Afgewezen worden bij een sollicitatie, een contractverlenging en loonsverhoging mislopen, je werkgever die plotseling kritischer kijkt hoe je functioneert. Veel vrouwen krijgen hier op bepaalde fases in hun leven mee te maken: zwangerschapsdiscriminatie tijdens zwangerschap of na het krijgen van een kind. 43 procent van de Nederlandse vrouwen krijgt hiermee te maken, blijkt uit het onderzoek van College voor de Rechten van de Mens. Slechts 11 procent trekt aan de bel.
Wat is zwangerschapsdiscriminatie?
Bij zwangerschapsdiscriminatie behandel je een werkneemster nadelig vanwege haar zwangerschap of recent moederschap. Ontslag krijgen of het niet verlengen van een contract vanwege zwangerschap is discriminatie. Ook afwijzing bij sollicitatie om deze reden is verboden. Toch wordt dit vaker gedaan dan je dacht, zonder enige consequenties. Als zwangere werknemer heb je specifieke rechten die je werkgever moet respecteren. Het niet naleven hiervan door de werkgever wordt beschouwd als zwangerschapsdiscriminatie, geldig gedurende de hele zwangerschap en tot zes weken na het einde van het bevallingsverlof.
Cijfers
Elke vier jaar publiceert het College cijfers over dit onderwerp, waaruit blijkt dat ten opzichte van de metingen uit 2012 en 2016, er niets is veranderd. De positie van werkende vrouwen die moeder worden, is dus nauwelijks veranderd. Hoewel artikel 1 van de grondwet, waarin staat dat iedereen gelijk behandeld moet worden, zou moeten zorgen voor gelijke behandeling en gelijke kansen op werk en goede arbeidsvoorwaarden waarborgen, toont de praktijk helaas een andere realiteit. De afgelopen vier jaar hadden Nederlandse vrouwen met een gezin, zwangerschap of kinderwens met het volgende te maken:
– Bijna de helft (49 procent) van vrouwen met een tijdelijk contract werd (vermoedelijk) benadeeld wanneer het contract afliep tijdens of vlak na de zwangerschap, door het niet verlengen of omzetten naar een vast contract.
– 1 op de 5 vrouwen werd afgewezen bij sollicitaties vanwege zwangerschap, moederschap of kinderwens, waarbij dit bij 1 op de 10 sollicitanten expliciet werd vermeld.
– 1 op de 3 (34 procent) vrouwen die een nieuw contract wilde tekenen, zag dat contract op het laatste moment aangepast of geheel geannuleerd vanwege haar zwangerschap.
– Een kwart (26 procent) van zwangere werknemers werd (vermoedelijk) gediscrimineerd bij arbeidsvoorwaarden, met misgelopen promoties, salarisverhogingen, bonussen, beperkte opleidingsmogelijkheden en problemen met zwangerschapsverlof en terugkeer naar het werk na bevallingsverlof.
– 34 procent van vrouwen die vermoedelijk gediscrimineerd werden, herkende deze ervaring als discriminatie.
– Slechts 11 procent van werk(zoek)ende vrouwen die zich gediscrimineerd voelen, meldt dit ergens.
Hoe ziet zwangerschapsdiscriminatie eruit
Zwangerschapsdiscriminatie neemt verschillende vormen aan, dit zijn een aantal voorbeelden:
– Niet verlengen van het contract, ondanks beschikbare functies.
– Ontbreken van salarisverhoging vanwege de zwangerschap.
– Niet kunnen terugkeren naar de oorspronkelijke functie na de bevalling.
– Verplichting om verlofdagen als vakantiedagen op te nemen of voor bezoeken aan arts/verloskundige vakantiedagen te gebruiken.
– Andere veelvoorkomende vormen op de werkvloer zijn ongelijke beloning en beperkte doorgroei naar hogere posities
Rechten
Het is essentieel om je rechten als zwangere werknemer te kennen. Belangrijke rechten zijn onder andere dat een werkgever je niet mag afwijzen voor een functie vanwege zwangerschap, bevalling of moederschap. Je hebt recht op minstens 16 weken zwangerschapsverlof, waarbij je werkgever je niet mag benadelen. Tijdens en na de zwangerschap mogen je functie of het aantal werkuren niet worden aangepast zonder jouw toestemming. Je hoeft je zwangerschap niet te onthullen tijdens een sollicitatie.
Wat kun je doen
Als je vermoedt dat je slachtoffer bent van zwangerschapsdiscriminatie, kun je een verzoek tot beoordeling indienen bij het College voor de Rechten van de Mens. Dit kan helpen bij het aanvechten van ontslag. Een positief oordeel van het College kan je positie versterken. In geval van onterecht ontslag kun je dit aanvechten in de rechtbank, waarbij je recht hebt op achterstallig salaris en mogelijk een schadevergoeding als discriminatie kan worden bewezen. Meld altijd (mogelijke) discriminatie bij het College, dit kan zelfs anoniem.
