In de serie Zonder Jou vertellen mensen over het verlies van een dierbare. Hoe voelt diepe rouw? Wat geeft hen troost? Shirley van Amen (31) verloor op tweeëntwintigjarige leeftijd haar moeder aan longkanker. Na een zwaar ziektebed koos haar moeder voor euthanasie. Na de dood van haar moeder kreeg Shirley de voogdij over haar zestienjarige broertje. Ze kwam terecht in een zware depressie en stond op het punt haar leven te beëindigen, totdat ze zwanger bleek te zijn van haar dochtertje Noa.

‘Ik heb heel sterk het gevoel dat mijn moeder nog altijd bij me is. Vaak als ik het moeilijk heb zeg ik: “Mama, geef me een teken.” Een keer nadat ik mijn moeder om een teken vroeg stapte ik de auto in en hoorde ik op de radio het liedje Just the way you are van Bruno Mars. Dat nummer werd ook op haar begrafenis gedraaid en altijd als ik het hoor voel ik dat mijn moeder bij me is. De tekst luidt: You are amazing just the way you are. Dit betekent heel veel voor me. Ik kan het nummer niet te vaak horen, want ik word er ook erg emotioneel van. Toch put ik er ook veel kracht uit. Dat heb ik ook met het nummer Afscheid nemen bestaat niet van Marco Borsato. Het is zo’n beladen nummer en het roept altijd herinneringen bij me op.’

Longkanker

‘Een paar dagen voordat we op vakantie zouden gaan werd mijn moeder opeens ziek en moest ze overgeven. We dachten dat het een virusje was. We maakten ons op dat moment eigenlijk meer zorgen over of onze vakantie nog door kon gaan dan over mijn moeder. In het ziekenhuis moest mijn moeder verschillende onderzoeken ondergaan. Het kon longkanker zijn of iets aan haar hart, zeiden ze. Uiteindelijk kregen we het bericht dat het longkanker was en ze vertelden ons ook meteen dat het niet meer te genezen was. Er werd verteld dat ze de zes maanden waarschijnlijk niet zou gaan halen. Mijn moeder was er eigenlijk heel rustig onder, maar ik was compleet in paniek. Ik was toen zelf twintig jaar oud en kon me geen leven zonder mijn moeder voorstellen. Ze was mijn beste vriendin en we deden alles samen. Mijn broertje was toen pas veertien. Voor hem was het heel lastig, want hij ging gewoon naar school en moest zich focussen op zijn examens. Zelf ben ik gestopt met mijn opleiding, zodat ik al mijn tijd kon steken in het verzorgen van mijn moeder. Ze werd behandeld met een chemokuur en dit was ontzettend zwaar voor haar. Ze werd er heel ziek van. Ik was elke dag bij haar en zorgde voor haar. Ik hield bijvoorbeeld haar medicatie bij en deed het woord bij afspraken, want mijn moeder was heel vergeetachtig. Ze kreeg zware pijnstillers en ik zag haar langzaam aftakelen. Het was echt vreselijk om haar zo te zien. Mijn wereld bestond alleen maar uit mijn moeder op dat moment en ik bracht meer tijd in het ziekenhuis door dan thuis. Ik ben nog steeds heel blij met mijn keuze om te stoppen met mijn opleiding. Zolang mijn moeder er nog was wilde ik zoveel mogelijk tijd met haar doorbrengen. Ik dacht: deze tijd met mijn moeder ga ik nooit meer terug krijgen. Die kostbare tijd wilde ik niet verspillen aan school.’

Euthanasie

‘Mijn moeder is ongeveer een jaar behandeld met chemo, maar uiteindelijk hielp het niet meer. Ze wilde eerst totaal geen euthanasie. Een vriendin van haar had euthanasie gepleegd en daardoor was het voor mijn moeder nooit een optie, totdat ze te horen kreeg dat ze uitbehandeld was. Ze werd toen heel ziek en begon weer over te geven. Haar lever en nieren vielen uit en ze kon bijna niet meer ademen. Ik kwam haar kamer binnen en ze zei: “Shirley, ik ga dood. Ik wil dit niet meer, ik wil euthanasie krijgen.” Na dat bericht viel ik huilend op de grond. De verpleging heeft me opgepakt en kalmeringstabletten gegeven. Ik werd echt helemaal gek. Ik wist dat het eraan zat te komen, maar toch had ik niet verwacht dat het zo zou eindigen. Daarna is het allemaal heel snel gegaan. Er kwam een onafhankelijke arts en hij vroeg aan mij hoe ik erin stond. Dit was voor mij heel lastig. Aan de ene kant wilde ikzelf koste wat kost mijn moeder bij me houden, maar aan de andere kant wilde ik mijn moeder ook graag steunen in haar keuze. Mijn moeder vertelde me dat het haar speet, maar dat ze echt niet meer kon. Toen heb ik haar mijn zegen gegeven om het te doen. Het deed me heel veel pijn, maar ik wilde ook dat ze geen pijn meer had. Ze wilde tot het eind de regie in handen houden.

Ze kreeg diezelfde week nog euthanasie. De laatste nacht hebben we samen doorgebracht. We hadden onze bedden aan elkaar gezet. Ik was doodsbang, ik kon alleen maar denken aan de volgende ochtend, aan het moment dat de afspraak stond. We hebben die nacht nog uren liggen praten. Ik lag tegen haar borst en voelde dat haar ademhaling heel moeizaam ging. De volgende ochtend kregen we ontbijt, maar we konden nauwelijks iets eten. Ze was wel heel vrolijk en ze was andere mensen moed aan het inpraten. Ik heb haar heel vaak gezegd hoeveel ik van haar hield en dat ik heel dankbaar was dat ik überhaupt tweeëntwintig jaar van haar heb mogen genieten. Ik was, samen met een aantal familieleden, aanwezig op het moment dat mijn moeder de euthanasie toegediend kreeg. De arts vroeg aan haar of ze er klaar voor was en ze zei: “Ja, honderd procent.” Ik had haar hand vast en was tot het laatste moment bij haar. Het ging heel snel. Ik weet nog dat ze zei dat het zo raar aanvoelde in haar lichaam en daarna viel haar hoofd weg. Binnen vijf minuten was het afgelopen. Mijn broertje moest overgeven en mijn nicht viel flauw. Ik kon het niet bevatten, ik werd helemaal hysterisch. Ik riep haar en sloeg haar in haar gezicht om haar wakker te maken, maar ze was al overleden.’

Voogdij

‘Mijn broertje was zestien jaar toen mijn moeder overleed en op die leeftijd heb je een voogd nodig. Mijn vader en moeder waren al langere tijd uit elkaar en mijn broertje heeft al die tijd bij mij en mijn moeder gewoond. Daarom wilde mijn moeder graag dat ik de voogd van mijn broertje zou worden, in plaats van mijn vader. Mijn broertje zou anders moeten verhuizen en dan zou er nog meer voor hem moeten veranderen. Mijn vader begreep dit en is hier ook mee akkoord gegaan. Na mijn moeders overlijden heb ik dus de voogdij over mijn broertje gekregen. Dit was heel raar, opeens was ik verantwoordelijk voor hem. Daardoor voelde ik wel een druk op mijn schouders. Ik moest bijvoorbeeld zijn dingen voor school en de huisarts regelen. Gelukkig hebben mijn broertje en ik een erg goede band, dus ging het wel goed. Ik hoefde gelukkig niet alles alleen te doen, mijn vader en oma hielpen hier en daar ook mee. Tot zijn achttiende heb ik de voogdij over hem gehad en tot die tijd woonden we ook altijd samen bij onze oma. Dit was heel fijn, want zo konden we er altijd voor elkaar zijn.’

Depressie

‘Na de begrafenis van mijn moeder ben ik volledig ingestort. Ik lag alleen maar in bed. Ik nam soms stiekem haar slaappillen, zodat ik tenminste nog een beetje kon slapen. Na een lange periode alleen maar voor mijn moeder gezorgd te hebben viel ik echt in een gat. Ik kwam terecht in een zware depressie en wilde niet meer verder leven. Ik was alleen maar met mijn verdriet bezig. Op een gegeven moment ging het zo slecht met me dat mijn oma tegen me zei dat ik hulp moest zoeken. Dat heb ik toen ook gedaan. Ik moest me elke week melden, omdat ik suïcidaal was. Gelukkig had ik goede behandelaars. Ik kreeg zware antidepressiva. Dat hielp me om de dag door te komen. Ik knapte wel wat op, maar ik was nog steeds niet echt mezelf. In die periode kwam een oude liefde weer terug in mijn leven. Hij was er elke dag voor me en we kregen een relatie. Even later bleek ik onverwachts zwanger te zijn van ons dochtertje. Eerst schrok ik erg van dat nieuws. Ik slikte destijds erg zware medicijnen en met die medicatie mag je helemaal niet zwanger worden. Ook had ik zoiets van: ik wil zelf niet eens leven, hoe kan ik dan een ander leven op de wereld zetten? Ik wilde nog steeds een einde aan mijn leven maken, maar het feit dat ik zwanger was van mijn dochtertje heeft me gered. Het gaf me eindelijk weer een doel om voor te leven en ik had weer iemand om voor te kunnen zorgen.’

Dochter

‘De geboorte van mijn dochter Noa is een lichtpuntje geweest. Niet alleen voor mijzelf, maar ook voor de rest van mijn familie. We hadden eindelijk weer iets moois om met zijn allen naar toe te kunnen leven. Toch was het heel lastig voor me dat mijn moeder niet bij mijn zwangerschap was. Een zwangerschap is natuurlijk echt iets waar je je moeder in wilt betrekken. Bij de bijzondere momenten, zoals de eerste echo, wilde ik er met haar over kunnen praten. Ik had haar zo graag willen vragen hoe alles er bij haar aan toe ging toen zij zwanger was. Ook bij de bevalling was het heel zwaar dat ze er niet was. Ik had zoveel pijn en dan wil je gewoon dat je moeder erbij is. Ik vond het zo moeilijk dat ik het niet met haar kon delen. Toen Noa werd geboren maakte dat me dan ook heel emotioneel.

Ik ben zo blij dat Noa er is, ze heeft echt mijn leven gered. Ik heb heel sterk het gevoel dat mijn dochter een cadeautje van mijn moeder uit de hemel is. Mijn moeder wist dat ik dat nodig had en het niet alleen aankon. Ik zie ook veel dingen van mijn moeder terug in mijn dochter. Noa draagt een bril en mijn moeder droeg er ook een. Soms als Noa op een bepaalde manier naar me kijkt, voelt het alsof mijn moeder naar me kijkt. Dat is heel gek. Ook in haar persoonlijkheid zie ik veel eigenschappen terug van mijn moeder. Ze kan bijvoorbeeld heel goed met iedereen opschieten en is heel behulpzaam. Ze spreekt mensen aan, geeft ze complimenten en maakt overal vrienden. Zo was mijn moeder ook echt. Het is heel mooi om die kenmerken van mijn moeder in Noa terug te zien. Ik heb Noa naar mijn moeder vernoemd, omdat ik weet dat mijn moeder haar heeft gestuurd. Soms hoorde ik Noa praten tegen iemand die ik niet zag. “Oma Wendy is hier”, zei ze dan. Eerst vond ik dat een beetje eng, maar nu niet meer. Ik weet dat mijn moeder ons geen kwaad wil doen en ze gewoon haar kleindochter wil leren kennen. Dat brengt me rust en zo weet ik ook dat mijn moeder me nooit zal vergeten. Ik hoop dat ze trots op me is.’

Shirley en haar dochter Noa

Meer weten van Shirley? Neem een kijkje op haar Instagram.

Lees ook deze Zonder Jou verhalen: