Ze denkt vaak dat het wel goed gaat met haar rouwproces om het verlies van haar man Marc de Hond. Maar Remona was altijd een vrouw die alle ballen in de lucht wist te houden, en merkt dat ze nu vaak tot niets komt.

Een paar weken geleden op een woensdagochtend vroeg mijn vriendin met een kop thee in haar hand: ‘Hoe is het nu met je rouw, je verdriet om Marc?’ De vraag overviel me. Ik was er niet mee bezig. Ik begon een beetje te stamelen. ‘Ja, wel goed geloof ik. Alles is wel rustig.’ Verder kwam er niet zoveel uit. Ik had geen idee.

Zijn rolstoel

Die week was ik weer begonnen met het opruimen van spullen in huis. Nog steeds veel dozen met kleding van Marc, spullen van Marc en zijn rolstoel. Alles is weer door mijn handen gegaan en toch besloten om de rolstoel te verkopen. Ik had bedacht om hem te bewaren voor de kinderen, maar dat slaat natuurlijk nergens op. Het is een hartstikke goede stoel en die kan gewoon gebruikt worden door iemand die hem nodig heeft. Het heeft drie jaar geduurd voordat ik tot dat inzicht kwam, maar toch. Ook alle kleding en spullen hebben een goed tweede leven gekregen en dat scheelt mij weer ruimte in huis. En de kinderen hebben nog steeds genoeg waardevolle spulletjes van hun vader voor later.

Moe

Na de theeafspraak met mijn vriendin maak ik me op voor een altijd drukke woensdagmiddag, met dansles van Livia en zwemles van beide kinderen. Altijd een race tegen de klok en een gesleep van spullen én kinderen. Eenmaal thuis om half 5 ben ik altijd bekaf. En dat was die dag niet minder. Ik moet dan nog koken en ben blij als ze dan op bed liggen en ik niks meer hoef te doen. Maar die moeheid hield van donderdag tot en met het weekend nog aan, sluimerende hoofdpijn, watten in mijn hoofd en ik kon weinig afkrijgen. Zondagmiddag werd de rolstoel opgehaald door de nieuwe gebruiker. Ik betrok de kinderen hierbij en legde ze uit wat er ging gebeuren. Ze konden nog afscheid nemen van de stoel en ze zagen welke meneer hem nu ging gebruiken. Ze gingen er ontspannen mee om. Ik daarentegen plofte op de bank en barste in tranen uit. Livia sloeg een arm om me heen en zei: Je mag huilen mama, het is ok.’  James rende naar boven om zijn papa-knuffel voor me te halen. Zo lief, waardoor ik natuurlijk nog meer ging huilen. De rest van de dag voelde ik me ellendig. Ik werd nog misselijk ook en ik ben vrijwel gelijk met de kinderen naar bed gegaan en Livia kroop naast me.

Rouw

Gelukkig zag de wereld er de volgende ochtend weer een stuk beter uit. Fysiek voelde ik me beter en mijn gedachtes waren niet zo donker meer. De dagen erna liet ik alles bezinken en dacht ik terug aan het gesprek met mijn vriendin. Voelde zij het al bij me aan? Of heeft zij met die vraag iets open gezet? Ik weet het niet, maar direct stuur ik haar een voice-bericht en vertel haarfijn hoe ik op dit moment in mijn rouw zit. Dankbaar dat ik dit tegen haar aan kan houden en van me af kan praten.

Goede vriend

Een paar dagen later spreek ik met een goede vriend van Marc. Ik heb hem als vriend geërfd, heel waardevol. Zijn vrouw is twee jaar geleden overleden en we vinden veel steun bij elkaar. Soms kletsen we aan de telefoon en we denken aan elkaar op speciale dagen. We hebben nu weer eens echt afgesproken en binnen een paar minuten gaat ons gesprek al over dat het zo ingewikkeld is allemaal. Hij vertelt dat hem nog heel veel dingen niet lukken. Een boek lezen bijvoorbeeld. Dat hij heel veel wil, maar dat het niet lukt. Hij vertelt er een mooie metafoor bij: ‘Het is alsof je in de oceaan ligt, maar niet weet welke kant je op moet en daarom blijf je maar liggen.’ Ik schrik bijna van het herkenbare gevoel. Ik kan me zo verloren voelen dat ik niet weet waar ik moet beginnen om aan mezelf te werken. Ik voel dat ik iets wil, maar ik verdiep me er niet volledig in. Ik doe het half, waardoor ik uiteindelijk weinig doe. Ik dacht dat dit aan mij lag. Dat ik zo ben. Dat dit is wat ik doe op dit punt in mijn leven. Maar sinds dat gesprek twijfel ik daaraan. Ik weet dat ik een doorzetter ben en discipline heb. Ik heb niet voor niks topsport op het hoogste niveau gedaan. En dit allemaal gecombineerd met studie, vrienden en later werken. Ik kon makkelijk alle ballen hoog houden.

En al een tijdje weet ik dat ik dat niet meer kan. En door zijn woorden begin ik in te zien dat het misschien toch door de rouw komt. Dat er een logische, en ook complexe verklaring voor is. Hoe luchtig en vrolijk ik ook verder leef, er is nogal wat gebeurd.