Opletten en focussen was voor Annika (38) altijd al een opgave. Ze voltooide haar opleiding, behaalde haar rijbewijs en andere persoonlijke doelen, maar deed dit met veel moeite. Toen ze merkte dat het erg lastig voor haar werd om een succesvolle carrière als muzikant op te bouwen vanwege haar problemen, besloot ze dat het genoeg was. Ze kreeg de diagnose ADHD, en begon vorig jaar met medicatie. Hierover maakt ze ook tiktoks.

‘Ik besloot dat het klaar was. Ik was bezig met het maken van een plaat en het lukte niet zoals ik graag zou willen. Ik had geen controle over mijn leven en liep achter de feiten aan. Ik heb altijd gedacht ‘ik kan het wel zelf’, dus het was voor mij erg moeilijk om hulp te vragen. Ik besloot naar de huisarts te gaan om te praten over ADHD-medicatie. De huisarts was ontzettend aardig en begripvol. Doordat iemand zo de tijd voor me nam kwam ineens alles wat ik had weggestopt eruit. Ik heb vaak het idee dat alles wel prima gaat, maar wanneer iemand oprecht vraagt of ik me goed voel, kunnen er toch allerlei emoties en gedachten naar boven.’

Niet kunnen opletten

‘In mijn vroege kindertijd, toen ik nog in de peuter- en kleuterklas zat op de vrije school, begon ik al te merken dat mijn gedrag enigszins afweek van dat van andere kinderen.

Hoewel ik mezelf had leren lezen en een ster was in taal, besloot de school dat ik nog een extra jaar kleuterschool nodig had omdat ik ‘nog niet helemaal wakker was’. Mijn gedachten dwaalde vaak af en ik vond het moeilijk om op te letten in de les. Dat waren voor mij de eerste tekenen dat er misschien iets aan de hand was.

Ik had op school niet het gevoel dat ik anders was dan de anderen. Ik had bijvoorbeeld altijd veel vriendinnetjes. Ondanks dat begon ik wel de impact van mijn ADHD op te merken. Opletten, vooral bij vakken als rekenen, was een enorme uitdaging. Mijn gedachten waren vaak elders, en daardoor kon ik de gestelde vragen niet beantwoorden. Dit leidde tot faalangst.

In de loop der jaren ontwikkelde ik een systeem om mijn aandacht beter te richten en mijn ADHD-kenmerken enigszins te compenseren. Ik voltooide mijn opleiding, behaalde mijn rijbewijs en andere persoonlijke doelen, maar het kostte vaak meer moeite dan ik wilde toegeven. Mijn dagelijkse routine begon vaak chaotisch, waarbij ik eerst huishoudelijke taken voltooide voordat ik aan mijn werk begon, ondanks mijn passie voor dat werk.

Op school kreeg ik vaak opmerkingen van leraren dat ik niet goed oplette. Het dagelijks leven bracht ook kleine maar uitdagende taken met zich mee, zoals op tijd komen en e-mails beantwoorden. Deze schijnbaar eenvoudige taken bleken voor mij soms ontzettend moeilijk te zijn, wat resulteerde in zelfkritiek en frustratie.’

Late diagnose

‘Als zzp’er en muzikant had ik wat problemen met het managen van mijn werk en het opbouwen van een succesvolle carrière. Plannen en georganiseerd blijven was altijd een gedoe, en motivatie vinden om taken te voltooien leek soms een onmogelijke taak. Dit werd vooral duidelijk toen ik bezig was met het maken van mijn eigen album. Toen voelde ik de druk en de verwachtingen echt enorm.

Ondanks mijn pogingen om productiever te zijn met behulp van to-do lijsten en schema’s, raakte ik steeds weer vast. Op de momenten waarop het niet meer leek te lukken, dacht ik bij mezelf: misschien moet ik hier iets aan doen. Maar dan volgden twijfels, en dacht ik: nee, ik kan dit waarschijnlijk wel zelf oplossen. Het idee om me te laten testen op ADHD had al een tijdje in mijn hoofd gezeten, maar toen besloot ik eindelijk dat het tijd was om het werkelijk te doen.

De diagnose bracht uiteindelijk opluchting en begrip. Ik realiseerde me dat mijn moeilijkheden voortkwamen uit ADHD en dat ik niet zomaar een ‘chaoot’ was. Om mijn ADHD aan te pakken, zocht ik professionele hulp en ging ik naar een ADHD-kliniek in Amsterdam. Hier kreeg ik coaching en een consult bij een psychiater, mijn vader en partner waren nauw betrokken bij dit proces, waardoor ze meer begrip kregen voor mijn uitdagingen en de mogelijke behandelingsopties.’

ADHD bij vrouwen

‘Als vrouw met ADHD heb ik zeker mijn eigen set uitdagingen gehad, die wellicht anders zijn dan die van mannen. Mijn diagnose kwam pas toen ik 33 was, en soms vraag ik me af hoe mijn leven eruit had gezien als ik dit eerder had geweten. Maar iedereen heeft zijn eigen unieke pad en proces. Het is opvallend dat ADHD bij vrouwen nog niet zo goed wordt begrepen, en er bestaat nog steeds het stereotype dat het vooral voorkomt bij drukke jongens. Dit betekent dat vrouwen vaak pas later ontdekken dat ze ADHD hebben, omdat de tekenen anders zijn. Vrouwen bedenken vaak handige trucjes om met deze tekenen om te gaan en ze verborgen te houden. Ze zijn echt goed in zich aanpassen aan de situatie.’

Medicatie

‘Hoewel therapie en coaching me tot op zekere hoogte hielpen, bleef ik het gevoel hebben dat ik meer uit mezelf kon halen. Ik zat een beetje vast. Dat gevoel groeide toen ik met iemand sprak die ook ADHD had en medicatie gebruikte. Deze persoon was er behoorlijk tevreden mee, en dat zette mij aan het denken: ‘waarom zou ik het niet gewoon proberen?’ Zonder medicatie lukte het me wel, maar het kostte me vaak ontzettend veel moeite. Als medicatie kon helpen, waarom zou ik mezelf dan dat niet gunnen?

Met medicatie merkte ik al snel een verschil. Ik voelde me veel meer gemotiveerd, kwam makkelijker van de bank af en had sneller zin in taken die ik normaal gesproken zou uitstellen. Het leek alsof ik meer zin had in de dingen om me heen. De medicatie heeft een subtiele, maar positieve impact op mijn vermogen om taken aan te pakken en de dag te beginnen. Ook merkte ik dat ik` minder snel vermoeid werd. Voorheen was ik vaak ‘s middags erg moe en moest ik soms even rusten, maar dat is nu zelden nodig. Ik kan nu gewoon een hele dag actief blijven.’

Positieve aspecten

‘ADHD heeft ook zijn goede kanten. Hoewel het soms uitdagend kan zijn, heb ik ontdekt dat het me ook positieve dingen heeft gebracht. Voor mij persoonlijk heeft het geleid tot momenten waarop het me echt heeft geholpen en ik blij ben met wie ik ben. Ik geniet van mijn eigen persoonlijkheid en het heeft me zelfs leuke vrienden opgeleverd.’