De loonkloof tussen man en vrouw is de afgelopen twee jaar sterk toegenomen, blijkt uit onderzoek van het Nationaal Salaris Onderzoek. Mannen verdienen nu 7,5 procent meer dan vrouwen die hetzelfde werk doen. Voorheen was dit 5 procent. Maar hoe zit dit nou eigenlijk? Durven vrouwen dan echt niet om loonsverhoging te vragen? Werken ze minder hard? Is er wat anders aan de hand? Wij zetten het voor je op een rijtje.
Wat is de loonkloof?
De loonkloof verwijst naar de ongelijkheid tussen het gemiddelde bruto uurloon van mannen en vrouwen in loondienst in Nederland. Deze ongelijkheid heeft als gevolg dat vrouwen aanzienlijk minder verdienen dan mannen.
Waarom verdienen vrouwen minder?
Loopbaanonderbrekingen
Vrouwen nemen vaker loopbaanonderbrekingen voor gezinszorg, kinderopvang en andere familie verantwoordelijkheden, wat hun carrièremogelijkheden kan beïnvloeden. Uit cijfers van 2022 bleek dat één derde van de werkende vrouwen hun loopbaan onderbreekt vanwege familie verantwoordelijkheden, terwijl slechts 1,3 procent van de mannen hetzelfde doet. Dit heeft voornamelijk te maken met de heersende moederschapsideologie en de ‘babyboete’; waarbij van moeders wordt verwacht dat zij minder gaan werken, terwijl vaders bijna altijd in dezelfde mate blijven werken. Door deze onbetaalde verantwoordelijkheden werken veel vrouwen deeltijds. 28 procent van de vrouwen in Nederland werkt deeltijds, terwijl maar 8 procent van de mannen deeltijds werkt. Wanneer er rekening wordt gehouden met onbetaald en betaald werk, werken vrouwen meer uren per week dan mannen.
Sector en functie
Daarnaast wordt een groot deel van de loonkloof toegeschreven aan vrouwen die in sectoren werken die over het algemeen lager betaald worden, zoals zorg, gezondheidszorg en onderwijs. Hoewel er een stijging is van vrouwen in wetenschap en technologie, is er nog steeds een ongelijke vertegenwoordiging in deze sectoren. Vrouwen hebben minder leidinggevende functies en verdienen hierdoor aanzienlijk minder, terwijl vrouwen hoger opgeleid zijn in vergelijking tot mannen. Op het hbo en aan de universiteit studeerden afgelopen studiejaar 443 duizend vrouwen tegenover 393 duizend mannen.
Stereotypes
Ook stereotypes spelen een grote rol in de loonkloof: stereotypes creëren een hardnekkig beeld dat vrouwen beter kunnen zorgen dan mannen. Dit zie je ook terug in de media. Vrouwen worden vaak neergezet als moederfiguur en worden verantwoordelijk gehouden voor de zorgtaken, terwijl mannen in dat gebied vaak als onhandig en onbekwaam worden neergezet. Deze verdeling wordt bevestigd in bijvoorbeeld sollicitaties, waarbij vrouwen vaak gevraagd wordt naar hun kinderwens, terwijl mannen deze vraag zelden krijgen.
Hoe dicht je de loonkloof?
De nieuwe EU-wet die in mei is aangekondigd, moet ervoor zorgen dat loonverschillen tussen mannen en vrouwen worden aangepakt. Deze wet moet leiden tot meer transparantie over loonverschillen tussen mannen en vrouwen. Bedrijven moeten straks de salarissen van hun medewerkers open en bloot leggen, wat kan helpen bij het verminderen van onverklaarbare loonkloven. Dit kan vrouwen ook een zetje geven richting leidinggevende functies.
Hoewel nieuwe EU-wetgeving transparantie en rapportage over loonkloven in grote bedrijven zal afdwingen, is het geen wondermiddel en behandelt het slechts de uitkomsten, niet de oorzaken. Om de loonkloof effectief aan te pakken, zijn bredere maatregelen nodig, zoals verbeterde kinderopvang en het bevorderen van vaderschapsverlof. Het is essentieel om factoren aan te pakken die de loonkloof, zoals deeltijdwerk na de geboorte van kinderen, kunnen verklaren.
Bedrijven moeten streven naar meer vrouwen in leidinggevende posities, onderzoek naar leidinggevende ambities van vrouwen en een goed verlofstelsel. Het verminderen van de loonkloof vereist inzet en actie, maar het is een doel dat de moeite waard is om na te streven.
