Zes jaar geleden stonden psycholoog Susanne Maris (44) en haar partner op een kruispunt in hun relatie. Ze waren goede vrienden en trotse ouders, maar geen geliefden meer. De gedachte aan scheiden drong zich aan hen op. Ze wilden hun warme en gezellige gezin voor hun kinderen behouden. Dit leidde tot een bijzondere keuze: samen blijven wonen na de scheiding. Susanne schreef hier een boek over ‘Keep the good, ditch the bad’ om anderen in gelijke situaties te helpen.

‘De gedachte aan scheiden drong zich aan me op, maar ik voelde een diepe weerstand. Ondanks de veranderingen in onze liefdesrelatie hadden we nog steeds een warm en gezellig gezin, vooral voor onze kinderen. We wilden niet uit elkaar gaan. Het voelde als het opgeven van onze thuisbasis. We deelden gelukkige momenten en het leek zonde om dat op te geven. Gelukkig waren we het erover eens dat samenblijven de beste keuze was voor ons en onze kinderen, maar hoe dan?’

Samen blijven wonen

‘Het was ruim zes jaar geleden dat mijn partner en ik op een keerpunt in onze relatie belandden. Het was tijd om eerlijk onder ogen te zien wat we nog voor elkaar waren: goede vrienden, een sterk team en de trotse ouders van geweldige kinderen. Wat we echter niet langer waren, zijn geliefden. Deze realisatie was niet van de ene op de andere dag gekomen, maar had zich geleidelijk aan ons opgedrongen. Het was een pijnlijke waarheid die we uiteindelijk met elkaar durfden te delen.

Voor ons voelde het vanzelfsprekend om samen te blijven wonen na de scheiding. We waren niet alleen een goed team, maar ook nog eens goede vrienden. Er waren weinig voorbeelden om op terug te vallen, en de gebruikelijke hulpbronnen zoals therapeuten en boeken boden weinig begeleiding voor onze unieke situatie. Tijdens deze reis begon ik me af te vragen: “Zijn we gek? Is het raar dat we dit willen?” Dat is wel iets waarvan ik hoopte dat ik daar andere mensen mee zou kunnen helpen met mijn boek.

In het begin was het een grote uitdaging voor mij om te dealen met het oordeel van anderen over onze situatie. Het voelde als een soort ‘coming out’, waarin ik voortdurend moest uitleggen waarom we deden wat we deden, en hoe we het deden. Maar na verloop van tijd begon ik te beseffen dat dit gewoon onze manier van leven was. En wat bleek: mensen waren er juist verbazingwekkend positief over, die negatieve scenario’s speelde zich alleen af in mijn hoofd. In mijn boek haal ik vaak Bronnie Ware aan, zei is de auteur van het boek ‘Regrets Of The Dying’. Zij heeft jarenlang stervende mensen verpleegd en daar heeft ze een boek over geschreven. Op nummer een in het boek staat: ‘had ik maar het leven geleid wat ik wilde leiden.’ En niet het leven waarvan ik dacht dat anderen dat van mij verwachtten. Ik denk dat daar heel veel winst te behalen valt.’

Een team

‘De voordelen en positieve aspecten van onze regeling zijn werkelijk enorm. Mijn kinderen weten niet beter, voor hen is het volkomen vanzelfsprekend. Niet alleen bieden we onze kinderen stabiliteit door hen dagelijks te zien, samen te eten en vakanties door te brengen, maar we genieten er zelf ook van. Het is bijvoorbeeld erg fijn om na thuiskomst samen een borrel te drinken. Dat hoor ik van veel mensen die willen scheiden, die zeggen dan bijvoorbeeld dat ze een soort broer en zus zijn geworden, dat ze een goed team zijn. Dan denk ik bij mezelf: hoe mooi is dat, houd dat. Waarom zou je dat ook laten vallen alleen omdat de romantische relatie voorbij is.’

Nieuwe partners na scheiding

‘Een van de obstakels waar ik mee te maken had, was het idee dat een nieuwe partner niet in ons plaatje zou passen en de situatie niet zou begrijpen. Maar tot mijn verbazing bleek dit helemaal niet het geval te zijn. De man waarmee ik nu ben, stuurde me een jaar lang berichten met de vraag om samen iets te doen. In eerste instantie hield ik dat af omdat ik dacht dat het niet zou werken. Uiteindelijk vertelde ik hem over mijn woonsituatie, en hij begreep het meteen. Hier had hij met zijn toenmalige partner ook over nagedacht. Nu woont hij aan het einde van de straat.

Wat ik ook heb opgemerkt bij co-ouderschap is dat er altijd een drukke week is waarin je volledig wordt opgeslokt door de kinderen, werk, huishouden, enzovoort. Deze week is erg hectisch. Daarentegen is de daaropvolgende week vaak eenzaam en stil, wat het moeilijk maakt om een nieuwe relatie te beginnen.’

Gedeeld doel

‘De kern van gescheiden samenwonen is dat je samen heel goed kijkt naar wat je gedeelde doel is, over het algemeen zijn dit je kinderen. Het belangrijkste is dan om te zorgen dat zij een stabiele thuissituatie hebben en dat het goed met hen gaat. Dat ze het gevoel hebben dat ze altijd op ons kunnen terugvallen en dat ze op ons kunnen rekenen. Als je eenmaal weet dat dat je einddoel is, en je hebt dit ook naar elkaar uitgesproken, dan wordt het ook makkelijker om daarnaar te kijken in plaats van naar alle dingen die er misgingen. Je kijkt dan naar de toekomst die je samen wilt bouwen.’

Keep the good, ditch the bad

‘Tijdens mijn zoektocht naar hulp en begeleiding op dit gebied, kwam ik tot de ontdekking dat er weinig tot geen informatie beschikbaar was die paste bij onze situatie. Er waren talloze boeken over het redden van relaties in tien stappen, en evenveel over scheiden zonder kleerscheuren. Maar wat ik werkelijk zocht – de mogelijkheid om het goede en onze thuisbasis te behouden – leek niet te bestaan. Toen besloot ik dat ik het zelf maar moest schrijven.

Hoewel ik al lang de wens had om dit boek te schrijven, heb ik altijd geaarzeld omdat ik me afvroeg of het moreel wel verantwoord was. Ik zou mijn privéleven bespreken, waar mijn kinderen en mijn man vanzelfsprekend deel van uitmaakten. Leuk idee, doen we niet. Toen kwam er toch een moment waarop ik ging twijfelen. Aan het begin van het schooljaar, terwijl mijn man en ik onze kinderen samen naar school brachten, begonnen we te praten over andere ouders op het schoolplein die in scheiding lagen. Mijn man keek me aan en zei: ‘Waarom schrijf je dat boek niet gewoon?’ Ik was compleet verrast, omdat ik nooit met hem mijn idee om een boek te schrijven heb besproken. Ik had het idee verworpen omdat ik ervan overtuigd was dat het toch niet zou kunnen. Dat hij hiermee akkoord ging, illustreerde echt onze onderlinge steun en het feit dat we toen al voorbij onze persoonlijke belangen keken. Hij heeft mij later ook erg geholpen met het boek, zelfs een nacht doorgebracht om alle punten en komma’s goed te zetten. Daar ben ik erg dankbaar voor.’

Roeping om te helpen

‘Ik wilde dit boek schrijven omdat ik het zelf zo dringend nodig had. Ik zocht naar advies, maar vond niets passends. Het voelde als een roeping om anderen te helpen, vooral mensen met lange relaties en kinderen die een sterke band hebben. In veel gevallen zie je dat gezinnen die uit elkaar gaan er uiteindelijk niet op vooruitgaan. Ik wilde dat veranderen.’

Alles of niets

‘Ik denk dat vrijwel iedereen die een langdurige relatie heeft of heeft gehad, een heel aantal momenten kan aanwijzen waarop dat scheiden of blijven dilemma boven kwam drijven. Veel mensen houden dan hun mond. Dat hele alles of niets denken. Of scheiden, we vinden elkaar niet meer aardig en we zien elkaar wel weer bij kerst. Of kaken op elkaar en niet klagen maar dragen en we gaan tot in de eeuwigheid door. Het is zo alles of niets, zo zwart wit.

Wat je ook ziet bij mensen die gaan scheiden is dat er enorme verliezen worden geleden, je bent je thuisbasis kwijt maar vaak ook je halve sociale leven. Mensen denken vaak nog steeds dat ze partij moeten kiezen. Er hangt een enorm stigma aan. Mensen zien het als falen, proberen vaak een schuldige aan te wijze of voelen zich schuldig naar hun kinderen. Als je kijkt naar onderzoeken over kinderen met gescheiden ouders zie je dat het heel veel gevolgen heeft. Van opleidingsniveau tot het salaris wat ze later gaan verdienen, relaties die ze zelf hebben, fysieke en geestelijke gezondheid noem het maar op. De gevolgen van scheiding zijn enorm. Maar er zijn natuurlijk ook gevallen waarbij scheiden het beste is, soms kan het gewoon niet anders. Ik ben dankbaar dat wij nog als gezin bij elkaar zijn.’

Credits foto header: Merel Hurkmans