Het werk op een boerenbedrijf begint al voordat de zon opkomt. Agnes vertelt hoe het is om nooit vrij te zijn. ‘Het is niet altijd een gemakkelijk leven, maar wel een mooi leven.’
‘We leenden geld bij de bank en hebben de stal helemaal verbouwd. Het is mooi geworden. Zo mooi! Echt een droom die uitkwam. Alleen staat bijna de helft leeg. Door nieuwe regelgeving mogen we nog maar honderd koeien houden. De rekeningen moeten wel betaald worden en de inkomsten zijn veel lager dan gepland.’
Nieuwe regelgeving
De toekomst ziet er niet goed uit voor de boerderij van Agnes. Ze zoekt koortsachtig naar een oplossing. Misschien een ijswinkel erbij? Kinderopvang? Het liefst overtuigt ze de hoge dames en heren in Den Haag ervan dat de regels niet deugen. Ze wil niets liever dan die stal vol. ‘De zorgen zuigen alle energie uit mijn lijf. Ik heb soms geen plezier meer in het werk waar ik altijd zo gelukkig mee was. Ik ben gek op hard werken. Graag, zelfs. Nu ben ik moe, lichamelijk en psychisch. Ik wil mijn boerderij en het levenswerk van mijn ouders niet verliezen. Maar soms denk ik: waar vecht ik nog voor?’
Ook Rian en haar man werden slachtoffer van de nieuwe regels. Hun plan om 350 koeien te houden, werd beperkt tot 220. ‘Dat zet je leven, je bedrijf en je gezin compleet op zijn kop. Het voelt alsof je met alles wat je hebt aan een spel meedoet, terwijl de spelregels ondertussen steeds veranderd worden.’ De frustratie over regelgeving herkennen alle boerinnen. Ook het slechte imago van de sector raakt ze allemaal. ‘Wij doen ons werk echt met liefde, zeker ook voor de dieren,’ zegt Janneke. ‘Het liefst zou ik de hele dag mensen rondleiden op onze boer- derij en laten zien hoe het écht is. Om hun beeld te veranderen. Mijn man zegt: laat het los, mensen denken toch wel wat ze denken, maar dat vind ik moeilijk.’
Verlangen naar een gewone baan
Stiekem, tussen het melken en het schoonmaken door, verlangen ze allemaal soms naar een vaste baan. Met recht op 21 vrije dagen per jaar en een werkgever die iedere maand op dezelfde dag je salaris stort. Toch duurt dat verlangen nooit lang, zegt Tineke. ‘Ik ben nu gelukkiger dan toen ik nog in loondienst werkte. Ik ben altijd buiten, vrij om mijn dagen in te richten zoals ik wil. Ik hoef naar geen baas te luisteren, mag doen wat mij gelukkig maakt. Het is niet altijd een gemakkelijk leven, maar wel een mooi leven.’
