. Uiteindelijk leidde dit helaas tot een scheiding.

De leegte en gevoelens van afwijzing, eenzaamheid die ik toen ervoer waren intens. Weken achtereen heb ik in de achtertuin onder mijn zelfgemaakte afdakje gezeten. Wat miste ik haar. Niemand had ik om mij heen. De kinderen deden hun ding en vrienden waren er even niet. Dit was achteraf bezien de meest bijzondere tijd van mijn leven. Ik zat in mijn cocon. Het was tijd voor mij om te gaan staan.

In gedachten zag ik mijn vrouw namelijk met meer energie, vertrouwen en daadkracht de deur achter zich dichttrekken. Dit was trouwens mijn invulling (de gekleurde bril) en zegt niets over haar werkelijke gevoel op dat moment. Hoe dan ook, toen kwam opeens het besef. Ik had mijzelf weggegeven. Ook besefte ik dat je als gevolg van een vervelende gebeurtenis niet alleen beperkende gevoelens en overtuigingen opdoet, maar dus tegelijkertijd positieve gevoelens kunt verliezen. Logisch ook. Wanneer er iets ‘in’ mij komt, moet iets anders daarvoor plaatsmaken.

Ik was tot dan toe alleen maar bezig geweest met ‘loslaten’. Ik had er nooit iets voor in de plaats gezet. Met mijn eigen tools ben ik stap voor stap de positieve gevoelens die ik afgegeven had weer terug gaan halen. De innerlijke leegte begon wat dragelijker te worden.

Wat aangesterkt begon ik in te zien dat alles wat mij positief opvalt aan anderen, ik kennelijk zelf mis, waardoor ik mezelf afhankelijk maakte van die ander. Vervolgens ben ik om mij heen gaan kijken en heb ik in gedachten benoemd wat mij zo positief opvalt bij de mensen om mij heen. Mijn kinderen, mama en mijn vrienden. Nogmaals, deze gevoelens was ik kennelijk ooit – in welk leven dan ook – verloren en heb ik NU weer nodig om verder te komen. Om eindelijk echt in mijn eigen kracht te gaan staan. Vervolgens ben ik deze positieve gevoelens zelf weer terug gaan halen. En geloof mij of niet, voor het eerst in mijn leven kon ik alleen zijn. Ik voelde mij zelfs blij. Mijn emotionele afhankelijkheid was weg. Body Mind Release was geboren.

Ik houd héél veel van je of ik voel mij heel afhankelijk van je

Wanneer jij je energie vanuit onzekerheid over jezelf of over jouw toe- komstmogelijkheden hebt afgegeven aan je partner, krijg jij vaker het gevoel dat de ander minder om je geeft of van je houdt.

Zelf heb ik het gevoel dat wij hier in de eerdergenoemde modder ‘houden van’ regelmatig verwarren met ‘afhankelijk voelen’. Wanneer wij die ander vragen: ‘Houd je nog van mij?’, bedoelen wij eigenlijk: ‘Voel jij je nog net zo afhankelijk van mij als ik van jou?’ Ik generali- seer even gemakshalve.

Hoe kan het anders dat wij iemand na zoveel jaren huwelijk zomaar los kunnen laten voor een ander? Of een vriendschap van 20 jaar opgeven na één verkeerd woord? Wellicht iets om over na te denken. Wat vind jij? Met deze uitleg bedoel ik trouwens niet de onvoorwaardelijke liefde die wij voor onze kinderen voelen. Ook al kunnen wij ons ook emotioneel afhankelijk van onze kinderen voelen. Zij zijn namelijk niet voor niets onze kinderen. Zij dragen iets van onszelf in zich en geven ons toekomst en voortbestaan.

     Link naar boek: https://bodymindrelease.nl/boek-body-mind-release/

Hans de Waard is ontwikkelaar van de succesvolle methode Body Mind Release. Hans houdt zich al meer dan 30 jaar bezig met het ontwikkelen van methodieken en opleidingen op het gebied van persoonlijke groei. Het is zijn missie om de innerlijke oorzaak van levensklachten naar boven te halen en mensen tools te geven deze gericht en effectief aan te pakken. Dit om het ´lijden´ structureel te verminderen en mensen hun positiviteit, innerlijke rust en kracht weer terug te geven. In zijn blogs deelt Hans zijn inzichten met je over hooggevoeligheid, afhankelijkheid en vele andere herkenbare onderwerpen. Kijk voor meer informatie op zijn site.

Lees ook het interview met Hans over Body Mind Release