Het is zomer. Eindelijk heerlijk in de zon zitten, je werk even helemaal los laten en echt ontspannen. Toch merk je dat het even tijd kost tot je daadwerkelijk ontspannen bent. Of misschien krijg je zelfs een griepje te pakken nu je eindelijk rust hebt. Vaak kost het een paar dagen om daadwerkelijk te ontspannen in ons lichaam en komt de echte rust pas als we er een tijdje tussenuit zijn.
Waarom is het zo lastig om echt te ontspannen en hoe kun je die rust vasthouden, ook als je niet op je strandstoel zit met een cocktail?
We zitten te veel in ons hoofd. Spanning en stress vinden we steeds lastiger om mee om te gaan. Als je je gejaagd voelt, is het verleidelijk om in je hoofd te gaan zitten en nog meer prikkels op te zoeken. 1,3 miljoen werknemers in Nederland hebben last van burn-outklachten. Piekeren, last van hoofdpijn of pijn op je borst is voor veel mensen normaal en iets dat er nou eenmaal bij hoort. Ergens weten we wel dat meer rust goed zou zijn, maar stilstaan bij de spanning in ons lichaam, daar hebben we helemaal geen zin in.
‘Luister naar je lichaam’ lees je regelmatig, maar zodra we worden overspoeld door emoties, gaan we liever snel weer terug naar ons hoofd. Daar is het veilig. Met als resultaat dat je de eerste dagen van je vakantie misschien met een onrustig gevoel of griep op de bank zit. Op een gegeven moment moet de spanning er toch uit, en dat gebeurt vaak op een moment dat daar letterlijk even ‘ruimte’ voor is.
Je kunt wel bedenken dat je rust wilt, maar nog belangrijker is dat je het signaal ook naar je lichaam stuurt. Hoe kun je ervoor zorgen dat je bewust ruimte maakt voor wat je voelt in je lichaam als je wilt ontspannen? Kunst is hier een hele geschikte manier voor. Met kunst kan je uiten wat er van binnen speelt. Je bent er zowel met je hoofd als met je lichaam bij aanwezig. Je uit het op papier, zodat je het letterlijk voor je kunt zien. Spanning in je lichaam wordt hierdoor hanteerbaar. Het is niet meer ‘vaag’ en ontastbaar wat je voelt. Je brengt je gevoel als het ware naar buiten door creatieve expressie.
Creatieve oefening om van je hoofd naar je lijf te gaan
Een fijne oefening vanuit beeldende therapie is het visueel maken van wat je voelt binnenin jezelf. Je hoeft niet te kunnen tekenen of schilderen. Als je een krijtje in je hand kunt houden en kunt bewegen op papier, is dat genoeg. Het doel is niet om iets moois te maken.
Teken voor deze oefening een lichaamsomtrek. Het hoeft niet in verhouding te zijn, als je maar de omlijning van een hoofd, romp, armen en benen op papier zet. Sluit vervolgens je ogen, zet je voeten stevig op de grond en word je bewust van je lichaam. Ga in gedachten je benen, armen, borst, buik en hoofd langs. Wat merk je op? Welke delen van je lichaam vragen je aandacht. Voel je ergens spanning?
Stel je nu eens voor dat je dit gevoel in beeld zou brengen. Hoe zou het er dan uitzien? Voelt het als één geheel, een grote blauwe wolk of voelt het meer stekelig en zijn het losse stukjes. Er is geen goed of fout. Jij weet het beste wat je voelt. Het mooie aan kunst is dat je er geen woorden aan hoeft te kunnen geven. Je mag dat wat je in je lichaam voelt in beeld brengen. Open dan je ogen. Vul de lichaamsomtrek in met kleur en vorm. Uit dat wat je voelde op papier.
Daarna kan je er eventueel nog wat woorden bij schrijven. Misschien merk je dat er hele erge spanning in je nek zit waardoor je beseft dat je je nek wat los mag masseren. Met deze oefening geef je letterlijk even ruimte aan je lichaam. Je uit wat er van binnen speelt door het visueel te maken. In plaats van praten en analyseren wat we al zoveel doen met ons hoofd, werk je met kunst.
Door in contact te staan met je lichaam merk je sneller waar je behoefte aan hebt en kun je hier makkelijker op inspelen. Zo loop je jezelf ook minder snel voorbij als je stress hebt. Kunst helpt je om dit te uiten en om het ook direct ‘los te laten’ op papier. Het is een veilige manier omdat je het tastbaar maakt, waardoor het je minder snel overspoelt. Een hele fijne oefening aan het begin van je vakantie, en natuurlijk ook voor als de zomer straks weer voorbij is.