In mijn blog van vorige week schreef ik over hoe belangrijk het is je grenzen aan te geven. Grenzen aangeven is voor veel mensen lastig. Velen hebben het als kind afgeleerd, omdat het niet werd gerespecteerd. Of ze zijn gewoon zo flexibel en meegaand, dat ze het nooit hebben aangeleerd. Daardoor wordt er met sommige mensen weinig rekening gehouden. Grenzen aangeven is dus belangrijk en kun je leren. Niet iedereen houdt vanzelf rekening met jou, soms moet je assertief zijn. In deze blog geef ik je 7 tips om duidelijker je grenzen aan te geven.
Tip 1. Neem je tijd
Een belangrijk handvat is tijd nemen. Als je je voor het blok gezet voelt, kun je gewoon zeggen dat je er nog even over nadenkt. Een ander belangrijk punt is: choose your battles. Je kunt een bemoeienis zoals van de moeder van Willemijn ook gewoon negeren. Soms is dat genoeg. Gaat een ander toch door met iets wat je niet fijn vindt, of doet diegene het vaak, dan is het wel nodig een grens aan te geven. Soms werkt het goed om een grap te maken: met humor iets duidelijk te maken.
Tip 2. Laat de ander nadenken over zijn gedrag
Je kunt ook eerst een vraag stellen, dat is vaak minder eng dan een grens aangeven. Maak daar dan wel een open vraag van, zonder verkapt oordeel. Je kan bijv. vragen: “Waarom zeg je dit?” Vaak schudt zo’n vraag iemand wakker. Anderen vertonen vaak automatisch gedrag en door een vraag stappen ze uit de automatische piloot en zien ze hoe ze bezig zijn.
Tip 3. Neem een vriendelijke houding aan
Mensen die weinig hun grens aangeven, kunnen soms zoveel irritatie hebben opgebouwd, dat ze ineens heel scherp uit de hoek komen. Dat is logisch en af en toe ook niet erg, maar het werkt meestal niet positief voor de relatie. Wat meer helpt is een vriendelijke houding aan te nemen, De geweldloze communicatie van Rosenthal biedt handvatten om je grenzen effectief aan te geven. Samengevat doorloop je drie stappen:
- Je benoemt de situatie (feitelijk);
- je geeft aan wat het met je doet en wat je behoefte is;
- je vertelt expliciet wat je wilt dat de ander doet of niet doet.
N.B. bij stap twee is het soms verstandig om je gevoel niet te verwoorden, omdat mensen daarvan kunnen schrikken en defensief kunnen worden.
Tip 4. Blijf respectvol en duidelijk in je formulering
Dat kan lastig zijn als je geïrriteerd bent, maar als je iets rustig zegt, wordt er beter geluisterd en kom je krachtiger over. Zwak je boodschap niet af, draai er ook niet omheen. Je kunt er ook op anticiperen dat je je er ongemakkelijk bij voelt. Dat gevoel mag er zijn, het betekent niet dat je het niet kunt of niet goed doet, het zegt ‘slechts’ dat je het lastig vindt en dat is begrijpelijk. Maar geen reden om het niet te doen!
Tip 5. Neem een sterke houding aan
Wat ook helpt is een krachtige houding aannemen: met rechte rug en open borst. Dit helpt echt, want het zorgt dat je meer testosteron aanmaakt en je je dus daadwerkelijk sterker voelt. Er is maar een manier om te leren je grenzen aan te geven, en dat is door het te doen. Het heeft niet meteen goed te gaan, gewoon blijven proberen, je krijgt het echt wel onder de knie!
Tip 6. Wees je bewust van de 1e reactie van de ander
Vaak geven mensen een automatische reactie als ze weerstand krijgen. Ze schrikken, worden defensief, gekwetst, worden dominanter; het kan van alles zijn. Wees je bewust dat de eerste reactie vaak een copingstrategie van de ander is en geef diegene wat ruimte om jouw ‘boodschap’ te verwerken. Of de ander nu gaat razen of stil valt, laat gewoon gebeuren wat er gebeurt, jij hoeft even niets te zeggen. Probeer wel te ontdekken wat de behoefte was van de ander? Als je het zo bekijkt, kun je eventueel daarop reageren.
Tip 7. Zoek hulp of ga de persoon uit de weg
Het komt voor dat mensen je grenzen niet accepteren. Ze blijven over je grenzen gaan. Je kunt daar dan het onderwerp van gesprek van maken volgens de drie stappen van Rosenthal. “Ik heb nu bij drie gelegenheden aangegeven dat ik niet wil dat je je bemoeit met mijn opvoeding en je doet het toch nog. Ik raak hierdoor geïrriteerd en heb de behoefte dat je mijn wens respecteert. Wil je er nu mee stoppen?” Als mensen na diverse pogingen je grenzen nog altijd niet respecteren en je hebt er erg last van, dan kun je hulp van een onpartijdig persoon zoeken. Ook kun je ervoor kiezen om iemand uit de weg te gaan, of dit nu privé of werkgerelateerd is.
Lisette Wevers is senior coach en heeft een eigen praktijk. Als coach en mindfulness trainer helpt zij mensen meer inzicht te krijgen, zich prettiger te voelen en te doen wat goed voor ze is. Ze heeft een grote interesse in mensen en de psyche, gedragswetenschap en zingeving. Heb je een vraag voor Lisette dan kun je haar contacten via haar website www.hartziel.nl.
