In de rubriek Vrouwen met impact spreekt WENDY met vrouwen die een verschil maken. Wat is hun drijfveer? En vooral: waarom vinden ze het belangrijk om van betekenis te zijn? Dit keer: powervrouw Margot van Dijk. Ze is opgeleid tot verloskundige en heeft een solopraktijk als vroedvrouw. Op haar Instagram en website ‘Vraag de Vroedvrouw’ deelt Margot haar medische kennis over alle aspecten van de zwangerschap en geboortezorg.
‘Bij bevallingen lag de regie vroeger sterk bij de zorgverleners, omdat zij gewoonweg de meeste kennis hadden over het vak. De zwangere vrouwen ondergingen als het ware de ingrepen die er gedaan werden zonder dat zij wisten waarom en zonder dat zij daarmee konden instemmen. Dit is tegenwoordig gelukkig al ontzettend veranderd, maar het kan nóg beter. Protocollen geven de zorgverleners houvast. Zonder dat zij deze intentie hebben, kan het gebrek van zorg op maat voor de pasgeboren moeder én partner traumatisch zijn. En daar zou ik graag iets in willen betekenen, voor zowel de zwangere vrouw, vader, als voor de geboortewerkers.’
Wat was voor jou de persoonlijke aanleiding om Vraag de Vroedvrouw op te richten?
‘Tijdens mijn werk als verloskundige kwam ik erachter dat met name zwangere vrouwen aan te weinig diepgaande informatie konden komen en dat ze ook niet alle mogelijkheden kenden. Wat ik vaak heb begrepen, is dat vrouwen bijvoorbeeld na hun bevalling met het gevoel rondliepen dat ze zelf geen keuze hadden tijdens en na hun zwangerschap. Denk bijvoorbeeld aan een inleiding van de bevalling of een ruggenprik. In mijn ogen kan de mindset van de geboortezorg nog worden aangescherpt. Ik verlang naar een geboortezorg waarbij de autonomie en regie bij de zwangere vrouw ligt. De verloskundige is kundig in haar vak, maar niet in het lichaam en de persoonlijke wensen van de vrouw. Ik vind het belangrijk dat vrouwen weloverwogen keuzes kunnen maken tijdens hun zwangerschap, bevalling, kraamtijd en dergelijken. Daar is medische kennis voor nodig, die ik graag op een uitgebreidere manier wil uitdragen op mijn Instagram. Ik geloof erin dat betrokkenheid bij je zwangerschap en bevalling ervoor zorgt dat deze dingen én ook het ouderschap je beter afgaat, want je bent voorbereid. Je weet wat je wil en wat niet. Dat geeft kracht en zelfvertrouwen.’
Op welke manier denk jij impact te hebben op met name zwangere vrouwen?
‘De onderwerpen die ik op Instagram aan de kaak stel, opent vaak de ogen van mijn volgers merk ik. Ik krijg regelmatig reacties dat de vrouwen die mij volgen andere dingen verteld kregen dan hoe ik ze benoem, en dat ze door mijn posts, artikelen of webinars beseffen dat ze een keuze kunnen maken en dat er niet maar één manier is. Protocollen zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, maar daar valt vaak nuance in te brengen. Dat laat ik zien met mijn platform. Het gevaar van een protocol is dat een vrouw zich niet gezien en gehoord voelt. Vaak worden ingrepen gewoon gedaan, omdat zorgverleners beoordelen dat dat het beste voor de patiënt is. We zijn vanuit hiërarchie gewend dat de verloskundige het beter weet dan jij, want die heeft ervoor gestudeerd. Ze weten inderdaad heel veel, maar ze weten het niet per se beter als het om joú gaat. De kennis die jij hebt over jezelf is even waardevol als de kennis die een verloskundige heeft. Beide mag je in de weegschaal leggen, niet alleen de medische kennis. Dat is de boodschap die ik wil uitdragen met Vraag de Vroedvrouw.
Met mijn solopraktijk bied ik zorg op maat en pas ik me aan op de vragen, voorkeuren en zorgen van de vrouw en de partner. In mijn ogen staat de zwangere vrouw in het middelpunt. Ik vind het belangrijk dat ze zich gezien en gehoord voelen. Het is nooit mijn bedoeling om iemand in een bepaalde richting te sturen, maar om voor te leggen welke mogelijkheden er allemaal zijn. Dan kunnen zwangere vrouwen op basis daarvan de beste keuze voor zichzelf maken.’
Als vroedvrouw begeleid je ook vrouwen bij hun bevalling. Wat maakt dat jij dit zo mooi vindt om te doen?
‘Ja, wat eigenlijk niet? De band die ik opbouw met mijn cliënten doordat ik als solist werk, vind ik zo bijzonder en daardoor leer ik ook veel van hen. Zwangeren zijn allemaal anders. Iedere vrouw is uniek. Doordat het veel persoonlijker is, kan ik samen met mijn cliënten onderzoeken wat voor hen echt belangrijk is. Ik mag het zwangerschapsproces van dichtbij meemaken en de toekomstige ouders daarin bijstaan. De hele transformatie van zwangere naar ouder, vind ik mooi om te zien. Daarbij is het keer op keer magisch wanneer er een baby ter wereld komt.’
Je bent zelf op dit moment ook zwanger. Hoe sta jij in je zwangerschap met alle kennis die je hebt?
‘Over het algemeen ben ik relaxed doordat ik veel van een zwangerschap af weet. Die medische kennis geeft mij rust. Als ik ergens een pijntje heb of iets anders, dan weet ik dat dat normaal is. Ik heb veel vertrouwen in mijn eigen zwangerschapsproces en vooral ook in mezelf. Ik weet welke vragen ik zal stellen als er tijdens mijn bevalling een complicatie optreedt en wat ik dan zou willen. Dat is wat mijn werkervaring als vroedvrouw me heeft gebracht. Doordat ik zo goed ben voorbereid, heb ik er vertrouwen in om in dit systeem te bevallen. Ik weet dat het niet perfect loopt in onze ziekenhuizen. Dat is niet de schuld van een zorgverlener, maar ook hoe het systeem van de geboortezorg is ingericht en de mate waarin zwangere vrouwen geïnformeerd zijn. Je moet een team vormen met je verloskundige en in die situatie doen jouw wensen er óók toe. Dat is ook wat ik andere vrouwen wil meegeven. Wees autonoom, bepaal wat je wel niet wil en spreek dat ook uit. Op die manier kun je (bijna) altijd goed terugkijken op je zwangerschap en de bevalling.’
