marieke

Marieke werd jarenlang geestelijk en lichamelijk mishandeld door haar vader: ’Toen ik zelf kinderen kreeg moest ik leren wat echte liefde is’

Marieke Euverman werd  jarenlang mentaal en fysiek mishandeld door haar vader. Uiteindelijk besloot ze het contact met hem te verbreken. 'Ik zag hem op dezelfde manier naar mijn kinderen kijken als naar mij vroeger.'

'Als mijn vader thuiskwam lagen mijn broer, zus en ik al in bed. Als ik onder mijn lakens lag, was ik heel alert. Ik hoorde hem dan beneden tegen mijn moeder praten en probeerde daar signalen uit te halen. Zodra hij de trap op kwam lopen, bevroor ik. Meestal ging hij eerst naar de kamer van mijn zus toe. Ik hoorde haar schreeuwen en hoorde aan hoe zij in elkaar werd geslagen. Dat waren die paar seconden voordat ik aan de beurt was. Vanaf de momenten dat mijn eigen deurklink naar beneden ging, weet ik vrijwel niets meer. Je gaat in overlevingsmodus. Dit gebeurde dagelijks. Ik wist soms niet eens waarom hij boos was. Het kon zijn omdat we iets hadden uitgespookt op school, of puur omdat hij zelf moe was.'

Deuken in de deur

'Ik groeide op in een eengezinswoning in Hengelo. Met mijn ouders, broer, zus en later ook mijn jongere zusje. De herinneringen die ik heb van het misbruik beginnen al vroeg. Ik denk vanaf toen ik een jaartje of drie oud was. Zo herinner ik me dat er in vrijwel alle deuren een deuk was geslagen. Aan tafel werd er geslagen of geschreeuwd als je een weerwoord had. Op die jonge leeftijd kun je jezelf niet verweren en ben je kansloos. Op school hadden ze wel het gevoel dat er iets speelde bij ons thuis. De blauwe plekken waren duidelijk zichtbaar. Maar ze hebben nooit een vinger kunnen leggen op wat er nu echt aan de hand was, vertelde mijn docent later.'
'Ik verzon onbewust smoesjes om de plekken op mijn lichaam te verbloemen. Zo zat ik ook op turnen, dat was een goede dekmantel. Als vriendinnetjes over de vloer kwamen merkten ze niets van mijn explosieve thuissituatie. Tot op de dag van vandaag hoor ik terug dat ze fijne herinneringen hebben aan mijn gezin. De twee gezichten die mijn vader had, waren voor mij heel verwarrend. Zo gingen we elke zondag naar de kerk en zag ik hoe erg mensen te spreken waren over mijn 'aardige' vader. Maar zodra we thuiskwamen veranderde hij in een monster. Ik weet dat mijn moeder er voor ons was, ik kan me alleen niet meer herinneren hoe. Door alle negatieve ervaringen kan ik mij vrijwel geen positieve gebeurtenissen van mijn jeugd heugen. Ik vind dat pijnlijk naar haar toe.'

Pleeggezin

'Ik ben altijd bang voor hem geweest en durfde vrijwel nooit een weerwoord te geven. Ook niet toen ik ouder werd. Als mijn zus dat wel deed, zag ik hoe erg zij het te verduren kreeg. Tot ik op mijn 15e een keer wilde blijven logeren bij een vriendin thuis. Ik mocht niet blijven slapen van mijn vader, maar ik weigerde om terug naar huis te gaan. Mijn vader kwam als een bezetene naar het huis van mijn vriendin en begon op de ramen te bonken, zo kwaad was hij. Haar ouders hebben toen de politie gebeld. Ik ben na dit incident voor twee weken bij mijn oom en tante gaan wonen. Daarna werd ik in een pleeggezin geplaatst.'

Echte liefde

'Voor mij voelde het alsof dat mijn straf was. Alleen ik moest naar een pleeggezin, mijn broer en zus niet. Mijn vader draaide het verhaal om. Hij vertelde aan de hulpverlening dat ik degene was met de gedragsproblemen. Ik kwam terecht in een heel warm pleeggezin met zes kinderen. Daar heb ik geleerd wat echte liefde is. Ze hebben mij laten zien hoe een hecht gezin eruit ziet. Er werd daar niet geschreeuwd of geslagen. Achteraf zie ik wat voor verademing dit voor mij was. Nog steeds heb ik contact met deze mensen. In totaal heb ik vijf maanden bij ze gewoond.'

Zware voorwerpen naar hoofd gesmeten

'Daarna ben ik weer thuis gaan wonen. Mijn vader haalde me op van het treinstation. Hij gaf me een knuffel en verwelkomde me, dat was voor zijn doen vrij liefdevol. Maar de agressie begon weer. Dit keer ook vooral naar mijn jongere zusje toe. Ik begon me af te zonderen en deed er alles aan om niet thuis te zijn. Op mijn 17e leerde ik de vader van mijn kinderen kennen en ik bracht veel tijd door met hem. Twee jaar later trok ik bij hem thuis in. De agressie van mijn vader bleef onderdeel van ons gezin, ook toen ik ouder werd. Bij een weerwoord gooide hij zware voorwerpen naar mijn hoofd. Ik was ook bang voor mijn jongere zusje. Mijn vriend en ik zijn regelmatig gebeld omdat de situatie thuis weer uit de hand liep.'
'De laatste keer dat hij mij fysiek mishandelde, was ik 22 jaar en hoogzwanger. Hij heeft mijn kinderen nog ontmoet, maar ik zag langzaamaan dat hij hetzelfde naar mijn kinderen keek als naar mij. Ik herkende die blik van hem. Toen heb ik het contact verbroken. Door mijn traumatische jeugd heb ik een moeilijke start gehad in het moederschap. Toen mijn dochter geboren werd, voelde ik niets voor haar. Ik wist niet wat liefde was en kon het daardoor ook niet aan mijn kind geven.'

Moeilijke start in het moederschap

'Ik ben op de psychiatrische afdeling van het ziekenhuis terecht gekomen, om de moeder-kindband te versterken. Maar toen ik er achter kwam dat het alles te maken had met mijn eigen jeugd, ben ik weg gegaan. Ik kon het op dat moment niet aan om daar mee aan de slag te gaan. Drie jaar later was ik weer zwanger. Ik was bang dat hetzelfde zou gebeuren als bij mijn dochter. Maar zodra mijn zoon geboren werd, voelde ik de liefde wel die ik niet meteen voor mijn dochter voelde. Ontzettend schuldig heb ik me hierover gevoeld.'

Agressie naar kind

'Toen ik zelf ook agressief gedrag vertoonde naar mijn kind, schrok ik me wild. Ik kon niet omgaan met het gevoel van machteloosheid, en dat triggerde een intens gevoel van agressie bij mij. Ik heb mijn kind geslagen. Gelijk belde ik huilend de huisarts op. Ik wilde niet zijn zoals mijn vader. Na dit voorval was ik bereid op in mijn verleden te duiken en mezelf te helpen.'
'Laatst belde mijn dochter me op en zei ze: "Mam, ik heb de meest perfecte jeugd gehad." Ze is inmiddels 18 jaar oud. Een mooier compliment kan ik niet krijgen. Ik ben ontzettend trots op mezelf en hoe ik nu in het leven sta. Maar ik ben ook  erg trots op mijn moeder en op hoe ze zich net als ik ontvochten heeft aan de dreigende situaties, omdat zij uit pure angst voor wat ons als kinderen zou kunnen overkomen het gezin bij elkaar heeft willen houden. Zij is met hulp van buitenaf in een Blijf-van-mijn-lijf huis terecht gekomen met mijn jongste zusje en doet het ontzettend goed. Ik denk veel aan hoe het geweest had kunnen zijn als iemand aan de bel had getrokken. Veel mensen verschuilen zich achter de uitspraak: 'Ieder huisje heeft zijn kruisje'. Maar ik zeg: wees beschikbaar voor een kind en geef aan dat ze altijd om hulp mogen vragen.'