In de serie Zonder jou delen we verhalen van mensen die een dierbare verliezen. Zangeres Niña van Dijk, die ooit als een van de zangeressen van Treble meedeed aan het Songfestival, maakte het intieme liedje Tussen de sterren. Een wonderschoon monument voor haar twee zoontjes die ze helaas allebei verloor door vroeggeboorte. ‘Mijn boodschap is: ga het verdriet aan.’

Hoe goed kenden tandarts Thomas en zangeres Niña elkaar nou eigenlijk? Drie maanden hadden ze verkering en toen gebeurde een wonder: Niña werd zwanger. Een wonder, want Thomas was onvruchtbaar. Vijf jaar daarvoor was hij genezen verklaard van kanker en toen werd er gezegd dat een zwangerschap niet mogelijk was. Toch werd Olivia (nu 7) geboren. ‘Mijn man droomde van een gezin van vijf. Maar wij moesten in het begin nog heel erg wennen aan elkaar, we kenden elkaar nog maar zo kort. Ik dacht: rustig aan, één voor één.’ Na vier jaar kwam Lindhe (3) erbij.

Te vroeg geboren

Snel na de geboorte van Lindhe raakte Niña weer zwanger. Ditmaal van een jongetje: Samuel. In de zeventiende week van de zwangerschap gingen ze op vakantie naar Oostenrijk. ‘En toen gebeurde het. Ik kreeg een bloeding. In het ziekenhuis zag de zuster op de monitor een kloppend hartje. Gelukkig, schoot door me heen. Ik dacht: heel stil blijven liggen, dan komt het goed. Maar het bloeden stopte niet en toen moest ik naar het toilet. Daar kwam Samuel eruit. Helemaal gaaf, helemaal af. Maar ook veel te vroeg, hij leefde nog zolang hij aan de navelstreng zat, maar overleed na een paar minuten.’

Tussen de sterren

Omdat Samuel heel even geleefd had, mocht hij niet in het vliegtuig vervoerd worden. ‘We moesten heel erg ons best doen en uiteindelijk vonden we een chauffeur die hem naar Nederland kon brengen. Toen dat gelukt was, hebben we hem een tijdje in een mandje bij ons gehouden, omdat we onze dochters deelgenoot wilden maken van wat er gebeurd was.’

Thomas kende iemand die kon toveren met hout en liet hem een kistje maken in een hartvorm. Ze legden onder andere kraaltjes, veertjes en tekstjes bij Samuel, Niña schreef een hele brief. Aan de binnenkant van de deksel schilderden ze hun namen, zodat Samuel er altijd naar kon kijken. Vanuit het ziekenhuis had Niña twee hangertjes meegekregen met engeltjes. Eentje om te bewaren, de ander ging het kistje in. ‘Op deze manier konden we allemaal echt iets doen. Dat was zo belangrijk, zo konden we ons verdriet toch ook omzetten in iets moois. Daarna hebben we hem begraven onder de grote beukenboom in onze tuin. Kinderen zijn zo veerkrachtig, maar ik vond het goed om er een verhaal van te maken. Waar is hij nu, mama? Ja, onder de grond bij de boom. Maar hij is ook Tussen de sterren. Met dat beeld kunnen ze iets. Daarom heet het liedje dat ik schreef ook zo. Lindhe zingt het nummer heel vaak en vertelt mensen uit het niets: “Mijn broertje is dood.”

Iedere sterfdag laten we hartjesballonnen op, die gaan dan naar hem, naar ‘tussen de sterren’. Dat begrijpen de meisjes, je kunt ernaar kijken, maar het is wel ver weg.’

Dubbel verdriet

Het ongelofelijke gebeurde. Nadat Niña weer zwanger werd van een jongetje, ging het na twaalf weken weer mis door een bloeding. Een tweede vroeggeboorte, zonder dat de artsen konden zeggen waar het aan lag. Domme, dubbele pech. ‘Het verdriet was enorm. Ik dacht: wat is er mis met mijn lichaam? Had ik iets kunnen doen om dit te voorkomen? En waar Samuels dood mijn man en mij dichter bij elkaar had gebracht, kwam er nu een verwijdering. Hij praatte niet. En ik had daar zo’n behoefte aan. Ik wilde onze gevoelens delen. Deed het hem soms minder? We hadden beiden tijd en ruimte nodig om het op onze eigen manier te verwerken. Na een halfjaar kwam het gelukkig weer terug: we praatten, we deelden. Dat is zo ontzettend belangrijk. Het is voor mij ook helend dat ik het lied heb geschreven en ze Tussen de sterren denk. Zodat ze naar ons kunnen kijken. Ik ben niet gelovig, maar dat beeld geeft zo veel troost.’

De oude beuk beschermt ze

Ook Sterretje is begraven onder de beuk. Daar is hij samen met zijn broertje. ‘Die beuk is groot en rood en oud, die beschermt ze, die staat er al honderd jaar. Toch ga ik er maar soms naartoe, ik voel sterk dat ze daar herinnerd kunnen worden, maar dat ze daar niet zijn.’ Toen Niña onlangs weer zwanger werd (‘heel spannend’), liep ze meteen naar de beuk. ‘Uit een soort van schuldgevoel heb ik mijn handen op de aarde gelegd en hun zegen gevraagd. Ik zei: “Het nieuwe kindje zal nooit jullie plek innemen, al mijn kinderen hebben hun eigen plek. En jullie hebben me heel veel gegeven. Door jullie ben ik weer gaan schrijven, heb ik weer een liedje gemaakt, ben ik weer gaan zingen en heb ik de muziek teruggevonden. Door jullie is de relatie met mijn man verdiept en beter geworden. Nu wil ik weer geven.’

Herkenning en troost

Het liedje dat ze ook nog opnam met het Metropole Orkest (te beluisteren op Spotify) deed de mensen veel. Er was herkenning, de tekst gaf troost. ‘Dat is het mooie van muziek, je deelt iets rechtstreeks uit je hart en krijgt e-mails met teksten als: je verwoordt precies mijn verdriet. Vroeggeboortes komen best vaak voor en we praten er lang niet altijd over. Zeker toen ik het liedje bij Omroep Max een keer live zong, voelde ik ook zelf hoe moeilijk dat is. Ik zocht naar een middenweg tussen mijn emoties en mijn verlangen een monumentje te maken voor mijn jongens. Het moest echt zijn, mijn emoties wilde ik niet verstoppen, maar ik moest wel blijven zingen. Het is net als met liefdesverdriet, je gaat door alle fases. Boosheid, frustratie, pijn, je vraagt je voortdurend af: waarom. Je hebt zelfs fases van ontkenning.’ De les is: ‘Dat doorloop je een paar keer en het enige dat helpt is: tijd. Als je die neemt komt de acceptatie. Dan kun je het een plek geven en zelfs zien: dit is niet alleen maar slecht, er is ook ruimte voor dankbaarheid en optimisme. Waar daar in het begin echt geen ruimte voor is, dat komt toch terug.’

Het verdriet aangaan

Bij Niña was het letterlijk wat ze bij de beuk tegen haar zoontjes zei. ‘Ik was al een tijd mezelf heel erg aan het wegcijferen in het leven. Hun overlijden was een wake-upcall. Was alles wat ik zo belangrijk vond wel zo belangrijk? Ging het niet vooral om liefde? Ik werd in één klap vijf jaar wijzer, zelfverzekerder. Ik werd me ervan bewust: dit ben ik, dit wil ik, dit is mijn verdriet en dat ga ik aan. Ik werd minder bang. Wat kan er nog gebeuren als zoiets heftigs al op je pad is gekomen?’

Doordat Niña dit allemaal kon benoemen en bepraten met haar liefde, werd haar relatie dieper dan hij anders ooit was geweest. ‘Daar ben ik intens dankbaar voor. En doordat ik weer muziek ging maken, dat liedje schreef, kon ik ruimte geven aan mijn verdriet. Dat is mijn boodschap aan alle lotgenoten: ga het aan. Ga dat verdriet aan. Misschien voel je dat je het verleden en de pijn snel wilt begraven, maar het is juist heel goed voor mij geweest de pijn in de ogen te kijken. Geef het een plekje. Ik heb nu het gevoel dat ik in de afrondende fase zit en heb weer zin om andere liedjes te schrijven, me op de toekomst te richten, positieve dingen te omarmen. In mijn hart zullen Samuel en Sterretje altijd hun plek houden. En ik wil ook gewoon gelukkig zijn.’

Bijzondere herinnering

Het verlies van een baby of kind is het ergste wat je als ouders kan overkomen. Het moment van afscheid moet dan ook een bijzondere herinnering worden. Lees op dela.nl/overlijdenkind hoe uitvaartverzorger Joy ouders helpt met dit verdriet, of bekijk de verhalen van andere ouders die een kindje verloren.