Als hoogsensitief persoon (HSP) sta je waarschijnlijk altijd voor iedereen klaar. Een mooie eigenschap, maar ook een valkuil. Jouw energievoorraad is namelijk geen bodemloze put, zeker aangezien prikkels heftiger bij je binnenkomen dan gemiddeld. Hoe ga je hier het beste mee om, zodat je jezelf niet voorbijrent? Marjolein Berendsen, expert in hoogsensitiviteit en founder van ZoMa Opleidingen, geeft 5 tips.
Je voelt als HSP haarscherp aan hoe mensen in je omgeving zich voelen. En wanneer iemand een luisterend oor of een helpende hand nodig heeft. Je wilt voor iedereen klaarstaan. Hebt de neiging om op elke prikkel van buitenaf te reageren. En ‘nee’ zeggen is niet je sterkste kant. Zomaar wat valkuilen waar je als HSP mee te maken hebt. Het siert je oprecht dat je er voor iedereen wilt zijn, maar je bent er zelf ook nog. En zoals gezegd: je hebt geen eindeloze voorraad energie. Dus probeer je aan ieders behoefte te voldoen, behalve aan die van jezelf? Dan ben je voor je het weet net iets te vaak over je grens gegaan, ben je (tijdelijk) volledig uitgeschakeld en heb je helemaal nergens meer energie voor.
Herkenbaar? Dan is het de hoogste tijd om een paar helpende gewoontes te ontwikkelen.
Tip 1: Laat onnodig schuldgevoel los
Je voelt je misschien voor alles verantwoordelijk, maar ben je dat ook? Je hoeft je niet al het leed van de wereld aan te trekken. En die ene collega kan mogelijk iemand anders inschakelen, als jij het al druk hebt. Word je dus bewust van de grenzen van jouw verantwoordelijkheid.
Tip 2: Leer je eigen grenzen kennen en geef deze aan
Voel je toch de neiging om iemand te willen helpen, bijvoorbeeld omdat iemand echt in nood is? Of moet bijvoorbeeld een energie slurpend project toch echt gedaan worden, omdat het gewoon je werk is en je anders ontslagen wordt? Houd in zo’n geval goed in de gaten wanneer je energie weg begint te lekken. En neem tijd voor jezelf zodra je voelt dat je hier behoefte aan hebt. Al is het een korte pauze van een paar minuten, waarin je eventjes mediteert of iets anders doet ter ontspanning. Dit soort oplaadmomentjes zijn geen luxe, maar noodzaak. Geef dit ook gerust aan bij de mensen in je omgeving. Je kunt bijvoorbeeld uitleggen dat je hoogsensitief bent en op je energie moet letten om niet overprikkeld te raken.
Voel je eigenlijk al aan dat ‘ja’ zeggen op een hulpvraag mogelijk teveel energie zal kosten? Neem jezelf hierin serieus – je stelt je niet aan! – en oefen met ‘nee’ zeggen. Grenzen aangeven is vaak lastig, helemaal als hoogsensitief persoon. Toch is dit de eerste belangrijke stap om je eigen energiepeil beter te bewaken. Je kunt eventueel rustig uitleggen waar jouw ‘nee’ vandaan komt, als dat beter voelt. Al is zelfs dat niet verplicht. Ook belangrijk: voel je nooit schuldig over het aangeven van je grenzen. Jij bent het waard om je goed te voelen. Vind je het lastig om jezelf dit te gunnen? Denk dan maar dat anderen ook meer aan je hebben als je goed in je energie zit.
Tip 3: Eerst voelen, dan reageren
Je bent als hoogsensitief persoon vaak geneigd om meteen te reageren op prikkels van buitenaf. Bijvoorbeeld op een uitnodiging voor een feestje, of op de vraag van je manager of je een extra klus kunt oppakken. Probeer er een gewoonte van te maken om niet direct te reageren, maar eerst bij jezelf in te checken: waar heb ik echt behoefte aan? Je kunt hierbij aangeven dat je er graag even over nadenkt.
Tip 4: Luister naar de signalen van je lichaam
Als je goed naar je lijf luistert, zal het je opvallen dat je lichaam zoveel meer zegt dan alleen ‘ik heb honger’ of ‘au, ik sta op een legoblokje’. Vanuit het holisme gezien bestaan we uit vijf verschillende lagen: een fysiek, emotioneel, mentaal, energetisch en spiritueel niveau. Deze niveaus beïnvloeden elkaar. Dus als je stress hebt, reageer je hier ook lichamelijk op. Bij ieder mens uit dit zich anders. De één krijgt hoofdpijn, de ander buikpijn en weer een ander klemt onbewust z’n kaken op elkaar. Onderzoek jouw fysieke reactie op stress, overprikkeling of paniek, zodat je bijtijds aan de bel kunt trekken als je grens (bijna) bereikt is.
Tip 5: Aarden met grondingsoefeningen
Hoe meer je in je lijf zit, hoe minder ruimte er is voor stressvolle gedachten, onterecht verantwoordelijkheidsgevoel of schuldgevoel. Er zijn verschillende oefeningen die je kunt doen om te gronden. Zoals een wandeling door de natuur, of een meditatie waarin je jezelf grondt.
Ondanks de valkuilen is hoogsensitiviteit een bijzondere kracht. Marjolein schreef het hand- en werkboek ‘Hoogsensitief? Je grootste kracht’, waarmee je jezelf als HSP nog beter leert kennen. Bestel het hier!
