Remona de Hond-Fransen verloor in 2020 haar man Marc de Hond. Dit jaar besloot ze op zijn sterfdag met haar dochter Livia naar een moeder-dochter retraite te gaan.

Begin juni was het precies 3 jaar geleden dat Marc is overleden. We hebben geen vaste tradities die we doen op sterf- of verjaardagen. Ik weet van mezelf dat ik dingen niet te ver vooruit moet plannen, dan kan ik niet meer echt mijn eigen – of die van de kinderen -behoefte volgen. Ik leef rustig naar zo’n dag toe en vertrouw erop dat er een plan wordt gevormd waarbij we extra stil staan bij Marc. Ik vind het ook fijn dat het niet als een verplichting aanvoelt. Ik weet namelijk zeker dat Marc echt alles goed zou vinden, ik hoef echt niet mijn agenda om te gooien. We denken sowieso aan hem.

Retreat

Zo ontstond er dit jaar een heel bijzonder plan. Al enige tijd wilde ik graag met Livia een moeder-dochter retreat doen. Ik had dit eerst gepland in november, maar een paar weken geleden kreeg ik een email dat er een plekje vrij was gekomen in het eerste weekend van juni. Precies de sterfdag van Marc. Ik slikte even en voelde in mijn lijf of dit een goed idee zou zijn of niet? Enthousiasme overheerste en ik mailde snel terug dat ik graag met mijn dochter wilde komen.

Een week voor vertrek bekropen mij de zenuwen. Ik dacht aan James. Moet ik er die dag niet ook zijn voor James? Later besprak ik dit met mijn vriend, maar hij kon dit gevoel snel wegenemen. Hij verzekerde mij dat hij met er met James ook een leuk weekend van zou gaan maken en we spraken over Marc. Hij zou mijn plan ook aanmoedigen.

Samen weg

Livia telde de dagen af en ze was trots dat ze met mama alleen een weekend weg ging. In de drie uur durende autorit spraken we al veel. Ik vertelde dat het morgen de sterfdag is en dat als ze dat wilt dat ze het mag vertellen aan de andere moeders en dochters, maar als ze dat niet wilt dat dat ook goed is. Haar plan was om het morgen aan iedereen te vertellen. Prima, ik liet dat gedeelte aan haar over. We spraken ook over de begrafenis van drie jaar geleden. Ze weet nog dat wij de eerste scheppen zand in het gat hebben gegooid en dat daarna de hele familie dat heeft gedaan. Het is een confronterende herinneringen voor haar, maar ik ben wel blij dat ze zich dit nog herinnert.

Waarom geen foto?

Opeens zei ze ‘mam je had toen mooie zwarte kleding aan’. Ik moest een beetje lachen dat ze dat ook nog wist en vroeg me hardop af wat zij ook alweer aan had. Zij wist het ook niet meer. Ik had echt geen idee! We hebben die dag ook geen foto’s gemaakt. Eigenlijk heel gek dat we dat niet hebben gedaan. Ik dacht er niet over na om het aan iemand te vragen en voor andere voelt het ongepast om het te doen. En nu heb ik daar best wel spijt van. Ik moet het doen met mijn eigen mentale foto’s in mijn hoofd. En de herinneringen die Livia heeft kan ik met de foto’s niet nog een beetje aandikken, jammer.

Hoge woord eruit

Als we aankomen in Limburg stellen de moeders en dochters zich om de beurt voor. De moeders vertellen iets over de dochters en de dochters over hun moeder en afsluitend mogen we een woord noemen wat voor ons dit weekend belangrijk is. Livia is heel verlegen, maar voelt heel erg de urgentie om nu al met de groep te delen dat morgen de dag is dat papa drie jaar geleden is overleden. Ik wil haar helpen om het te vertellen maar ik kan geen woord kan uitbrengen door de emoties. Het lukt haar om het te zegen en ik houd haar stevig vast. We zijn allebei blij dat het hoge woord eruit is en dat we samen kunnen gaan genieten van dit weekend.

Blurry

Terwijl Livia kersen plukt bij de fruitboerderij waar we verblijven maak ik kennis met de andere moeders. Ik voel dat ik toch weer te luchtig over deze dag heb gedacht. Ik voel het bekende onderhuidse onrustige gevoel en het lukt me niet om heel helder te denken of een normaal gesprek te voeren. Het is allemaal een beetje blurry in mijn hoofd en lijf. Na een tijdje gaan Livia en ik naar onze kamer. Ze valt in slaap in mijn armen en toch ben ik heel blij dat we hier zijn.

Yoga

De volgende dag staan we energiek op en Livia begint in de kamer al met de warming-up voor de yoga die we straks gaan doen. Ze voelt zich zo vrij als een vis in het water. Ze geniet volop van dat ik er helemaal voor haar ben, van het spelen met de andere meisjes en de prachtige omgeving. Haar vrolijke en vrije energie draagt mij deze dag door. Ik ben verdrietig maar ik voel dat Marc zo trots op ons is. Het was een bijzonder weekend samen waar we fijne herinneringen hebben gemaakt. En foto’s!!

Over Remona

Remona de Hond-Fransen verloor in 2020 haar man Marc de Hond. In haar columns in WENDY en op wendyonline.nl vertelt ze over hoe ze verder gaat met haar kinderen Livia (5) en James (4). Remona schreef ook een boek over haar leven zonder Marc: Laat je tranen vloeien tot een vijver.